Przejdź do treści

Choroba legionistów – czym jest i czy należy się jej obawiać?

Choroba legionistów (legionelloza)
Choroba legionistów (legionelloza). Foto: Unsplash
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Choroba legionistów (legionelloza) to infekcja wywoływana przez atypowe bakterie o nazwie Legionella pneumophila. Może przebiegać łagodnie w postaci tzw. gorączki Pontiac, ale także jako ciężkie zapalenie płuc wymagające pobytu w szpitalu. Gdzie można zarazić się Legionellą i jakie jest leczenie?

Gdzie można zarazić się bakterią Legionella pneumophila?

Legionella pneumophila, drobnoustrój odpowiedzialny za tzw. chorobę legionistów, zaliczana jest do bakterii atypowych. Występuje w stawach, instalacjach wodno-kanalizacyjnych, starych rurach wodociągowych, stojących zbiornikach wodnych, ale również w basenach z hydromasażem, klimatyzatorach czy systemach nawilżania powietrza. Bakteria wywołująca chorobę legionistów najlepiej funkcjonuje w ok. 40 stopniach Celsjusza,  ginie zaś w 60 stopniach.

 

– Zakażenia Legionellą pneumophila są częstsze w sezonie letnim, mogą powodować zarówno zakażenia pojedyncze, jak i ogniska zakażeń. Do zakażenia dochodzi drogą inhalacji zakażonego aerozolu wodnego lub mikroaspiracji, natomiast nie można się zarazić pijąc wodę, w której znajduje się ta bakteria. Legionella pneumophila rozwija się wewnątrz komórek: makrofagów pęcherzykowych i monocytów krwi – mówi dr hab. n. med. Marta Dąbrowska, specjalista chorób wewnętrznych, pulmonologii i alergologii.

Objawy w gorączce legionistów

Gorączka legionistów to jedna z dwóch postaci Legionellozy. Jest to bardzo poważne zapalenie płuc, niekiedy powikłane nawet niewydolnością wielonarządową. Okres inkubacji tej formy wynosi od 2 do 10 dni, jednak istnieją doniesienia, że w skrajnych przypadkach może wynosić nawet 3 tygodnie. Śmiertelność w gorączce legionistów zawiera się w bardzo szerokich ramach i wynosi od 5 do nawet 80 proc. Rozbieżności te wynikają z chorób towarzyszących osoby zakażonej, wieku oraz trybu życia jaki prowadzi np. czy pali papierosy.

W początkowej fazie choroby legionistów chory uskarża się na problemy z oddychaniem, kaszel, bóle mięśniowo-stawowe oraz bóle głowy. Po pewnym czasie dołączają się wysoka gorączka, objawy ze strony układu nerwowego oraz pokarmowego takie jak nudności, wymioty, czy wodnista biegunka. Objawy neurologiczne mogą w skrajnych przypadkach objawiać się nadmierną sennością przechodząca w śpiączkę oraz zaburzeniami świadomości. Początkowo suchy kaszel przekształca się w mokry i bardzo uciążliwy dla pacjenta. Dodatkowo, może wystąpić krwioplucie. Choroba legionistów ma zwykle przebieg wielotygodniowy.

Diagnostyka legionellozy

Gorączka legionistów może być zdiagnozowana tylko za pomocą metod laboratoryjnych. Niemożliwe jest postawienie diagnozy w oparciu jedynie o objawy kliniczne. Materiałem, który możemy pobrać do badań jest plwocina, krew, mocz oraz popłuczyny oskrzelowe (pobierane w czasie bronchoskopii).

– Podejrzenie legionellowego zapalenia płuc powinno pojawić się w przypadku wystąpienia zbiorowych zachorowań, narażenia na aerozole wodne oraz w przypadkach ciężkich zapaleń płuc, które nie reagują na leczenie antybiotykami β-laktamowymi. Podejrzenie zakażenia Legionella pneumophila powinno być potwierdzone, choć jest to trudne, gdyż wyhodowanie Legionella z materiałów biologicznych (plwociny, popłuczyn oskrzelowych) jest bardzo wymagające. Stąd najbardziej dostępnym badaniem potwierdzającym jest oznaczenie antygenu Legionella pneumophila w moczu, ewentualnie innych materiałach biologicznych (plwocinie, popłuczynach oskrzelowych). Możliwe jest także wykazanie obecności materiału genetycznego Legionella metodą PCR w popłuczynach oskrzelowych lub fragmentach tkankowych – mówi dr Dąbrowska.

Czy zawsze wymagana jest hospitalizacja w chorobie legionistów?

– Przebieg legionellowego zapalenia płuc może być zróżnicowany – od łagodnego do bardzo ciężkiego. W postaciach łagodnych choroby oraz u części chorych z zapaleniem płuc bez niewydolności oddechowej i bez niewydolności wielonarządowej leczenie w szpitalu nie jest konieczne. Natomiast w każdym przypadku podejrzenia lub rozpoznania choroby konieczne jest leczenie antybiotykiem podawanym dłużej niż w innych zapaleniach płuc tzn. 2-3 tygodnie – wyjaśnia dr Dąbrowska.

– W przypadkach ciężkiego zapalenia płuc hospitalizacja jest konieczna. Typowe objawy ciężkiego zapalenia płuc wywołanego przez Legionella pneumophila to wysoka gorączka, bóle głowy, zaburzenia świadomości, duszność, niespecyficzne bóle w klatce piersiowej, niewielkie krwioplucie, bóle brzucha, nudności, biegunka. Dodatkowo przebieg choroby może być powikłany niewydolnością oddechową, uszkodzeniem nerek, wątroby, zaburzeniami elektrolitowymi

Leczenie choroby legionistów

Z powodu braku możliwości jednoznacznego ustalenia etiologii zapalenia płuc w początkowej fazie choroby , jako pierwsze stosuje się empirycznie antybiotyki z grupy penicylin. Natomiast jeśli pojawia się podejrzenie legionellowego zapalenia płuc (np. zachorowania ogniskowe lub narażenie na aerozol wodny lub chory nie reaguje na leczenie w trzeciej dobie leczenia), należy zmodyfikować antybiotykoterapię.

W przypadku umiarkowanego lub ciężkiego przebiegu lekiem z wyboru są antybiotyki z grupy fluorochinolonów podawane dożylnie, a leczenie takie powinno trwać 21 dni. Zapalenie płuc o etiologii Legionella pneumophila stanowi około 5-15% wszystkich pozaszpitalnych zapaleń płuc, może być też przyczyną szpitalnego zapalenia płuc – mówi dr hab. n. med. Marta Dąbrowska.

Tak jak w innych zapaleniach płuc leczenie zapalenia płuc o etiologii Legionella pneumophila oprócz antybiotykoterapii powinno obejmować leczenie ogólne czyli odpowiednie nawodnienie, ograniczenie aktywności fizycznej i odpowiedni odpoczynek, zaprzestanie palenia papierosów, w miarę potrzeby zastosowanie leków przeciwbólowych (np. w przypadku bólu opłucnowego) i przeciwgorączkowych (stosować przy gorączce >38°C). W przypadkach ciężkich zapaleń płuc konieczne jest też zastosowanie tlenoterapii w przypadku niewydolności oddechowej oraz profilaktyki przeciwzakrzepowej w przypadku unieruchomienia pacjenta związanego z ciężkim przebiegiem choroby – dodaje lekarka.

 Łagodniejsza odmiana legionellozy – gorączka Pontiac nie wymaga hospitalizacji ani specjalistycznego leczenia, gdyż objawy ustępują samoistnie.

Konsultacja

Dr hab. n. med. Marta Dąbrowska: Specjalista chorób wewnętrznych, pulmonologii i alergologii. Doświadczenie zawodowe zdobyła w Klinice Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii w Warszawie, wcześniej  w Klinice Chorób Wewnętrznych i Hematologii Akademii Medycznej w Warszawie.

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Helicobacter pylori, dieta – kompletny przewodnik dla pacjentów 

Jak działa kwas masłowy? Właściwości i zastosowanie maślanu

Kobiety w laboratorium

Biobójcze nanokompozyty pomogą w walce z drobnoustrojami. Niezwykłe dokonanie naukowców z PAN

Czym jest pałeczka okrężnicy? Zakażenia, objawy i leczenie

„Koszyki sklepowe to temat rzeka”. Czym i jak się zarażamy mówi mikrobiolożka Magdalena Grudzień

Jak często robić pranie? Podpowiadamy

Lekarka w szpitalu

Czeka nas nowa epidemia. Naukowcy ostrzegają przed groźną bakterią

Niebezpieczne bakterie z ziemi doniczkowej zabiły 60-letnią kobietę. "To niejedyny taki przypadek" - alarmują eksperci / istock

Niebezpieczne bakterie z ziemi doniczkowej zabiły 60-letnią kobietę. „To niejedyny taki przypadek” – alarmują eksperci

Po przebytej infekcji czujesz się osłabiona? Dowiedz się, jak zadbać o dietę po chorobie

Kobieta w sklepie wybiera ubrania

„Nowe ubrania trzeba prać” – apeluje Mama Chemik. Jakie niebezpieczne substancje czekają na nas na nowo zakupionych ciuchach?

Deski do krojenia mogą być prawdziwym siedliskiem bakterii! Mama Chemik wyjaśnia, jak do tego nie dopuścić

Deski do krojenia mogą być prawdziwym siedliskiem bakterii! Mama Chemik wyjaśnia, jak do tego nie dopuścić

kobieta je jogurt

Stosujesz antykoncepcję? Uważaj na infekcje intymne

Książeczka sanepidowska – co to? Jak i gdzie wyrobić dokument potrzebny w wielu zawodach

"Mimo znacznego postępu tężec wciąż zbiera śmiertelne żniwo na świecie"- podkreśla lek. Małgorzata Ponikowska i apeluje, żeby nie ignorować nawet małych ran

„Mimo znacznego postępu, tężec wciąż zbiera śmiertelne żniwo na świecie”- podkreśla lek. Małgorzata Ponikowska i apeluje, żeby nie ignorować nawet małych ran

Żabka wycofuje bagietki z obrotu / istock

Popularna sieć sklepów wycofuje z obrotu bagietki. Powodem groźne bakterie

ręce zarazki bakterie

7 miejsc (nie tylko publicznych!), w których jest najwięcej zarazków

Bakteryjne zapalenie skóry – jak rozpoznać i leczyć? Czy łupież to stan zapalny skóry?

Kobieta z kolorowym językiem

Jak czyścić język i jak często trzeba to robić? Podpowiada stomatolożka Anna Jaśkowska

Aminoglikozydy – spektrum działania i zastosowanie. Kiedy lekarz przepisze Ci antybiotyki?

Chlamydioza – objawy i leczenie zakażenia chlamydią

Naukowcy przebadali płytkę nazębną kobiet i odkryli.... nietypową przyczynę nadciśnienia

Naukowcy przebadali płytkę nazębną kobiet i odkryli…. nietypową przyczynę nadciśnienia

Mięso mielone wycofane ze sklepów. Wykryto w nim salmonellę

Mięso mielone wycofane ze sklepów. Wykryto w nim salmonellę

Pizza

To bakterie decydują o tym, co jesz? Dowiedz się, jak przejąć kontrolę nad jadłospisem

Angina ropna – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby