Przejdź do treści

Co to jest rzucawka ciążowa? Jakie są jej przyczyny, czym może się przejawiać i jak wygląda leczenie?

Kobieta w zaawansowanej ciąży w bluzce w paski siedzi na kanapie
fot. asife/AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Rzucawka jest rodzajem zatrucia ciążowego. Pojawia się najczęściej po 20. tygodniu ciąży, jej przebieg i częstość nawrotów są trudne do przewidzenia. Można o niej mówić, kiedy u ciężarnej pozbawionej w wywiadzie napadów drgawkowych taki napad się pojawia. Rzucawka jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia.

Rzucawka traktowana jest jako swego rodzaju zatrucie ciążowe, czyli gestoza. Do jej wystąpienia może dojść w drugiej połowie ciąży. Pojawienie się rzucawki ciążowej jest poprzedzone obecnością stanu przedrzucawkowego. Terminem „rzucawka ciężarnych” określamy wystąpienie napadu drgawkowego u kobiet, u których w wywiadzie nigdy podobnych dolegliwości nie było.

Rzucawka – objawy i przyczyny napadów drgawkowych w ciąży

Trudno przewidzieć, jaki przebieg będzie miała rzucawka w ciąży i jaka będzie nawrotowość schorzenia podczas dalszych tygodni ciąży. Nie do końca poznane są także przyczyny, które wpływają na pojawienie się rzucawki. Objawy napadu drgawkowego mogą mieć różny przebieg i różne nasilenie. Wiadomo jednak, że wystąpienie rzucawki w ciąży stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno ciężarnej, jak i rozwijającego się płodu. Niestety, do tej pory nie udało się wskazać jasnych przyczyn, które prowadziłyby do rozwoju rzucawki. Istnieje kilka czynników, które z pewnością zwiększają prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Należą do nich schorzenia o etiologii naczyniowej, łącznie z malformacjami, czynniki i schorzenia neurologiczne, niewłaściwa dieta. Ponadto uważa się, że pewną rolę odgrywa także podłoże genetyczne. Niestety, wiążącej korelacji między rzucawką a którymkolwiek z tych czynników nie udało się udowodnić. Stwierdzono jednak, że rzucawka zawsze poprzedzona jest stanem przedrzucawkowym. Większe ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego stwierdzono u kobiet, których wyniki badań krwi odbiegały od normy, występowały podwyższone parametry ciśnienia tętniczego krwi, którym towarzyszyły bóle głowy i zaburzenia widzenia. Zakłada się, że nieprawidłowe, podwyższone ciśnienie może być przyczyną niedostatecznego dopływu tlenu do komórek nerwowych. Ich niedotlenienie może być przyczyną wystąpienia drgawek. Na zwiększone ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego wpływają także: wiek kobiety (nastolatki lub kobiety powyżej 35. roku życia), pierwsza ciąża lub ciąża mnoga. Objawy stanu przedrzucawkowego można podzielić na te, które odczuwa kobieta, i te, które wykrywane są w trakcie badania lekarskiego. Do pierwszej grupy zaliczamy bóle głowy, którym towarzyszyć mogą nudności, zawroty, zaburzenia widzenia i bóle mięśniowe. Wśród drugich należy wymienić wzrost ciśnienia tętniczego krwi, obrzęki, które wynikają z zatrzymywania wody w organizmie, i obecność białka w moczu (białkomocz). Objawy rzucawki przebiegają w różnej postaci i różnym nasileniu i przypominają napady padaczkowe. Do objawów należą drgawki toniczne, które przechodzą w kloniczne i zwykle kończą się utratą przytomności. Czasami następczy sen trwa kilka minut i ciężarna się z niego wybudza. W ciężkiej postaci występują inne rodzaje ataku konwulsyjnego, których efektem są groźne dla życia skutki, takie jak uszkodzenie nerek, wątroby i mózgowia. Chociaż objawy rzucawki zwykle pojawiają się u kobiet w ciąży, zdarza się również, że rzucawka rozwija się w czasie porodu (rzucawka porodowa), a nawet po urodzeniu dziecka (rzucawka poporodowa).

Zobacz także

Jak wykryć rzucawkę i jak ją leczyć?

W myśl zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć” w profilaktyce rzucawki bardzo istotna jest regularna opieka prenatalna, podczas której wykonywane są podstawowe badania przesiewowe, mające wykryć ryzyko stanu przedrzucawkowego. Do tych badań należą pomiary ciśnienia tętniczego oraz analiza laboratoryjna moczu. Dodatkowo ważne są wszystkie inne badania wchodzące w skład opieki prenatalnej. Zatem analizy krwi, badanie fizykalne kobiety, USG płodu, macicy i ocena płynu owodniowego. Ważny jest także pomiar glukozy we krwi i test obciążenia glukozą, gdyż cukrzyca ciążowa również należy do czynników ryzyka rozwoju rzucawki. Ponadto poza samym monitorowaniem ciężarnej przez lekarza, istotne są także prawidłowe nawyki kobiety w ciąży. Dotyczy to zwłaszcza diety, która powinna dostarczać wszystkich składników, ale nie powodować nadmiernego przyrostu masy ciała. Ważne jest także przyjmowanie magnezu oraz suplementów diety właściwych dla okresu porodu. Zdarza się, że pomimo zachowania wszystkich zasad i prawidłowego przebiegu ciąży dochodzi do rozwoju stanu przedrzucawkowego. Wówczas stosowane są leki obniżające ciśnienie krwi. W przypadku ich skuteczności pacjentka powinna otrzymać wzmożony nadzór lekarski i zostać poinformowana o objawach, które powinny skłonić ją do natychmiastowego zgłoszenia się do szpitala. Poród naturalny może odbyć się wtedy o czasie. Natomiast w przypadku nieskuteczności preparatów farmakologicznych i nasilania się dolegliwości należy sztucznie wywołać poród.

Najnowsze w naszym serwisie

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.