Co wywołuje ból korzonków? Jakie są przyczyny, objawy i leczenie tej dolegliwości?

Korzonki to struktury nerwowe odchodzące od rdzenia kręgowego w postaci grubych gałęzi (tzw. splotów). Zawierają włókna czuciowo-ruchowe, które ulegając podrażnieniu mechanicznemu bądź biochemicznemu, stanowią przyczynę dolegliwości bólowych, parestezji kończyn i innych nieprzyjemnych objawów.

Ból korzonków potrafi znacznie ograniczyć funkcjonowanie pacjenta, wykluczyć go zawodowo, a nawet przewlekle unieruchomić w łóżku. “Zastrzyki na korzonki” to często pierwsza linia obrony przed bólem, jednak aby długotrwale uchronić się przed nawrotem ataku korzonków, zaleca się ćwiczenia wzmacniające struktury kręgosłupa.

Co to są korzonki?

Korzonki to potoczne określenie korzeni nerwowych, czyli wiązek włókien nerwowych odchodzących od rdzenia kręgowego, które przedostają się poprzez przestrzenie międzykręgowe po obu stronach kręgosłupa w kierunku obwodu ciała w celu unerwienia czuciowo-ruchowego każdej partii organizmu. Korzonki nerwowe nie są osłonięte przez dodatkowe struktury ochronne, przebiegają bezpośrednio pomiędzy kośćmi, mięśniami i tkankami miękkimi, których uszkodzenie może wpływać na podrażnienia korzonków, zaburzając ich pracę i wywołując objawy neurologiczne zakłócające komfortowe funkcjonowanie organizmu. Jednymi z najczęściej diagnozowanych dolegliwości związanych z korzonkami nerwowymi są choroby z grupy zespołów korzeniowych (tzw. korzonków), np. zapalenie korzonków czy „przewianie korzonków”.

Objawy chorych korzonków

Chore korzonki zazwyczaj powodują niedowłady i porażenia mięśni unerwianych przez daną gałązkę korzonka, ból w przebiegu nerwu, a także zaburzenia czucia w danej części ciała. Zapalenie korzonków nerwowych bądź inna choroba korzeni objawia się nie tylko miejscowymi problemami z kręgosłupem i dolegliwościami promieniującymi wzdłuż kończyn, ale też odruchowym nieprawidłowym ustawieniem głowy w pozycji łagodzącej ból (zazwyczaj w stronę przeciwną do uszkodzonego korzonka), zmniejszeniem lordozy szyjnej, nabytymi wadami postawy, trudnościami w chodzeniu i zaburzeniami motoryki małej. Objawy korzonków w zaawansowanym stadium zmian to również zaburzenia perystaltyki jelit czy kłopoty z pracą pęcherza moczowego, bóle w stawach i mięśniach, gorączka, ogólne osłabienie, apatia i wycofanie.

Przyczyny chorych korzonków

Mechanizm wywołujący korzonki nerwowe polega na ucisku i podrażnieniu struktur nerwowych korzonków odchodzących z kręgosłupa w wyniku:

• chorób i uszkodzeń krążka międzykręgowego, trzonów i wyrostków kostnych kręgów, głównie w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa,
• zmian stawowych kręgosłupa oraz systemu mięśniowo-więzadłowego kręgosłupa. Uciśnięte włókna nerwowe korzonków wewnątrz kanału kręgowego lub po zewnętrznej stronie kręgosłupa powodują ograniczenie przepływu impulsów nerwowych i naczyń krwionośnych; wpływa to na uciążliwe objawy neurologiczne.

Bezpośrednimi przyczynami wywołującymi ucisk lub podrażnienia korzonków nerwowych kręgosłupa są m.in.:

• zmiany chorobowe w obrębie kręgosłupa, np. dyskopatia, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, nowotwory i procesy zapalne rdzenia kręgowego, zmiany osteoporotyczne, osteofity, deformacje konstrukcji kręgosłupa,
• przeciążenie fizyczne związane ze sportem, pracą czy nabytymi wadami postawy nadwyrężającymi system stawowo-mięśniowy kręgosłupa, patologiczna otyłość,
• infekcje drobnoustrojowe, przewlekłe choroby metaboliczne, autoimmunologiczne, długotrwały stres,
• przebyte urazy kręgosłupa.

Jak leczyć korzonki?

Leczenie korzonków uzależnione jest od stopnia zaawansowania zmian w okolicy korzeni i postępu choroby. W ostrej fazie zapalenia korzonków pacjenci sięgają po środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, jednak nie zawsze są one skuteczne. Czasem należy zastosować specjalistyczne, silne leki, np. w postaci zastrzyków. W dalszym etapie ostrej fazy poleca się unieruchomienie i odpoczynek w pozycjach odciążających, które pacjent dobiera samodzielnie w zależności od indywidualnych potrzeb. Oprócz leczenia farmakologicznego zaleca się rehabilitację ruchową i fizykoterapię. Uwalniają one uciśnięte korzonki nerwowe, udrażniają przewodnictwo nerwowe oraz wzmacniają tkanki kręgosłupa. Ostateczną metodą odblokowania korzeni nerwowych jest operacja chirurgiczna. Uzupełnieniem leczenia mogą być domowe sposoby na korzonki.

Co na ból korzonków?

Na ból korzonków w warunkach domowych, jako uzupełnienie kompleksowego leczenia, można wykorzystać:

• przeciwbólową i przeciwzapalną maść na korzonki dostępną bez recepty,
• rozgrzewające i rozluźniające plastry na korzonki aplikowane w okolicę międzyłopatkową bądź lędźwie,
• stabilizujący pas na korzonki odciążający odcinek lędźwiowy.