NLP – co to jest? Techniki programowania neurolingwistycznego

NLP (programowanie neurolingwistyczne) jest techniką wykorzystywaną do oddziaływania na sposób percepcji rzeczywistości, przekonania i zachowania. Szkolenia i kursy NLP mogą pomagać np. w nabywaniu umiejętności automotywacji i autopromocji. Neurolingwistyczne programowanie bywa krytykowane ze względu na stosowanie metod postrzeganych jako manipulacja, jednak jak twierdzą jej zwolennicy, wiedza o technikach NLP może posłużyć dobrym celom.

Programowanie neurolingwistyczne (NLP) – co to jest?

NLP to jedna z koncepcji terapeutycznych, obejmująca metody i narzędzia służące przede wszystkim samorozwojowi, efektywnej komunikacji i motywacji.

Skąd nazwa programowania neurolingwistyczne (NLP)? Pojęcie „neuro” oznacza, że wszystkie nasze zachowania są wynikiem procesów neurologicznych. Dane zmysłowe (słuch, węch, smak, wzrok, dotyk), jakie uzyskujemy, zostają „przetłumaczone” na procesy myślowe. Część „lingwistyczna” wyjaśnia sposób, w jaki się komunikujemy, natomiast odpowiednio się „programując”, możemy uzyskać konkretne rezultaty.

Twórcy NLP przyjmują, że człowiek w wyniku nabytych doświadczeń tworzy model, „mapę” świata, w jakim żyje. Ale zdaniem terapeutów programowania neurolingwistycznego świat w naszym odbiorze może być twórczo lub patologicznie przekształcony, i to na trzy sposoby.

Informacje, które do nas docierają, możemy:

• uogólniać (generalizować), np. „mój mąż zawsze na mnie krzyczy”,
• zniekształcać,
• opuszczać (selekcjonować).

W rezultacie stosowania tych mechanizmów nie mamy prawdziwego, pełnego obrazu otaczającej nas rzeczywistości. A to prowadzi do problemów. Rozwiązaniem może być szkolenie lub terapia, która pozwoli na poznanie techniki NLP.

Historia NLP

Twórcy koncepcji NLP, lingwista Richard Bandler i psycholog John Grinder, poddali analizie pracę trzech czołowych psychoterapeutów: Miltona Ericksona, Fritza Perlsa i Virginii Satir .

Starali się odkryć, na czym, poza teorią psychologiczną, polega „magia” skuteczności tych terapii. Na podstawie swoich obserwacji stworzyli metodę wykorzystującą te elementy, które inni terapeuci mogą stosować jedynie intuicyjnie lub nieświadomie, m.in. dane zmysłowe oraz język. Tak narodziło się programowanie neurolingwistyczne.

Dla kogo przeznaczone jest NLP?

Na terapię możemy zgłaszać się indywidualnie, organizowane są też sesje dla małżeństw lub sesje rodzinne. Metody NLP są także częścią szkoleń służących:

• rozwojowi automotywacji i autopromocji,
• nabywaniu umiejętności negocjacji,
• skutecznemu prowadzenia kampanii wyborczych,
• pojawiają się na szkoleniach uwodzenia.

Cele i efekty techniki NLP

NLP pokazuje, jakie możliwości drzemią w umyśle człowieka tuż pod progiem świadomości. Daje metody i narzędzia dojścia do tych możliwości. W terapii pacjent rozpoznaje, jakie wzorce myślenia i zachowania (ergo: jaki model świata) doprowadziły do jego problemów. Terapia ma zmienić jego stany wewnętrzne, przekonania i zachowania. Może uwolnić nas od wpływu traumatycznych doświadczeń, zmodyfikować negatywne wspomnienia, zlikwidować objawy chorobowe lub reakcje na określone bodźce (np. paraliżujący strach przed randką), pozwoli porozumiewać się z ludźmi w pożądany przez nas sposób.

Ograniczenia programowania neurolingwistycznego

Jako metoda terapeutyczna NLP bywa krytykowane za brak głębszej relacji pacjent – terapeuta oraz zbytni nacisk na efektywność i sukces – bez zatrzymania i wglądu w subtelne procesy psychiczne na głębszych poziomach świadomości.

NLP nauczane w ramach szkoleń np. z autopromocji jest przedmiotem szerokiej krytyki – przeciwnicy tej metody uważają, że uczy manipulowania innymi w celu osiągnięcia prywatnych korzyści (np. pozwala mężczyźnie w manipulacyjny sposób uwieść kobietę dzięki umiejętnemu operowaniu lingwistyką). Obrońcy programowania neurolingwistycznego oponują, że ta metoda jest tylko silnym narzędziem, które można użyć zarówno w dobrym, jak i w złym celu – zależnie od intencji władającej nią osoby.

Metody i techniki NLP

Proces terapii NLP składa się z trzech faz:

1. Najpierw terapeuta uważnie obserwuje sposób, w jaki pacjent posługuje się językiem, jak wygląda jego wizja świata. Między innymi w taki sposób zbiera informacje o modelu świata, jaki stworzył pacjent.
2. Następnie wskazuje ograniczenia tego modelu, czyli pokazuje pacjentowi, w jaki sposób on sam sobie szkodzi.
3. Później wybiera efektywną technikę pracy terapeutycznej.

Ile trwa terapia NLP?

Terapia NLP jest krótkoterminowa. Liczba i częstotliwość spotkań dopasowywana jest do zgłaszanego problemu. Podstawową wiedzę o NLP można zdobyć podczas kilkudniowych szkoleń z technik programowania neurolingwistycznego.