Co to jest endodoncja? Jak wygląda leczenie kanałowe i kiedy się je stosuje?

Endodoncja to dziedzina stomatologii zajmująca się leczeniem nieodwracalnych zapaleń miazgi zęba powstałej przeważnie w wyniku zaawansowanej próchnicy. Leczenie endodontyczne, nazywane kanałowym polega na bardzo dokładnym oczyszczeniu kanałów korzeniowych z zakażonej bądź obumarłej miazgi zwanej potocznie nerwem, a następnie założeniem plomby do zęba.

Leczenie kanałowe to jeden z częściej wykonywanych zabiegów stomatologicznych. Wykorzystywane w stomatologii endodontycznej nowoczesne techniki i narzędzia takie jak mikroskopy i endometry umożliwiają bezbolesne, szybkie i bardzo precyzyjne leczenie nawet bardzo skomplikowanych i zaawansowanych chorobowo przypadków.

Co to jest endodoncja?

Endodoncja jest działem stomatologii zachowawczej zajmującym się diagnostyką i leczeniem chorób miazgi zębowej i tkanek okołowierzchołkowych. Podstawową metodą jest leczenie kanałowe, przeprowadzane za pomocą bardzo cienkich piłująco-penetrujących narzędzi. Nowoczesna endodoncja podczas leczenia wykorzystuje mikroskopy operacyjne i endomtery. Endodoncja mikroskopowa umożliwia stomatologowi wgląd do wnętrza komory zęba i kanalików, natomiast endometry są elektronicznymi urządzeniami umożliwiającymi dokładny pomiar głębokości kanału zębowego. Kanały wypełniane są za pomocą gutaperki, czyli naturalnej żywicy oraz uszczelniaczy – plomb. W leczeniu mikroskopowym stosuje się dodatkowo diagnostykę rentgenowską. Leczenie kanałowe charakteryzuje się wysoką skutecznością. Jest bezpieczne, dzięki znieczuleniu miejscowemu bezbolesne, ale dość czasochłonne. Czasem leczenie nie kończy się na jednej wizycie.

Endodoncja krok po kroku

Pierwszym etapem leczenia endodontycznego jest diagnostyka i szczegółowy wywiad z chorym. Wykonanie zdjęcia RTG pozwoli na zapoznanie się z przebiegiem kanałów korzeniowych i stwierdzeniem ewentualnej obecności zmian okołowierzchołkowych. Drugim etapem jest wybór i przeprowadzenie znieczulenia miejscowego. Następnie stomatolog przeprowadza opracowanie kanałów, czyli całkowite usunięcie miazgi (nerwu) z kanału korzeniowego oraz wszelkiego rodzaju toksyn bakteryjnych z sąsiadujących kanalików zębinowych. Potem kanały są osuszane i wypełniane. Powszechnie stosowanym materiałem szczelnie wypełniającym cały system korzeniowy jest gutaperka, czyli plastyczna substancja pochodzenia naturalnego bardzo dobrze tolerowana przez organizm, nieulegająca rozpuszczeniu pod wpływem płynów tkankowych i nieprzepuszczalna dla bakterii. Ostatnim etapem leczenia jest wypełnienie zęba plombą, czyli materiałem kompozytowym.

Endodoncja pod mikroskopem

Nowoczesnym zabiegiem stomatologicznym jest endodoncja mikroskopowa. Specjalistyczny sprzęt pozwala na powiększenie leczonego zęba i dokładne oczyszczenie całego systemu kanałowego. Użycie mikroskopu w znacznym stopniu skraca czas leczenia, zapewnia także lepszą dokładność i precyzyjność. Leczenie przy użyciu mikroskopu jest szczególnie rekomendowane w przypadku nietypowej anatomii zęba, po urazach lub przy niecałkowitym rozwoju korzeni.

Wskazania do endodoncji

Leczenie endodontyczne jest zalecane w przypadku bardzo głębokich ubytków próchniczych, zapaleń miazgi, zgorzeli lub martwicy miazgi, zmian okołowierzchołkowych, po złamaniu lub zwichnięciu zęba, po patologicznym starciu zęba, ze wskazań protetycznych przed wykonaniem mostu lub korony, a także w przypadku wcześniejszego nieprawidłowego leczenia kanałowego zęba. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze leczenie kanałowe jest dobrą metodą. Jeżeli uszkodzenie ścian zęba sięga aż do granicy dziąsła, leczenie endodontyczne może okazać się nieskutecznie lub wręcz niemożliwe do wykonania. Podejmowanie leczenia kanałowego nie jest również polecane osobom z cukrzycą insulinozależną ani pacjentom po przebytym zapaleniu wsierdzia.

Powikłania leczenia endodontycznego

Możliwymi powikłaniami po leczeniu kanałowym są:

• opuchlizna,
• zaczerwienienie,
• mrowienie,
• ból.

Przedłużające się tego rodzaju dolegliwości mogą świadczyć o nieprawidłowo przeprowadzonym leczeniu np. niedokładnym usunięciu miazgi, nieprawidłowo wypełnionym kanale korzeniowym lub perforacji ściany kanału. Należy wówczas wykonać powtórne leczenie, a w skrajnych przypadkach konieczna może okazać się ekstrakcja, czyli usunięcie zęba.

Darmowa endodoncja

Osoby dorosłe objęte ubezpieczeniem zdrowotnym mają refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia leczenie endodontyczne wszystkich zębów przednich (siekaczy i kłów). Leczenie zębów przedtrzonowych i trzonowych jest płatne. Wyjątek stanowią kobiety w ciąży i w okresie połogu, u których leczenie przeprowadza się nieodpłatnie. Osobom do 18 roku życia przysługuje bezpłatne leczenie zębów mających więcej niż trzy kanały.