Czym jest i jak długo trwa reaktywne zapalenie stawów – objawy, przyczyny, rokowania

Reaktywne zapalenie stawów charakteryzuje się nieropnym jedno- lub asymetrycznie wielostawowym zapaleniem wywołanym przebytą infekcją bakteryjną układu pokarmowego bądź moczowo-płciowego. Objawy reaktywnego zapalenia stawów najczęściej dotyczą kończyn dolnych, kręgosłupa oraz narządów wewnętrznych.

Leczenie reaktywnego zapalenia stawów zapobiega powikłaniom i skraca czas terapii. Skupia się na farmakoterapii, ale uzupełnia się ją metodami leczenia zachowawczego, na przykład rehabilitacją, w tym fizykoterapią i kinezyterapią. Zaniechanie leczenia często prowadzi do przewlekłej postaci choroby, jednak rokowania co do wyleczenia są dobre.

Reaktywne zapalenie stawów

Reaktywne zapalenie stawów, zwane również zespołem Reitera, zaliczane jest do grupy chorób reumatycznych, w przebiegu których dochodzi do zapalenia kręgosłupa i stawów obwodowych kończyn. Reaktywne zapalenie stawów to autoimmunologiczna odpowiedź organizmu, rozwijająca się na podłożu zakażenia pozastawowego, poprzedzona najczęściej infekcją bakteryjną układu pokarmowego i moczowo-płciowego (tzw. reaktywne zapalenie stawów typu chlamydia). Zdarza się, że rozwija się również z infekcji układu oddechowego i innych układów i narządów. W chorobie pojawiają się objawy, które różnią się w zależności od zajętej okolicy ciała i narządu, co często wydłuża czas leczenia, szczególnie w początkowej fazie choroby. Konieczna jest bowiem konsultacja z lekarzami o różnych specjalizacjach jak reumatolog, urolog, ginekolog, okulista i inni.

Jak długo trwa reaktywne zapalenie stawów? Rokowania

Reaktywne zapalenie stawów stanowi powikłanie infekcyjne drobnoustrojowe i rozwija się zazwyczaj po blisko czterech tygodniach od ustąpienia zakażenia, bez względu na charakter jego przebiegu. Wczesne rozpoznanie reaktywnego zapalenia stawów i podjęcie leczenia zmniejsza ryzyko rozwoju przewlekłej postaci choroby. Rokowania reaktywnego zapalenia stawów są dobre. W zależności od przebiegu schorzenia wyleczenie może nastąpić w przeciągu kilku do kilkunastu miesięcy, choć u ok. 15% pacjentów dochodzi do niepełnosprawności związanej z zajęciem kończyn i kręgosłupa czy utraty wzroku.

Objawy reaktywnego zapalenia stawów

Objawy reaktywnego zapalenia stawów, niezależnie od rodzaju i miejsca zakażenia, są do siebie podobne. Postępowanie lecznicze może być natomiast uzależnione od rodzaju drobnoustrojów wywołujących chorobę. Reaktywne zapalenie stawów charakteryzuje się ostrym początkiem choroby, głównie pod postacią stanu zapalnego stawów kończyn dolnych, m.in. kolan i stawów skokowych, stawów nadgarstkowych oraz międzypaliczkowych rąk i stóp, którym towarzyszy podwyższona temperatura ciała, czerwony rumień zapalny w okolicy zajętych stawów, miejscowa tkliwość i obrzęki, co często wywołuje trudności w chodzeniu i motoryce małej. Ponadto obserwuje się bóle okolicy lędźwiowo-krzyżowej, pośladków i pięt. Nasilenie objawów obciążających aparaty ruchu jest indywidualne dla każdego pacjenta. Na podeszwowych powierzchniach stóp reaktywne zapalenie stawów objawia się wysypką, znacznym łuszczeniem naskórka, z kolei na dłoniach obserwuje się wykwity o różnym charakterze.  W okolicach paznokci stóp i dłoni mogą pojawić się żółtoszare przebarwienia i zgrubienia; zdarza się, że śluzówki jamy ustnej na policzkach, języku i podniebieniu są obciążone przez afty. Reaktywne zapalenie stawów u dzieci często obejmuje również narząd wzroku, wówczas objawami choroby są zapalenia spojówek lub tęczówek, zaczerwienienie i obrzęk powiek oraz ból gałki ocznej, co wpływa na pogorszenie jakości widzenia, łzawienie i światłowstręt. Do ogólnych objawów charakterystycznych dla każdego rodzaju reaktywnego zapalenia stawów należą dreszcze, ogólne osłabienie organizmu, złe samopoczucie, gorączka.

Objawy reaktywnego zapalenia stawów –  zakażenie bakterią chlamydia trachomatis

W przebiegu reaktywnego zapalenia stawów bakterią chlamydia, w okolicach cewki i ujścia pochwy pojawia się płaskie, bolesne owrzodzenie pod postacią pęcherzyków i nadżerek, czemu może towarzyszyć wysięk z cewki moczowej lub pochwy, ból jąder i gruczołu krokowego, a także pieczenie podczas oddawania moczu. Reaktywne zapalenie stawów wywołuje również zmiany zapalne w innych narządach i układach, np. zmiany w układzie krążenia, jak zapalenie mięśnia sercowego lub zmiany w układzie pokarmowym, jak zapalenie jelit.

Reaktywne zapalenie stawów – leczenie

Leczenie reaktywnego zapalenia stawów zależy od postaci i stopnia zaawansowania choroby. Proces powrotu do zdrowia rozpoczyna się od ograniczenia aktywności ruchowej w przypadku zajęcia stawów układu ruchu i wprowadzenia farmakoterapii niezależnie od zajętych okolic, głównie leków przeciwzapalnych. W przypadku reaktywnego zapalenia stawów chlamydią prowadzi się antybiotykoterapię przez okres dwunastu dni i uwzględnia się również leczenie partnera seksualnego przez okres trzech tygodni. Ponadto stosuje się środki łagodzące objawy pozastawowe na zmiany skórne i śluzówkowe.