Przejdź do treści

Nerw kulszowy – przebieg, funkcje i przyczyny bólu

Nerw kulszowy - przebieg, funkcje i przyczyny bólu Brooke Cagle/Unsplash
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Nerw kulszowy jest głównym nerwem kończyny dolnej. Rozciąga się od uda do stopy i to dzięki niemu zostają unerwione mięśnie biodra, uda, goleni i stopy. Do jego uszkodzenia może dojść w wyniku złamań kości, guzów nowotworowych lub operacji stawu biodrowego. O powstałym urazie świadczy ostry i promieniujący ból, który może być zlokalizowany w każdym miejscu przebiegu nerwu kulszowego.

Nerw kulszowy – co to jest?

Nerw kulszowy (nervus ischiadicus) jest najdłuższym i najgrubszym nerwem w organizmie człowieka. Tworzy go pięć korzeni nerwowych. Początek nerwu znajduje się w kręgosłupie lędźwiowym i kości krzyżowej. Zlokalizowane tam korzenie nerwowe tworzą splot lędźwiowo-krzyżowy, od którego odchodzi nerw kulszowy.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Trawienie
Nasiona trybuły ogrodowej do samodzielnego wysiania, 1 g
2,00 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność
Naturell Uromaxin + C, 60 tabletek
15,99 zł
Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł

Jak przebiega nerw kulszowy?

New kulszowy przebiega przez miednicę wychodząc z niej otworem kulszowym większym, następnie schodzi przez okolicę pośladkową pod mięśniem pośladkowym wielkim oraz przechodzi pod długą głową mięśnia dwugłowego uda. Pod stawem kolanowym rozgałęzia się na nerw piszczelowy i strzałkowy wspólny, który z kolei dzieli się na nerw strzałkowy głęboki i powierzchowny. 

Drętwienie kończyn a miażdżyca, cukrzyca lub zespół cieśni nadgarstka.

Funkcje nerwu kulszowego

Gałązki nerwu kulszowego unerwiają ruchowo i czuciowo mięśnie biodra, dużą część mięśni uda wszystkie mięśnie goleni oraz mięśnie stopy:

  • nerw kulszowy unerwia na udzie zginacze, częściowo staw kolanowy i biodrowy;
  • nerw piszczelowy umożliwia wspinanie się na palce, czucie na pięcie i podeszwie;
  • nerw strzałkowy wspólny unerwia skórę grzbietu stopy i umożliwia zginanie grzbietowe stopy.

Wyjątek w unerwieniu stanowi skóra przednio-przyśrodkowej powierzchni goleni i przyśrodkowego brzegu stopy, którą unerwia nerw udowo-goleniowy.

Co oznacza ból pleców na dole i jakie podjąć leczenie, by go uśmierzyć?

Przyczyny bólu nerwu kulszowego

Jeśli poczujemy silny, rwący, ostry i przeszywający ból (czasem określany też jako palący lub elektryczny) promieniujący wzdłuż tylnej części uda, przedniej strony łydki, podudzia lub stopy to mogą być objawy zapalenia nerwu kulszowego (rwy kulszowej). Ból może pojawić się nagle lub stopniowo wzrastać, zwykle ulega nasileniu przy poruszaniu się. Objawy neurologiczne rwy kulszowej w postaci zaburzeń czucia (mrowienie i pieczenie), niedowładu lub paraliżu nerki pojawiają się dopiero w wyniku całkowitego uszkodzenia nerwu kulszowego lub jego paraliżu. 

Kiedy może dojść do uszkodzenia nerwu kulszowego?

  1. Nerw kulszowy jest narażony na urazy zwłaszcza przy złamaniu kości strzałkowej, ponieważ leży tuż pod skórą, bardzo blisko głowy strzałki, biegnie też wokół zewnętrznej powierzchni goleni. Duże ryzyko uszkodzeń nerwu istnieje podczas wypadków, w czasie których dochodzi do pociągania nerwu z dużą siłą.
  2. Do uszkodzenia może dojść w wyniku wstrzyknięć domięśniowych, ponieważ pośladki są często wybierane jako miejsce iniekcji, jednak ryzyko tego typu uszkodzenia uznaje się za stosunkowo niskie.
  3. Inną przyczyną może być uszkodzenie nerwu kulszowego po operacji biodra. W trakcie operacji istnieje ryzyko powstania krwiaka, który może spowodować ucisk na nerw.
  4. Powodem uszkodzenia nerwu bywają guzy nowotworowe, które mogą uciskać lub naciekać na nerw. Do ucisku nerwu dochodzi również w wyniku żylakowatych zmian gałęzi biegnących wzdłuż pnia nerwu.
  5. Nacisk na nerw kulszowy może być wynikiem dyskopatii oraz zmian zwyrodnieniowych w obrębie krążków międzykręgowych.
rozciągająca się kobieta

Jak leczyć ból nerwu kulszowego?

Ostry ból nerwu kulszowego można stłumić lekami przeciwbólowymi takimi jak  ibuprofen, metamizol, diklofenak lub meloksykam, natomiast paracetamol i kwas acetylosalicylowy mogą okazać się zbyt słabe w działaniu na ten typ bólu. Ponadto ulgę może przynieść schładzanie bolących miejsc, smarowanie ich maścią o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym oraz zabiegi fizjoterapeutyczne.

Jak radzić sobie z bólem? Najlepiej ułożyć się na boku i ugiąć nogi w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem prostym lub położyć się na plecach i położyć poduszkę pod kolana. Takie pozycje pomogą złagodzić ból. Ból trwający dłużej niż dobę jest wskazaniem do zgłoszenia się do lekarza pierwszego kontaktu, który podejmie decyzję o możliwych sposobach leczenia. Zwykle pacjentowi zostają przepisane niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz leki rozluźniające mięśnie. Istotnym elementem terapii jest szybkie wdrożenie rehabilitacji, która może zapobiec przejściu ostrego bólu w przewlekły. Leczenie operacyjne stosuje się w przypadku, gdy objawom bólowym nerwu kulszowego towarzyszą niedowłady kończyny dolnej i zaburzenia czucia.

Bibliografia:

[1] A. Zajkowska, “Neurologia po Dyplomie – Rwa kulszowa”, 2018. [Online]. Available: https://podyplomie.pl/neurologia/31142,rwa-kulszowa. [Accessed: 28-Sep-2020]. 

[2] P. Abrahams, „Atlas anatomiczny. Ciało człowieka: budowa i funkcjonowanie”, Świat Książki, 2008. 

[3] A. Bochenek, M. Reicher, „Anatomia człowieka”, tom V, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

„Profesjonalna ofiara karmi się zainteresowaniem emocjonalnym i zaangażowaniem innych” – mówi Dominika Cwynar

Czym jest encefalopatia i jakie daje objawy?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Skala NRS, numeryczna skala oceny bólu – dlaczego należy dokładnie oceniać ból pacjenta? 

„Pacjent jest wykończony przez długotrwały i silny ból”. Jak przebiega powikłanie migreny?

Kobieta trzyma psa na rękach

Stres. Jak sobie z nim radzić? Oto 14 pomysłów, jak poradzić sobie ze stresem

Kobieta w czasie snu

Pozycja do spania – dlaczego jest ważna dla naszego kręgosłupa? Jak nie powinnyśmy układać naszego ciała w czasie snu?

Podawano miksturę z piwonii, popularne było picie własnego moczu, koniecznie z lewej dłoni. Jak kiedyś leczono padaczkę

Torbiel Tarlova – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie /fot. Adobe Stock

Torbiel Tarlova – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie zmian na kręgosłupie

„Nie bez powodu ten rodzaj garbu ma taką, a nie inną nazwę – 'wdowi’ odnosi się do bólu po stracie bliskiej osoby”. Skąd się bierze wdowi garb i jak się go pozbyć

Jakie są objawy i przyczyny chorób neurodegeneracyjnych? Przykłady i sposoby leczenia

"Usunięto mi macicę w wieku 28 lat - brak dzieci to najlepsza decyzja, jaką kiedykolwiek podjęłam" - podkreśla Brynne Zuri Hunt

„W wieku 28 lat usunięto mi macicę. Brak dzieci to najlepsza decyzja, jaką kiedykolwiek podjęłam” – podkreśla Brynne Zuri Hunt

Magda Łucyan o endometriozie: „Dziesiątki lekarzy, lata bólu, ciągłych anemii i utrat przytomności nikogo nie naprowadziły na właściwe rozpoznanie"/ fot. Adobe Stock

Magda Łucyan o endometriozie: „Dziesiątki lekarzy, lata bólu, ciągłych anemii i utrat przytomności nikogo nie naprowadziły na właściwe rozpoznanie”

„Bardzo duży biust stygmatyzuje. Pacjentki są często 'schowane’, mają zgarbioną postawę ciała” – o pomniejszaniu piersi mówi chirurg plastyczna lek. med. Marta Lechowicz-Wilińska

Uważano, że pomoże „wstrzemięźliwość w alkowie i przy stole”. Medycy podejrzliwie patrzyli też na gadulstwo, czyli jak kiedyś leczono ból

5 ćwiczeń, które zapobiegają rwie kulszowej /fot. iStock

5 ćwiczeń, które zapobiegają rwie kulszowej 

Stwardnienie rozsiane – jakie znaczenie ma dieta? Przykłady jadłospisu

Pulsujący ból głowy – jakie są przyczyny i co przyniesie ulgę?

Kobieta ćwiczy jogę

Dlaczego bolą plecy podczas okresu? Fizjoterapeutka podpowiada, co przyniesie szybką ulgę

Kiedy boli nas coś, czego nie ma. Ból fantomowy – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Dr Alicja Pawluczuk, artystka z endometriozą: Zależy mi, żeby temat kobiecego bólu brano na poważnie

Kobieta

W aptekach brakuje morfiny. Kilkadziesiąt tysięcy chorych pozostawionych z bólem

3 ćwiczenia, dzięki którym pozbędziesz się bólu lędźwi 

Nerw sromowy – budowa, funkcje, przyczyny neuralgii nerwu sromowego

×