Rak gardła – lokalizacja, przyczyny i objawy. Jakie są sposoby leczenia?

Rak gardła jest złośliwym nowotworem, którego objawy są zależne od lokalizacji. Guz może występować w części nosowej, ustnej i krtaniowej gardła. Najczęstszą lokalizacją nowotworów złośliwych głowy i szyi jest krtań.

Im wcześniej rozpoznany zostanie rak gardła, tym większa szansa wyleczenia choroby. Dostępne metody terapii to: operacja, radioterapia oraz chemioterapia. Wybór postępowania leczniczego jest dobierany indywidualnie i zależy m.in. od takich czynników, jak rodzaj oraz wielkość guza.

Objawy raka gardła

Większość objawów złośliwych nowotworów gardła jest mało swoistych. Nierzadko zdarza się, że dolegliwości zaczynają występować dopiero wtedy, gdy guz osiągnął znaczny rozmiar. Do najczęstszych objawów raka gardła zalicza się:

• zmianę głosu – zazwyczaj staje się bardziej szorstki,
• chrypkę,
• ból gardła,
• kaszel,
• problemy z połykaniem (dysfagia),
• problemy z oddychaniem – uczucie niedrożności nosa.

Wymienione wyżej dolegliwości są mało swoiste i nierzadko zdarza się, że pacjenci je bagatelizują. Guz może być widoczny w jamie ustnej lub wyczuwalny w okolicy szyi, jeśli jest zlokalizowany niżej. Ten niepokojący objaw nierzadko bywa przyczyną zgłoszenia się do lekarza.

Na zachorowanie na raka gardła szczególnie narażeni są mężczyźni w starszym wieku, którzy nadużywali alkoholu i palili papierosy. Występowanie wyżej wymienionych objawów u tych osób jest zawsze alarmującym sygnałem.

Rozpoznanie raka gardła

Pierwszym elementem wizyty lekarskiej jest wywiad, który pozwala określić stopień ryzyka wystąpienia choroby. W przypadku podejrzenia raka gardła niezbędne jest wykonanie badania laryngologicznego, w którym ocenia się jamę ustną, nosową, gardło i krtań. Laryngolog przeprowadza diagnozę, używając specjalnego lusterka lub endoskopu. Jeśli lekarz stwierdzi obecność podejrzanej zmiany, pobiera wycinek do oceny histopatologicznej (pod mikroskopem).

W diagnostyce raka krtani stosuje się również badania obrazowe, takie jak tomografię komputerową, rezonans czy zdjęcie rentgenowskie.

Rak nosogardła

Występowanie raka nosowej części gardła wiąże się z zakażeniem wirusem Epsteina-Barr (EBV), który jest patogenem wywołującym mononukleozę zakaźną. Nowotwór ten jest częściej diagnozowany na terenach azjatyckich (głównie w Chinach).

Zazwyczaj pierwszym objawem raka gardła tej okolicy jest powiększenie węzłów chłonnych na szyi. Inne dolegliwości, takie jak ból i uczucie ucisku, występują znacznie później.

Złośliwy nowotwór nosogardła charakteryzuje się wysokim tempem wzrostu miejscowego oraz tendencją do tworzenia przerzutów do węzłów chłonnych i miejsc odległych.

W leczeniu nowotworu stosuje się radioterapię i chemioterapię. Rokowanie w raku nosogardła jest przeciętne. Okres przeżycia 5-letniego u większości pacjentów wynosi nie więcej niż 60% .

Rak ustnej części gardła

Główną przyczyną występowania raka gardła tej okolicy jest palenie papierosów i spożywanie wysokoprocentowego alkoholu. Guz może lokalizować się na nasadzie języka, migdałkach, podniebieniu miękkim. Zmiana najczęściej występuje pod postacią raka płaskonabłonkowego gardła (90% przypadków zachorowań).

Najczęstszymi objawami nowotworu są trudności z połykaniem (dysfagia) oraz ból, który nierzadko promieniuje w okolicę ucha. W bardziej zaawansowanym stanie choroby występują takie dolegliwości jak szczękościsk, ślinotok i krwawienia z jamy ustnej. U wielu pacjentów pierwszym uchwytnym objawem raka ustnej części gardła jest powiększenie szyjnych węzłów chłonnych, które zostały zajęte przez przerzuty.

Dostępne metody leczenia nowotworu to wykonanie operacji, radioterapia oraz chemioterapia. Wybór sposobu postępowania z chorym jest ściśle zależny od lokalizacji zmiany.

Rokowanie w przypadku raka ustnej części gardła, podobnie jak dobór terapii, jest zależne od umiejscowienia guza. Okres przeżycia 5-letniego wynosi 25–50%.

Przewlekłe zapalenie gardła może prowadzić do rozwoju raka, dlatego należy unikać substancji podrażniających śluzówkę, takich jak wysokoprocentowy alkohol oraz dym tytoniowy.

Rak krtaniowej części gardła

Nowotwór ten najczęściej umiejscawia się w zachyłku gruszkowatym, który znajduje się nad wejściem do krtani. Guz może się również znajdować za chrząstką pierścieniowatą. Jest to więc rak gardła dolnego. Do głównych przyczyn choroby należy palenie papierosów oraz nadmierne spożywanie alkoholu.

Nowotwór ten cechuje się szybkim naciekaniem okolicznych struktur znajdujących się w pobliżu – głównie krtani. Ponadto bardzo często daje przerzuty do pobliskich węzłów chłonnych. Prawie zawsze jest rakiem płaskonabłonkowym gardła.

Leczenie opiera się na zastosowaniu postępowania operacyjnego oraz radioterapii.

Ze wszystkich nowotworów regionu głowy i szyi rak krtaniowej części gardła rokuje najgorzej. Przeżycie 5-letnie wynosi zaledwie 20%.