się ten artykuł?
Spondyloza jest jedną ze zwyrodnieniowych chorób kręgosłupa, w której przebiegu dochodzi do stanu zapalnego wywołanego rozrostem kości kręgów, tworzeniem się na nich tzw. ostróg kostnych. W zaawansowanym stadium narośla zaczynają uciskać nerwy, co wywołuje silne dolegliwości bólowe.
Co to jest spondyloza?
Spondyloza jest zwyrodnieniem kręgosłupa, które najczęściej rozwija się u osób po 60. roku życia. Aby jednak zrozumieć jego istotę, należy poznać pobieżnie budowę anatomiczną pojedynczego kręgu. Składa się on bowiem z części kostnej oraz stawowej, przy czym częścią stawu jest dysk, czyli elastyczny, gąbczasty twór, odpowiadający za stabilizację oraz amortyzację kręgosłupa.
Wraz z wiekiem dysk zużywa się, wyciera. Na skutek różnych czynników może dojść również do jego uszkodzenia. Kiedy tak się dzieje, funkcje stabilizacyjne przejmują sąsiadujące z nią kręgi, ale nie są one przystosowane do znoszenia tak dużych obciążeń jak dysk, dlatego zaczynają wytwarzać osteoblasty w miejscach, gdzie normalnie nie powinny one narastać. W ten sposób powstają wspomniane wcześniej narośla, które ograniczają ruchomość kręgosłupa, a z czasem mogą też wywoływać szereg innych dolegliwości.
Rodzaje spondylozy kręgosłupa
Spondylozę kręgosłupa dzieli się w następujący sposób:
- spondyloza kręgosłupa szyjnego – to najczęściej diagnozowane zwyrodnienie. Amerykańska Akademia Chirurgów Ortopedów szacuje, że cierpi na nią ponad 85% osób po 60. roku życia,
- spondyloza kręgosłupa lędźwiowego – dotyczy dolnej części pleców,
- spondyloza piersiowej części kręgosłupa – rozwija się w środkowej części kręgosłupa,
- wielopoziomowa spondyloza – to zwyrodnienie, które obejmuje kilka fragmentów kręgosłupa jednocześnie.
Czynniki sprzyjające rozwojowi spondylozy
Spondyloza uważana jest za chorobę osób starszych i seniorów, ale niekiedy do jej rozwoju dochodzi zdecydowanie wcześniej. Gdzie w takiej sytuacji tkwi przyczyna? Tego do końca nie wiadomo, ale jasne jest, że istnieją czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa. Wymienia się tutaj:
- obciążenie genetyczne,
- nadwagę oraz otyłość,
- łuszczycowe zapalenie stawów,
- zbyt duże obciążenie kręgosłupa podczas podnoszenia ciężarów,
- urazy lub operacje kręgosłupa,
- siedzący tryb życia i brak ruchu.
Jak może objawiać się spondyloza kręgosłupa?
W początkowym stadium spondyloza kręgosłupa najczęściej nie daje żadnych objawów. U niektórych osób symptomy pojawiają się na jakiś czas, by potem ustąpić. Zwykle dolegliwości odczuwa się podczas konkretnych ruchów lub w określonych pozycjach. Po czym zatem można poznać omawiane schorzenie? Oto alarmujące sygnały:
- sztywność i ból,
- bóle i zawroty głowy,
- problemy z koordynacją ruchową,
- osłabienie mięśni rąk i nóg,
- trzaskające dźwięki podczas prób odwracania się czy wyginania kręgosłupa pod innymi kątami.
Powikłaniami, czy też (według niektórych źródeł) zaawansowanymi formami spondylozy są następujące schorzenia:
- stenoza kręgosłupa,
- skolioza
- mielopatia spondylotyczna odcinka szyjnego,
- radiokulopatia szyjna.
Leczenie spondylozy kręgosłupa
Jak wspomniano, w większości przypadków spondyloza kręgosłupa ma łagodny przebieg i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Jeżeli odczuwasz ból, możesz sięgnąć po leki dostępne bez recepty, które zawierają ibuprofen czy paracetamol. Poza tym warto także skorzystać z fizjoterapii, kiedy dochodzi do zaostrzenia objawów – fizjoterapeuta wykona serię masaży, zabiegów lub wskaże ci, jakie ćwiczenia wykonywać, aby spowolnić postęp zwyrodnień.
Poza tym musisz zwracać uwagę na swoją postawę zarówno kiedy siedzi, jak i stoisz. Odpoczywaj, kiedy odczuwasz sztywność i ból, a w lepszych okresach bądź aktywna fizycznie – nie musisz od razu podnosić ciężarów. Wystarczy iść na spacer lub na basen albo się porozciągać, aby utrzymać siłę oraz elastyczność mięśni i stawów. Niektórzy pacjenci decydują się na leczenie alternatywne, które obejmuje np. akupunkturę albo nastawianie kręgosłupa.
W cięższych przypadkach stosuje się przeciwbólowe leki sterydowe w formie zastrzyków, mogą one jednak wywołać szereg działań niepożądanych. W skrajnej sytuacji konieczne jest wykonanie zabiegu chirurgicznego, który lekarz dopasowuje do potrzeb pacjenta. Na szczęście w XXI w. możliwe jest wykonanie jej za pomocą endoskopu, a więc nie jest to już tak inwazyjna operacja, jak kiedyś.
Bibliografia:
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17685-cervical-spondylosis [dostęp 14.10.2023].
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervical-spondylosis/symptoms-causes/syc-20370787 [dostęp 14.10.2023].
- Middleton K., Fish D. E., Lumbar spondylosis: clinical presentation and treatment approaches, Current Reviews in Muscoloskeletal Medicine 2009, 2(2): 94-104.
