Pasożyty ludzkie (owsiki, tasiemce, glista, lamblia) – objawy

Pasożyty ludzkie, potocznie nazywane też robakami, występują u dzieci i osób dorosłych pomimo wzrostu poziomu higieny i kontroli żywności. Jakie objawy daje zarażenie owsikami, tasiemcami, czy glistami ludzkimi? Na czym opiera się leczenie chorób wywołanych przez pasożyty?

Czym są pasożyty ludzkie? Rodzaje pasożytów

Pasożyty ludzkie są zwierzętami, które wykorzystują organizm człowieka do pozyskiwania pokarmu. Mogą żyć wewnątrz organizmu (np. pasożyty przewodu pokarmowego, takie jak owsiki lub przywry, do których zaliczamy motylicę wątrobową) lub na zewnątrz (np. kleszcze, wszy, pluskwy domowe, nużeńce, świerzbowce).

W poniższym artykule znajdziesz informacje odnośnie objawów obecności w organizmie i sposobów pozbywania się pasożytów wewnętrznych, z którymi możemy mieć do czynienia w strefie umiarkowanej:

• owsików,
• glisty ludzkiej,
• tasiemiec nieuzbrojony (w tym tasiemca uzbrojonego, tasiemca nieuzbrojonego, tasiemca bąblowcowego),
• Giardii lamblii.

Przyczyny zarażenia pasożytami ludzkimi

Do rozwoju choroby pasożytniczej dochodzi najczęściej na skutek wniknięcia do organizmu kału osoby zarażonej lub spożycia żywności z jajami pasożyta. Może do tego dojść przede wszystkim:

• jeśli nieprzestrzegane są zasady higieny rąk związane z korzystaniem z toalety i przygotowywaniem posiłków,
• gdy jedzone na surowo owoce i warzywa zostaną niedokładnie umyte,
• kiedy spożywane są posiłki z niedogotowanego mięsa, ryb lub owoców morza,
• w czasie pobytu w krajach o niskich standardach higieny (źródłem zarażenia może być m.in. nieprzegotowana woda).

Pasożyty u dzieci i dorosłych – objawy i diagnostyka

Pasożyty bytujące w organizmie człowieka nie zawsze wywołują objawy. Często dopiero zauważone fragmenty pasożytów w kale wywołują podejrzenie choroby i w efekcie skłaniają do wizyty u lekarza, który może zlecić badania kału (lekarz powinien dokładnie wyjaśnić nam, jak pobrać kał do badania) oraz badanie krwi.

Niekiedy objawy obecności pasożytów w organizmie pojawiają się nagle lub są wyraźne zaznaczone. Możemy mieć wtedy do czynienia z symptomami, takimi jak:

• gorączka,
• ból brzucha,
• biegunki,
• zmiany hematologiczne (typowo w badaniach krwi występuje eozynofilia, czyli podwyższona ilość granulocytów kwasochłonnych, będących jednym z rodzajów krwinek białych),
• powiększenie węzłów chłonnych,
• objawy ze strony wątroby czy układu oddechowego,
• bóle mięśni i stawów,
• zaburzenia widzenia,
• zaburzenia neurologiczne,
• pasożytnicze objawy skórne (np. świąd, obecność grudek lub pęcherzyków na skórze).

Objawy mogą różnić się w zależności od typu pasożyta bytującego w organizmie.

Objawy owsicy

Objawy obecności tych pasożytów należących do grupy nicieni i najczęściej występujących u dzieci to głównie podrażnienie i świąd odbytu. Jak wyglądają robaki w kale u dziecka lub dorosłego? W stolcu mogą być widoczne w postaci małych, białych, ruchliwych „nitek”. 

Objawy zarażenia glistą ludzką

Zarażenie glistą ludzką często nie daje żadnych objawów. Czasami, jeśli pasożyt wywołuje poważniejsze zmiany w organizmie, obserwowane są symptomy w postaci:

• nudności i wymioty,
• kaszlu,
• eozynofilii,
• krwawej plwociny,
• gorączki.

Objawy zarażenia tasiemcami

Wyróżniamy wiele gatunków tasiemca, w tym tasiemiec nieuzbrojony, tasiemiec uzbrojony, czy tasiemiec bąblowcowy.

Zarażenie tasiemcem nieuzbrojonym lub uzbrojonym może powodować objawy, takie jak:

• nudności,
• utrata apetytu,
• osłabienie,
• ból brzucha,
• biegunka,
• zaburzenia wchłaniania składników pokarmowych i symptomy związane z ich niedoborami.

Tasiemiec bąblowcowy wywołuje bąblowicę. W wyniku tej choroby w narządach (najczęściej w wątrobie) powstają torbiele, które mogą zaburzać funkcjonowanie organów. Objawy bąblowicy to m.in. bóle brzucha, nudności, wzdęcia. U niektórych pacjentów pojawia się żółtaczka (zażółcenie oczu i skóry).

Objawy zarażenia Giardią lamblią

Często padają pytania o lamblie u dzieci, czyli w poprawnej nomenklaturze wiciowce z rodzaju Giardia powodujące giardiozę. Objawy obecności lamblii to głównie symptomy ze strony układu pokarmowego, chociaż zazwyczaj zakażenie przebiega bezobjawowo.

Jak się pozbyć pasożytów? Odrobaczanie organizmu

Sposób leczenia chorób wywołanych przez pasożyty podyktowany jest tym, jaki „robak” bytuje w organizmie człowieka.

Owsiki

Stosowane są pojedyncze dawki metronidazolu i pyrantelu, które charakteryzują się wysoką skutecznością. Ze względu na częste powtórne zakażenia leczenie należy powtórzyć po 10–14 dniach w celu zabicia nowych pokoleń dorosłych robaków. Aby zapobiec powtórnemu zakażeniu, zalecane jest leczenie całej rodziny. Jaja owsików nie są odporne na wysuszenie i zwykle przeżywają od 6 do 12 godzin, mogą jednak przetrwać nawet parę tygodni w chłodniejszym, wilgotnym otoczeniu, dlatego należy wyprać i wyprasować pościel, ręcznik czy bieliznę.

Glista ludzka

Leczenie farmakologiczne opiera się na podawaniu albendazolu, pyrantelu, iwermektyny i mebendazolu. Leczenie operacyjne może być niezbędne w przypadku niedrożności jelit. W płucnej fazie zarażenia podawane mogą być glikokortykosteroidy lub leki rozszerzające oskrzela.

Tasiemce

Przy leczeniu zakażeń tasiemcem, czy to świńskim, czy bydlęcym stosowane są prazykwantel oraz albendazol, mebendazol, niklozamid. Czasami bywa konieczny zabieg chirurgiczny usuwania cyst.

Giardia lambia

W przypadku zakażenia tym pierwotniakiem stosowane jest leczenie objawowe, np. gdy występuje biegunka, podawane są leki na biegunkę. Dodatkowo zalecane są leki przeciwpierwotniakowe. Lekami z wyboru są metronidazol, alternatywnie tinidazol, furazolidon lub ornidazol. Znaczną skuteczność w leczeniu giardiozy wykazuje też albendazol.

Zioła i domowe sposoby na pasożyty

Babcine sposoby na pasożyty w organizmie, które opierają się na wiedzy, czego „nie lubią” te organizmy nadal są wykorzystywane, choć nie mają potwierdzonej skuteczności. Sok z marchwi, chrzan, cebula ogrodowa, czosnek pospolity, komosa piżmowa, dynia zwyczajna, tymianek pospolity – te wszystkie substancje roślinne zawierają związki o działaniu przeciwpasożytniczym. Ich zastosowanie, choć nie powinno zaszkodzić, może nie przynieść pożądanego efektu.