Przejdź do treści

Nużeniec ludzki – objawy i leczenie zakażenia na twarzy, oczach i skórze głowy

Kobieta zarażona nużeńcem podczas konsultacji lekarskiej.
Kalim/ AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?

Nużeniec ludzki jest pasożytem bytującym w gruczołach łojowych człowieka. Wywołuje nużycę – chorobę skóry, która objawia się świądem, ropnymi krostami oraz wypadaniem włosów, brwi i rzęs. Spora część społeczeństwa jest jednak bezobjawowym nosicielem nużeńca. Leczenie jest trudne i długotrwałe.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera

lekarz

Zmiany chorobowe są zlokalizowane na twarzy, oczach lub skórze głowy. Nużeniec to bardzo popularny pasożyt. Bardzo łatwo można zakazić się nim – najczęściej podczas bezpośredniego kontaktu z nosicielem lub poprzez używanie tych samych przedmiotów – pościeli, ręczników, grzebieni, przyrządów kosmetycznych i kosmetyków. Z tego powodu należy zachować szczególną ostrożność podczas wizyt u fryzjera i kosmetyczki oraz testowania kosmetyków w drogeriach. Szacuje się, że nawet 60% osób dorosłych może być nosicielami nużeńca.

Co to jest nużeniec?

Nużeniec ludzki to pajęczak należący do roztoczy. Pasożyt mierzy około 0,4 mm, ma wydłużony kształt ciała i białożółty kolor. Samica składa około 20 jaj, które przenoszone są wraz z kurzem i powietrzem. U człowieka miejscem bytowania nużeńca są obszary, w których występuje duża ilość gruczołów łojowych: policzki, czoło, nos, bruzda nosowo-wargowa, okolice oczu, a także mieszki włosowe brwi, rzęs i skóry głowy. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z nosicielem lub zanieczyszczonymi przedmiotami.

Nużeniec odżywia się łojem, wydzieliną gruczołów łojowych oraz komórkami złuszczonego naskórka. W większości przypadków zakażenie nużeńcem przebiega bezobjawowo, jednak u osób z obniżoną odpornością, alergią, skłonnościami do trądziku, zaburzeniami gospodarki hormonalnej oraz u starszych i żyjących w przewlekłym stresie mogą pojawić się nieprzyjemne dolegliwości. Nużeniec powoduje chorobę skóry zwaną nużycą.

Kobieta stoi i macha włosami do tyłu.

Badanie na nużeńca

Badanie na nużeńca polega na mikroskopowej ocenie materiału pobranego ze skóry twarzy, powiek, rzęs lub brwi. Preparat ogląda się pod mikroskopem świetlnym w 20-krotnym powiększeniu. Zakażenie nużeńcem stwierdza się w przypadku obecności w badanym materiale dorosłych osobników, larw lub jaj.

Badanie na nużeńca może być wykonane u osoby w każdym wieku, także u dzieci. W ramach przygotowania należy przynajmniej na 7 dni przed wizytą w laboratorium odstawić leki miejscowe i lecznicze środki pielęgnacyjne. Twarz trzeba myć letnią wodą z niewielką ilością mydła, a przed badaniem nie można nakładać na skórę żadnych kremów ani kosmetyków. Zabronione jest także malowanie rzęs i brwi.

Jak wygląda nużeniec na twarzy?

Objawy nużeńca na twarzy są spowodowane zablokowaniem przez niego ujścia gruczołów łojowych. Nagromadzony łój i martwy naskórek są pożywką do namnażania się bakterii, co skutkuje pojawieniem się świądu, zaskórników, grudek, krostek i stanu zapalnego. Wykwity mają tendencję do ropienia. Skóra staje się sucha i podrażniona, ma tendencję do łuszczenia się. Nużeniec na twarzy często towarzyszy i nasila objawy trądziku pospolitego, różowatego oraz łojotokowego zapalenia skóry.

Zobacz także

Nużeniec na oku i skórze głowy

Nużeniec występujący w okolicy oczu powoduje nużycę oczną. Choroba jest najczęściej spowodowana mechanicznym przeniesieniem pasożyta z innych części ciała na powieki. Z tego powodu powstaje zapalenie brzegów powiek. Objawy nużeńca oka to:

  • zaczerwienienie oczu i powiek,
  • łzawienie,
  • uczucie obecności ciała obcego w oku,
  • pieczenie i świąd,
  • wypadanie i odbarwienie rzęs,
  • nadwrażliwość na światło, kurz i dym,
  • pojawienie się złogów i łusek na brzegach powiek i u podstawy rzęs.

Nużeniec ludzki na głowie prowadzi do osłabienia włosów i ich wzmożonego wypadania, co często jest mylone z łysieniem plackowatym. Skóra na głowie swędzi (zwłaszcza w nocy, kiedy pasożyt się przemieszcza), szybko się przetłuszcza, pojawiają się na niej przebarwienia, a niekiedy także krostki i stan zapalny (kiedy dojdzie do zatkania mieszków włosowych lub gruczołów łojowych).

Jak wyleczyć nużeńca?

Leczenie nużeńca jest trudne i długotrwałe ze względu na łatwość ponownego zakażenia i powszechną obecność tego pasożyta w środowisku. Leki na nużeńca twarzy to maści i kremy o działaniu przeciwzapalnym oraz zawierające antybiotyk. Zalecane jest także stosowanie środków z benzoesanem benzylu i iwermektyną.

Domowe leczenie nużeńca twarzy polega na odpowiedniej pielęgnacji skóry – myciu preparatami z wyciągiem z drzewa herbacianego i wykonywaniu peelingów złuszczających martwy naskórek. Do osuszania warto stosować jednorazowe ręczniki. Całe ciało i skórę głowy można myć w mydle z heksachlorobenzenem.

Leczenie nużeńca na oku polega na przemywaniu i oczyszczaniu powiek specjalnymi chusteczkami, płynem micelarnym, solą fizjologiczną, olejkiem z drzewa herbacianego lub szałwii hiszpańskiej. Należy zrezygnować także z makijażu oczu. Skuteczne jest również leczenie nużeńca ziołami: tatarakiem zwyczajnym, bylicą piołunem, szałwią, zielem tymianku i rumiankiem.

Najnowsze w naszym serwisie

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci
się ten artykuł?