się ten artykuł?
Nadwrażliwość zęba to jedna z bardziej powszechnych stomatologicznych dolegliwości. Może powodować dyskomfort u pacjentów podczas jedzenia lub mycia zębów. Jeśli jest powiązana z poważnym uszkodzeniem szkliwa, może zwiększać ryzyko próchnicy. Co stosować na nadwrażliwość zęba? Które zabiegi ją wywołują? Ile trwa nadwrażliwość pozabiegowa? Czy z tą dolegliwością można walczyć domowymi sposobami?
Skąd bierze się nadwrażliwość zęba?
Nadwrażliwość zęba związana jest z odsłonięciem tkanki budulcowej zęba – zębiny. Kiedy szkliwo lub dziąsła są, zębina zostaje narażona na czynniki zewnętrzne, takie jak zmiany temperatury czy nacisk. Wzmożone odczuwanie bodźców w zębinie odbierane jest jako nieprzyjemny dyskomfort.
Objawy nadwrażliwości zębów
O nadwrażliwość zęba świadczy charakterystyczny ból, który najczęściej pojawia się pod wpływem bodźców termicznych – spożywania zimnych lub gorących pokarmów i napojów. Do innych objawów nadwrażliwości zęba należą:
- ból podczas szczotkowania zębów;
- ból przy dotykaniu zęba, w tym szczotkowaniu i nitkowaniu;
- ból podczas gryzienia i żucia;
- ból podczas wdychania powietrza.
Według badań epidemiologicznych problem nadwrażliwości dotyczy od 8 do 30% populacji, choć w literaturze odnotowywano też znacznie odbiegające od tych wyników wartości, wynoszące od 3,8% do 74%. W populacji europejskiej w grupie osób z nadwrażliwością obejmuje ona
ok. 45% wszystkich obecnych w jamie ustnej zębów. [...] Literatura podaje, że rozwój nadwrażliwości następuje w sposób dwuetapowy. Najpierw dochodzi do odsłonięcia zębiny, następnie do otwarcia zewnętrznych ujść kanalików zębinowych przy zachowanej ich drożności w kierunku domiazgowym. To odsłonięcie kanalików zębinowych jest bezpośrednią przyczyną nadwrażliwości.
Przyczyny nadwrażliwości zębów
Istnieje wiele przyczyn nadwrażliwości zębów. U każdego pacjenta mogą być inne, jednak do najczęstszych należą:
- dolegliwości dziąseł i przyzębia, w tym zapalenie dziąseł i paradontoza;
- długotrwałe stosowanie past wybielających (należy zachowywać przerwy w stosowaniu);
- używanie szczoteczek do zębów o zbyt twardym włosiu, zbyt agresywne szczotkowanie zębów;
- wady zgryzu;
- picie napojów gazowanych (sprzyjają uszkodzeniom szkliwa);
- refluks;
- zgrzytanie zębami (bruksizm);
- próchnica;
- zapalenie dziąseł;
- skłonność do powstawania ubytków przyszyjkowych;
- profesjonalne wybielanie zębów.
W diagnostyce nadwrażliwości zębiny wykorzystuje się subiektywną ocenę odczuć pacjenta w odpowiedzi na bodźce mechaniczne, termiczne,
chemiczne bądź inne. Badając pacjenta należy zawsze zastosować co najmniej dwa różne czynniki. Zgodnie z zasadą, jako pierwszy powinien
być wykorzystywany najsłabszy stymulant. Zatem najpierw stosuje się bodziec mechaniczny, np. dotyk tępym zgłębnikiem lub drewnianą wykałaczką. [...] Bodźcem termicznym używanym w badaniu nadwrażliwości jest zimno, tj. zimne powietrze lub rzadziej zimna woda. Ocenia się reakcję zęba na krótkie, trwające 1 sekundę lub dłuższe a nawet ciągłe dmuchnięcie powietrzem z odległości 1 centymetra. Test termiczny wykonuje się ok. 5 minut po teście na bodziec mechaniczny.
Nadwrażliwość zęba po zabiegach stomatologicznych
Nadwrażliwość zęba to częsty skutek uboczny profesjonalnego wybielania zębów z zastosowaniem nadtlenku karbamidu lub nadtlenku mocznika. Dolegliwość ta notowana jest aż u 60% pacjentów poddających się zabiegom. Nadwrażliwość zęba może pojawić się także po usuwaniu kamienia, leczeniu kanałowym czy po plombowaniu. Pozabiegowa nadwrażliwość powinna samoistnie ustąpić w ciągu kilku dni.
Leczenie nadwrażliwości zęba
Pasta na nadwrażliwość zębów
Łatwo dostępnym preparatem na nadwrażliwość zębów są specjalne pasty. Producenci takich preparatów twierdzą, że przynoszą one natychmiastową ulgę w bólu. Jednocześnie ich rola polega na tworzeniu warstwy ochronnej dla odsłoniętych szyjek zębowych oraz odbudowie uszkodzonego szkliwa.
W aptece znajdziesz też leki na nadwrażliwość zębów w postaci żelu. Często ich składnikiem jest fluorek sodu, który zapobiega próchnicy.
Leczenie stanów zapalnych dziąseł
Za nadwrażliwość zębów często odpowiada zapalenie dziąseł wywołane przez odkładającą się płytkę nazębną. Jeśli doświadczasz bólu kojarzonego z nadwrażliwością zębów, a jednocześnie regularnie podczas szczotkowania wypluwasz krew, może to oznaczać zapalenie dziąsła. Wyleczenie stanu zapalnego powinno usunąć problemy związane z nadwrażliwością.
Leczenie ortodontyczne
Jeśli nadwrażliwość zęba jest wynikiem nieprawidłowego zgryzu lub zaciskania zębów, konieczne do wyeliminowania przyczyny będzie leczenie ortodontyczne. Nie musi to być od razu założenie aparatu ortodontycznego – sam bruksizm leczy się przy pomocy przezroczystej szyny relaksacyjnej zakładanej na noc.
Leczenie nadwrażliwości zębów w domu
Domowe sposoby na nadwrażliwość zębów to przede wszystkim profilaktyka. Nadwrażliwości zęba zapobiega używanie w codziennej higienie jamy ustnej szczoteczek z miękkim włosem i odpowiednia, czyli wymiatająca, technika szczotkowania zębów. Pomocne jest też stosowanie wspomnianych past na nadwrażliwość zębów czy nici dentystycznych. Dodatkowo warto pamiętać o tym, że po spożyciu kwaśnych pokarmów należy odczekać z myciem około pół godziny.
Jeśli mimo podjęcia powyższych działań ból zęba nie ustępuje, skonsultuj się ze stomatologiem. Na podstawie badania lekarz stwierdzi, jaki czynnik w danym przypadku odpowiada za nadwrażliwość zęba.
Bibliografia
- Chomyszyn-Gajewska M., Zwiększona wrażliwość zębiny – współczesne poglądy na temat zapobiegania i leczenia, Dental and Medical Problems, 2009; 46(1), s. 110–117.
- Zakrzewski J., Tymczyna B. Wpływ wybielania zębów preparatem 10% nadtlenku mocznika na tkanki jamy ustnej. Dental and Medical Problems 2002,vol. 39(1), 85-88.
- Zielińska-Zborowska J., Buczkowska-Puślecka P., Wędrychowicz-Welman A., Mrall-Wechta M., Etiologia i diagnostyka nadwrażliwości zębiny – przegląd piśmiennictwa, Dental Forum 2014, vol. 1., s. 83-86.
