Prezydent podpisał ustawę – energetyki będą dozwolone od lat osiemnastu. Kiedy nowe prawo wejdzie w życie?

Od 1 stycznia nieletni nie zakupią już sami napojów energetycznych. Młodzi będą musieli udowodnić swoją pełnoletność poprzez okazanie dowodu osobistego. Ustawa wprowadzająca całkowity zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny osobom poniżej 18. roku życia wprowadza także inne ograniczenia.

Całkowity zakaz sprzedaży energetyków nieletnim

Nowelizacja ustawy wprowadzająca całkowity zakaz sprzedaży energetyków nieletnim została opublikowana 28 sierpnia br. w Dzienniku Ustaw. Oznacza to, że w nowym roku osoby poniżej 18. roku życia nie zakupią napojów, w których składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie. Osoby, które będą chciały nabyć tego typu napoje, będą musiały potwierdzić swoją pełnoletność poprzez okazanie dowodu osobistego. Zgodnie z zapisami nowelizacji ustawy o zdrowiu publicznym, zakaz będzie obowiązywał w sklepach, szkołach, pozostałych placówkach oświatowych, automatach, zakładach pracy oraz restauracjach.

Ustawa zacznie obowiązywać od 1 września 2023 r. z wyjątkiem art. 1. Przepisy zakazujące sprzedaży napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny oraz zakaz sprzedawania ich na terenie szkół i innych jednostek systemu oświaty oraz w automatach wejdą w życie 1 stycznia 2024 r.

Kary za sprzedaż energetyków nieletnim

Ustawa przewiduje także kary nałożone na podmioty sprzedające napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny nieletnim w wysokości do 2 tys. zł. Podobną grzywnę będzie musiał zapłacić kierownik zakładu handlowego lub gastronomicznego, który nie dopełni obowiązku nadzoru i w konsekwencji dopuści do wykroczenia. W takim przypadku sąd będzie uprawniony również do nałożenia kary konfiskaty napojów energetyzujących, nawet jeśli nie będą należeć do oskarżonego.

Ponadto producenci lub importerzy energetyków zostali zobligowani do oznaczenia swoich artykułów widoczną, czytelną i umieszczoną w sposób trwały informacją o treści „Napój energetyzujący” lub „Napój energetyczny”. Jeśli nie spełnią powyższych wymogów, będą podlegać grzywnie do 200 000 zł albo karze ograniczenia wolności. Sąd może nałożyć na nich również obie kary łącznie. W sytuacji popełnienia czynu w zakresie działalności przedsiębiorcy, osoba odpowiedzialna za produkcję lub import napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny także zostanie pociągnięta do odpowiedzialności prawnej.

Skutki uboczne spożywania energetyków

Specjaliści apelują do rodziców, by zwracali uwagę na to, czy ich dzieci spożywają napoje z zawartością kofeiny lub tauryny. Jak podkreślają, w gabinetach psychoterapeutycznych przybywa dzieci, które są od nich uzależnione, a spożywanie tego typu napojów jest szczególnie niebezpiecznie dla osób w młodym wieku. Napoje energetyczne mogą mieć negatywny wpływ na serce i układ sercowo-naczyniowy, a także powodować wysokie ciśnienie tętnicze. Lista skutków ubocznych ich spożywania jest bardzo długa:

• Niszczenie zębów – energetyki mają w sobie kwas, który ma za zadanie poprawiać ich smak. Z czasem jednak zęby, które ciągle są poddawane kwaśnemu środowisku, zaczynają tracić swoją warstwę ochronną, czyli szkliwo. Powoduje to między innymi większą podatność na próchnicę, ale też nadwrażliwość. Dodatkowo cukier, który znajduje się w napojach energetycznych, jest pożywką dla próchnicy i rozwija się ona szybciej.
• Powodowanie tycia – bogate w cukier energy drinki sprawiają, że nasza dzienna dawka kalorii znacznie rośnie. Jedna puszka o pojemności około 250 ml ma około 110 kcal, a duża puszka – 275 kcal. Wydaje się to niewiele, ale pomnóż razy kilka puszek, a następnie przez liczbę dni i okazuje się, że liczba kalorii zaczyna robić wrażenie.
• Ryzyko chorób – badania pokazują, że spożywanie słodzonych cukrem napojów to większe ryzyko niektórych chorób. Schorzenia takie jak choroby serca, cukrzyca typu 2 czy choroby nerek mają związek ze spożyciem cukru.
• Nadmiar kofeiny – kofeina jest jednym z najważniejszych składników energetyków, dodaje bowiem energii i stymuluje organizm. Pijąc jednak kilka puszek napojów energetycznych dziennie po prostu przyjmujesz jej zbyt dużo, co odbije się na zdrowiu.

– Napoje energetyczne mają rozbudowane składy, ale najgroźniejsza dla dzieci i młodzieży jest kofeina i jej pochodne. Dawki stosowane w tego typu produktach są za wysokie. Wskazania medyczne mówią o tym, że poniżej 12 r.ż. kofeina w ogóle nie powinna występować w diecie dzieci, nie jest też wskazana u osób ważących mniej niż 50 kg – tłumaczyła w rozmowie z Hello Zdrowie lek. Katarzyna Bukol-Krawczyk, specjalistka medycyny rodzinnej, grupa LUX MED.