się ten artykuł?
Zapalenie wyrostka robaczkowego to choroba, która wymaga interwencji chirurga. Jego głównym symptomem jest ból brzucha w okolicach prawego dołu biodrowego. W przypadku podejrzenia choroby sprawdza się również, czy występuje tzw. objaw Jaworskiego. Na czym on polega? Sprawdź.
Czym jest wyrostek robaczkowy i zapalenie wyrostka robaczkowego?
Wyrostek robaczkowy to podłużne uwypuklenie jelita grubego, a konkretnie kątnicy, czyli jego początkowego fragmentu. Zlokalizowany jest po prawej dolnej stronie brzucha, zazwyczaj ma długość 8-10 cm. Jego rola w organizmie jest dość tajemnicza, jednak podejrzewa się, że magazynuje tzw. dobre bakterie oraz przyczynia się do odpowiedniego funkcjonowania układu immunologicznego.
Jeśli dojdzie do ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, koniecznie trzeba go usunąć. Bezpośrednią przyczyną jest zatkanie ujścia tej struktury. Dzieje się to za sprawą wielu czynników, takich jak np. obecność kamieni kałowych, rozrost tkanki limfatycznej czy też zapalenie grudek chłonnych ściany wyrostka.
Czym jest objaw Jaworskiego?
Lekarz sprawdza objaw Jaworskiego, gdy podejrzewa u chorego zapalenie wyrostka robaczkowego. Weryfikuje jego obecność w ramach badania palpacyjnego jamy brzusznej, które składa się z dwóch części – badania powierzchownego oraz głębokiego. Omawiany symptom obserwuje się podczas badania powierzchownego. Aby sprawdzić objaw Jaworskiego, pacjent najpierw podnosi prawą nogę i prostuje ją w stawie kolanowym, a następnie zgina w stawie biodrowym i kolanowym, najlepiej pod kątem 90 stopni.
Osoba badająca dotyka palcami tzw. punkt McBurney’a. Wywiera tym samym nacisk na lewy dołek biodrowy. Jednocześnie opuszcza nogę pacjenta, delikatnie ją rozprostowując. O dodatnim objawie Jaworskiego mówimy, gdy podczas opadania kończyny pacjent odczuje silne kłucie w prawym dole biodrowym, często o narastającym charakterze. Ból umiejscowiony jest mniej więcej 2/3 odległości pomiędzy pępkiem a wspomnianym już punktem McBurney’a.
Bardzo ważne jest to, aby podczas badania głowa znajdowała się na poziomie ciała – w przypadku jej uniesienia mogłoby dojść do zwiększenia oporów fizjologicznych mięśni brzucha. Ponadto takie badanie powinien przeprowadzić lekarz, chociaż – jak widzisz – specjalista nie musi w tym celu korzystać z żadnego sprzętu medycznego, a wykonanie testu jest stosunkowo proste. Dodajmy, że objaw Jaworskiego określany jest również mianem „objawu odwrotnego w stosunku do objawu Blumberga”. Zalicza się go także do tzw. objawów otrzewnych.
Objaw Rovsinga a Jaworskiego
W badaniu wyrostka robaczkowego sprawdza się nie tylko objaw Jaworskiego, ale również objaw Rovsinga. Test przeprowadza się u pacjentów w pozycji leżącej, z wyprostowanymi nogami. Lekarz kładzie jedną rękę w okolicy lewego dołu biodrowego, w sposób prostopadły do okrężnicy zstępującej. Drugą ręką wywiera ucisk na pierwszą dłoń. Następnie przesuwa ręce w kierunku lewego zgięcia okrężnicy, przeciwnie do ruchów perystaltycznych jelita. Wówczas zwiększa się ciśnienie gazów w okrężnicy i dochodzi do rozciągnięcia wyrostka robaczkowego oraz kątnicy. O dodatnim objawie Rovsinga można mówić wtedy, gdy pojawia się ból w prawej dolnej części brzucha.
Bibliografia:
- Gajewski P., Interna Szczeklika 2018/2019, Kraków 2018.
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493193/ [dostęp 23.11.23].
- Humes D. J., Simpson J., Acute appendicitis, The BMJ, 2006, 333(7567), s. 530-534.
