Narkolepsja to rodzaj zaburzenia snu. W przeciwieństwie do bezsenności narkolepsja polega na niekontrolowanej senności w ciągu dnia, która jest niezwykle trudna, a czasami wręcz niemożliwa do opanowania. Zaburzenie to dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Sprawdź, jakie są objawy oraz możliwe przyczyny narkolepsji.
Narkolepsja pojawia się najczęściej w okresie dojrzewania, choć jej objawy mogą zostać zauważone również po 20. roku życia. Co ciekawe, narkolepsja w zadziwiający sposób łączy się z bezsennością. O ile bowiem w ciągu dnia pacjenci nie są w stanie walczyć ze snem, o tyle w nocy często mają problemy z zaśnięciem.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Narkolepsja – co to?
Narkolepsja to rodzaj nieuleczalnego zaburzenia snu, które powoduje, że pacjent w ciągu dnia nieustannie walczy z sennością. U chorego pojawia się trudna do opanowania potrzeba snu. Nocą natomiast spora część osób zmagających się z narkolepsją boryka się z problemami z zaśnięciem.
Zasada działania narkolepsji powoduje, że jest to schorzenie wyjątkowo uciążliwe. Często uniemożliwiające nawet normalne funkcjonowanie w grupie społecznej. Wiele osób nie wie, co to jest narkolepsja, i nietypowe zachowania chorego przypisuje zupełnie innym przyczynom. W przypadku narkolepsji trudno więc mówić o normalnym funkcjonowaniu w szkole lub efektywnej pracy w tradycyjnym wymiarze godzin.
Przyczyny narkolepsji
Narkolepsja w wielu aspektach pozostaje nierozwiązaną zagadką. Przyczyny tego zaburzenia nie zostały do końca wyjaśnione przez naukowców. Najsilniejszym przypuszczeniem jest natomiast założenie o mutacji genu kodującego antygen HLA, który zlokalizowany jest w chromosomie 6. Według naukowców u osób, u których pojawia się ta mutacja, ryzyko wystąpienia narkolepsji wzrasta.
Za „inicjatora” narkolepsji uznaje się natomiast układ odpornościowy i generowaną przez niego reakcję autoimmunologiczną sprowokowaną przez wirus lub inny czynnik infekcyjny. Chodzi o infekcje, w wyniku których zaatakowane zostają komórki nerwowe produkujące hipokretynę (białko odpowiadające za regulację faz snu). To właśnie zniszczenie komórek odpowiedzialnych za produkcję hipokretyny miałoby odpowiadać za zaburzenia snu.
Narkolepsja – objawy
Narkolepsja jest co prawda nieuleczalna, natomiast można ograniczyć jej objawy i zmniejszać ich wpływ na codzienne funkcjonowanie. Wiele zależy od stopnia nasilenia zaburzenia. Wyróżnia się trzy stopnie natężenia narkolepsji:
- słaby – związany z niewielką sennością w ciągu dnia, katapleksja pojawia się rzadziej niż raz w tygodniu,
- średni – senność towarzyszy pacjentowi przez większość czasu, a katalepsja pojawia się rzadziej niż raz dziennie,
- silny – potrzeba snu jest bardzo silna i trudna do opanowania, a katalepsja pojawia się częściej niż raz dziennie.
Objawy narkolepsji występują dziesięciokrotnie częściej u osób, w których rodzinie już pojawiło się to zaburzenie. Zasada dziedziczenia, podobnie jak ostateczne przyczyny narkolepsji, nie została jednak do końca poznana.
Do głównych objawów narkolepsji, które ujawniają się najczęściej w okresie dojrzewania, zalicza się:
- katapleksję – nagłe rozluźnienie mięśni; atak katapleksji sprawia, że osoba nie jest w stanie ustać na własnych nogach i automatycznie traci napięcie w mięśniach,
- paraliż senny – podczas ataku katapleksji chory nie jest w stanie się poruszyć ani wypowiedzieć,
- ciągłą senność – poprzedza atak i na jakiś czas po nim znika,
- halucynacje – omamy hipnagogiczne.
Tym podstawowym objawom narkolepsji mogą towarzyszyć także:
- problemy ze snem w nocy, bezsenność, częste wybudzanie się,
- automatyczne wykonywanie czynności bez udziału świadomości (pacjent potem o nich nie pamięta),
- utrata ostrości widzenia.
Leczenie narkolepsji
Leczenie narkolepsji rozpoczyna się od szerokiego wywiadu oraz badania fizykalnego. Narkolepsję diagnozuje i leczy lekarz neurolog. W trakcie wywiadu korzysta się ze skali senności Epworth (10 punktów oznacza nadmierną senność, 15 to już senność patologiczna). W ramach diagnostyki narkolepsji wykonuje się:
- badania krwi,
- badania obrazowe głowy
- badania neurofizjologiczne.
Cennych informacji dostarcza również badanie płynu mózgowo-rdzeniowego pod kątem wartości hipokretyny-oreksyny. Leczenie narkolepsji poprzedza:
- całonocne badanie polisomnograficzne,
- wielokrotny test latencji snu,
- test utrzymania czuwania.
Lek na narkolepsję to przede wszystkim preparaty z modafinilem. Składnik ten podtrzymuje stan czuwania i zmniejsza senność w ciągu dnia. Sięga się również po leki z amfetaminą (działanie pobudzające) i chlorowodorkiem metyltfenidatu (stymulacja organizmu). Nie ma mowy o tego typu lekach na narkolepsję bez recepty.
Dawkowanie każdego z nich musi kontrolować lekarz. Same napady katalepsji ogranicza się dzięki leczeniu narkolepsji inhibitorami zwrotnego wychwytu serotoniny oraz trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi (hamowanie snu).
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Udostępnij
Zobacz także
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Instagram sprawia, że wiele kobiet zamyka się na swoją seksualność. Czują się niewystarczające. A seks jest przecież o czymś innym!”. O projekcie „Sexperience” mówi aktorka Anna Karczmarczyk
Dr Bartosz Szetela: Oficjalne statystyki – tysiąc zdiagnozowanych kił, tysiąc zdiagnozowanych rzeżączek – należałoby pomnożyć razy 10 bądź 20
„Orgazm jest jeden, a mogą do niego prowadzić różne drogi, różne sposoby stymulacji” – mówi Agnieszka Szeżyńska, autorka książki „Warsztaty intymności”
