O czym może świadczyć ból żeber – przyczyny, objawy, postępowanie. Jak złagodzić ból?

Ból żeber może pojawić się z wielu powodów, najczęściej jest wynikiem urazów mechanicznych, takich jak stłuczenia czy złamania żeber. Szczególnie dokuczliwy jest ból żeber przy oddychaniu czy kaszlu, nasilający ogólny dyskomfort i utrudniający pracę klatki piersiowej.

Ból żeber może być wynikiem zaburzeń i chorób miejscowych dotyczących bezpośrednio struktur żeber, np. ból żeber przy dotyku stanowi objaw choroby Tietzego, czyli zapalenia chrząstek żebrowych. Dolegliwość może być również wynikiem patologii układowych, np. ból żeber po lewej stronie utożsamiany jest z zaburzeniami pracy serca bądź stanowi sygnał nieprawidłowości układu nerwowego (np. nerwobólu międzyżebrowego).

Ból żeber

W zależności od przyczyny ból żeber może mieć różny charakter i nasilenie, zaatakować niespodziewanie lub utrzymywać się przez długi czas. Źródłem bólu żeber najczęściej są miejscowe zaburzenia pracy układu kostno-mięśniowo-nerwowego klatki piersiowej i piersiowego odcinka kręgosłupa bądź układu oddechowego, bezpośrednie urazy mechaniczne okolic klatki piersiowej i żeber, a także patologia tkanek i funkcji narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej.

Przyczyny bólu żeber

Do najczęściej spotykanych przyczyn bólu żeber zalicza się, m.in.:

• złamanie, pęknięcie, stłuczenie żeber i klatki piersiowej. Uraz kości, chrząstek, mięśni czy nerwów klatki piersiowej w wyniku wypadku komunikacyjnego lub uderzenia w klatkę piersiową wywołuje ból żeber, często promieniujący wzdłuż ich przebiegu od kręgosłupa do mostka. Charakterystyczny obraz dolegliwości pourazowych to ból żeber przy dotyku i nacisku oraz ból żeber przy kaszlu, oprócz tego często obserwuje się zasinienie skóry, obrzęk w miejscu uszkodzenia i ograniczenie ruchomości ciała; uszkodzone żebro wymaga interwencji lekarskiej i zabezpieczenia przed uszkodzeniem odłamami narządów wewnętrznych;
• nerwoból żebrowy, czyli ból w wyniku uszkodzenia nerwów międzyżebrowych u podstaw korzeni wychodzących z kręgosłupa, tzw. ból żeber od kręgosłupa albo w przebiegu jednej gałęzi w przestrzeniach międzyżebrowych;
• choroba Tietzego (odczuwany ból żebra przy mostku) dotykająca stawy mostkowo-żebrowe, mostkowo-obojczykowe oraz części chrzęstne i kostne żeber, które obciąża stan zapalny;
• nabyte wady postawy i wrodzone deformacje anatomiczne kręgosłupa piersiowego i klatki piersiowej wywołujące, oprócz ograniczeń ruchomości tułowia, ból żeber i pleców wynikający z nierównowagi napięć mięśniowo-nerwowych.

Ból żebra pod piersią i ból żeber po prawej stronie – inne przyczyny

Ból żeber po obu stronach klatki, w okolicy mostka czy kręgosłupa może stanowić objaw chorób narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej, które manifestują zaburzenia swojej pracy promieniującym bólem odczuwanym w okolicy żeber. Do tego typu dolegliwości może dojść w wyniku:

• chorób płuc i innych elementów układu oddechowego; schorzenia pulmonologiczne wywołują głównie ból żeber podczas kaszlu, kichania, śmiania się czy głębokiego wdechu;
• chorób układu pokarmowego, w szczególności dotyczących pęcherzyka żółciowego, wątroby i trzustki, znajdujących się najbliżej żeber; patologie tych organów objawiają się często poprzez ból żeber z lewej lub prawej strony głównie w okolicy ich chrzęstnych części z przodu, na dole klatki piersiowej;
• infekcji zakaźnych, np. w przebiegu półpaśca pojawia się ból żeber po lewej stronie pod piersią lub po drugiej strony, a czasem nawet na plecach;
• ogólnego fizycznego przemęczenia, np. układu ruchu po intensywnym treningu, w którym mięśnie klatki piersiowej i grzbietu poddane zostały wysokim obciążeniom; ból żeber po kaszlu również należy do tego typu objawów, ze względu na zmęczenie mięśni oddechowych i wyczerpującą pracę klatki piersiowej i płuc.

Ból żeber w ciąży

Ból żeber w ciąży to częsta dolegliwość pojawiająca się w drugim trymestrze, gdy dziecko przybiera na wadze, często zmienia swoje ułożenie, jego ruchy są coraz bardziej odczuwane i napierają na ściany macicy. Dodatkowo często pojawia się ból żeber z tyłu grzbietu i kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego ze względu na większą masę ciała kobiety oraz cięższy biust powodujący garbienie. Ból żeber na dole ma tendencję do nasilania się w czasie długotrwałego siedzenia w niezmienionej pozycji, np. podczas jazdy samochodem. Tuż przed porodem bóle żeber w ciąży łagodnieją ze względu na obniżenie się macicy w ramach przygotowań do porodu. Z kolei ból żeber pod piersiami w ciąży również spowodowany jest rosnącym brzuchem ciążowym, uciskającym przeponę i wywołującym trudności w oddychaniu. Bóle żeber i kręgosłupa zazwyczaj ustępują po porodzie.

Postępowanie przy bólu żeber

Leczenie bólu żeber zależy od jego przyczyny. W przypadku urazowego bólu żeber zaleca się unieruchomienie i magnetoterapię przyspieszającą regenerację tkanki kostnej. Ból żeber u dziecka w wyniku wady postawy łagodnieje w trakcie rehabilitacji ruchowej, z kolei na ciążowe bóle żeber zaleca się odpoczynek i ćwiczenia, np. jogę.