Rozdwojenie jaźni to dysocjacyjne zaburzenie tożsamości, które prowadzi do wystąpienia u chorego przynajmniej dwóch różnych osobowości. Każda z nich cechuje się innymi wzorcami zachowań.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Rozdwojenie jaźni występuje u około 2% populacji na całym świecie, z czego więcej przypadków dotyczy kobiet niż mężczyzn. Czym jest rozdwojenie jaźni? Jest to schorzenie, w którego przebiegu obserwuje się u chorego występowanie więcej niż jednej osobowości w różnym czasie. Osoba dotknięta zaburzeniem tożsamości może posiadać różne wzorce zachowań świadczące o odmiennym wieku i płci, różnych schematach postępowania, a nawet preferencjach seksualnych. Często też przy odmiennych osobowościach mogą pojawić się wady wzroku, a nawet alergie na określone czynniki środowiskowe. Zmiana jaźni następuje nieoczekiwanie, często pod wpływem silnych bodźców stresowych lub emocjonalnych. Towarzyszą temu epizody amnezji. Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10 umieściła rozdwojenie jaźni pod kodem F44.
Przyczyny rozdwojenia jaźni
Dokładne przyczyny leżące u podstaw pojawienia się rozdwojenia jaźni nie zostały jak dotąd poznane. Dysocjację, inaczej określaną jako rozpad powiązań między różnymi elementami osobowości określa się jako proces adaptacji do zmian, jakie zachodzą w osobowości człowieka w odpowiedzi na trudne i traumatyczne wydarzenia z dzieciństwa. Choroba psychiczna, jaką jest rozdwojenie jaźni, w większości przypadków jest odpowiedzią umysłu i ciała na przykre doświadczenia, w tym wojnę, molestowanie, śmierć bliskiej osoby oraz inne tragiczne przeżycia. Sugeruje się, że trudne wydarzenie może być zepchnięte do podświadomości i kształtuje się w nową jaźń.
Objawy rozdwojenia jaźni
Nie da się jednoznacznie nakreślić obrazu osoby cierpiącej na rozdwojenie jaźni. W odróżnieniu od filmów i książek nie zawsze występują dwie skrajnie różne cechy osobowości. Pierwszymi symptomami rozdwojenia jaźni są zazwyczaj: wycofanie się z życia społecznego, uczucie wyobcowania i niespodziewane ataki paniki. Często taki stan utrzymuje się przez kilka miesięcy, nawet lat, zanim pojawią się typowe symptomy rozdwojenia jaźni. Są to: gwałtowne zmiany nastroju, bóle głowy, zaburzenia snu i pamięci oraz epizody psychotyczne. U dzieci i młodzieży szkolnej dodatkowo zdarzają się poważne problemy wychowawcze oraz trudności z nauką i koncentracją w szkole. Przy dwubiegunowym rozdwojeniu jaźni występować mogą też epizody depresji oraz okresy uzależnień od alkoholu lub narkotyków.
Rozdwojenie jaźni a schizofrenia
Schizofrenia często jest mylona z rozdwojeniem jaźni. Może mieć to związek z faktem, iż schizofrenia po grecku oznacza „rozszczepienie umysłu”. Warto jednak podkreślić, że te jednostki chorobowe mają inne podłoże i objawy. Schizofrenia określana jest jako jedna z psychoz endogennych, w przypadku której obserwuje się dezintegracje funkcji psychicznych. Chory ma trudności ze spójnością myśli, postrzegania i emocji. W związku z tym nie jest w stanie realnie ocenić rzeczywistości ani własnej osoby. W przypadku rozdwojenia jaźni nie obserwuje się zaburzeń funkcji psychicznych w postaci omamów czy urojeń (co często zdarza się w schizofrenii).
Zobacz także
„Jedno jest pewne, najmniej skuteczne jest zamykanie się w domu i wyłączanie telefonu”. Rozmawiamy z psycholog o tym, jak wyjść z dołka emocjonalnego i zacząć od nowa
„Nie mów: jak będziesz czegoś potrzebować, to zadzwoń. Powiedz: będę do ciebie dzwonić”. Psycholog o wsparciu w żałobie
„Odpuszczanie” jest dobre dla ambitnych i konsekwentnych kobiet – podpowiada nam psycholożka Anita Kruszewska
Leczenie rozdwojenia jaźni
Rozpoznanie i leczenie rozdwojenia jaźni nie jest prostym procesem. Diagnoza opiera się na szczegółowym wywiadzie psychiatrycznym oraz wykonaniu serii testów osobowości. Na podstawie diagnozy lekarza dobiera się odpowiedni rodzaj psychoterapii i farmakoterapii. Jest to proces długotrwały, wymagający od osoby chorej cierpliwości i systematyczności. Osobom zmagającym się z dysocjacją osobowości przepisuje się najczęściej antydepresanty. Psychoterapia ma na celu przede wszystkim połączenie wszystkich pojawiających się u chorego osobowości. Najlepiej jest, gdy tworzą one spójną całość. Nacisk kładzie się na pracowanie nad traumą, w wyniku której doszło do pojawienia się objawów (najpierw nad ustaleniem czasu i okoliczności). Chory musi stawić czoła trudnym i bolesnym doświadczeniom ze swojej przeszłości. Innym problemem wymagającym interwencji terapeuty jest nauka panowania nad lękiem i stresem. Pacjent musi przede wszystkim zaakceptować swoją chorobę i nauczyć się panować nad objawami.
Najnowsze w naszym serwisie
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Nie sztuka, a serce liczy się w tej pracy. Nasze osobiste znaczenie, które nadajemy obrazowi”. O terapeutycznej mocy fotografii mówi Joanna Szeluga
„Przed diagnozą maskowałam się, chciałam się dostosowywać, a i tak nigdy mi się nie udawało” – mówi Katarzyna Zwolska-Płusa z fundacji Dziewczyny w Spektrum
„Dziś wiem, jak bardzo odłączone od siebie i swoich ciał są osoby zmagające się z ortoreksją. To nie ma prawa skończyć się dobrze” – mówi Ola
