Oparzenia – objawy, rodzaje, pierwsza pomoc. Co stosować na oparzenia słoneczne?

Oparzenia klasyfikuje się, zwracając uwagę przede wszystkim na stopień zniszczenia skóry oraz uszkodzenia tkanek głębokich. Zarówno oparzenia słoneczne, jak i oparzenie wrzątkiem lub innym gorącym płynem mogą okazać się groźne w skutkach dla ludzkiego zdrowia. Na szczęście większość oparzeń to te I lub II stopnia.

Oparzenia słoneczne są tak samo niebezpieczne, jak wszystkie inne rodzaje oparzeń. Właściwie każde działanie wysokiej temperatury – niezależnie od tego, czy jest to temperatura płynu, narzędzia, przedmiotu, czy promieni słonecznych – prowadzi do uszkodzenia tkanek głębokich. Uszkodzenia różnią się przede wszystkim zakresem oraz głębokością zmian.

Kiedy dochodzi do oparzenia?

Oparzenie wrzątkiem to sytuacja, której wielu ludzi choć raz w swoim życiu doświadczyło. W przypadku niektórych skończyło się na delikatnym bólu, inni musieli sięgnąć po maść na oparzenia. Nie każdy zdawał sobie przy tym sprawę, że część jego naskórka uległa nieodwracalnej martwicy. Do tej dojść może już w temperaturze 42℃. Martwica przy tej temperaturze pojawi się po 6 godzinach, przy 55℃ potrzebne do zajścia tego procesu będą już tylko 3 minuty, a przy 70℃ wystarczy sekunda.

Właściwie każda temperatura wyższa niż 55℃ w kontakcie rozgrzanego płynu, substancji, przedmiotu z powierzchnią ciała powoduje nieodwracalne uszkodzenie skóry i tkanek głębszych.

Stopnie oparzenia

Stopnie oparzenia różnią się objawami, a także zakresem uszkodzeń, jakie powoduje kontakt wysokiej temperatury z powierzchnią ludzkiego ciała.

• Stopień I – pojawia się w wyniku działania pary wodnej, niezbyt gorącej wody, oparzenia słoneczne także często przyjmują postać I stopnia; objawiające się rumieniem połączonym z obrzękiem i pieczeniem skóry; oparzenie to nie zostawia blizn, choć może utrzymywać się nawet do kilku dni i goić po złuszczeniu naskórka.
• Stopień II – oparzenie wrzątkiem, gorącym olejem, czasami pod intensywnym wpływem pary wodnej; bąbel po oparzeniu to jego najbardziej wyrazisty objaw, pod martwym naskórkiem gromadzi się wówczas płyn. Oparzeniu towarzyszy zaczerwienienie i obrzęk, a także silny ból związany z procesami zapalnymi i martwiczymi naskórka na granicy ze skórą właściwą. Oparzenie goi się około dwóch tygodni.
• Stopień III – silne oparzenia termiczne związane z bezpośrednim działaniem ognia, czasami poważne oparzenia wrzątkiem lub gorącym olejem. Oparzenia te uszkadzają całą grubość skóry, czasami aż do kości. Pojawiają się silne dolegliwości bólowe. Często na dotkniętych działaniem temperatury miejscach pojawiają się biało-szare lub żółte strupy. Poparzona skóra jest niewrażliwa na dotyk. Ten stopień oparzenia często wymaga leczenia operacyjnego i przeszczepu skóry.

Oparzenia – pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc przy oparzeniach wymaga przyjęcia założenia, że oparzenie jest cięższe niż mogłoby się wydawać. Jest to ważne, ponieważ poważne oparzenia często uszkadzają końcówki nerwowe, przez co pacjent nie odczuwa bólu.

Przy poważnych, rozległych i ciężkich oparzeniach trzeba natychmiast wezwać pomoc. Chorego należy okryć, najlepiej zdejmując wcześniej uszkodzoną odzież. Jeśli przywiera ona do skóry, absolutnie jednak nie wolno jej zrywać.

Domowe sposoby na oparzenia to przede wszystkim schłodzenie oparzonej okolicy zimną wodą, aż do ustąpienia bólu (przeciętnie 20–30 minut). Po ochłodzeniu  założyć opatrunek na oparzenia z jałowej gazy. Maści na oparzenia lub podobne do nich kremy, płyn na oparzenia – z tych wszystkich rozwiązań należy zrezygnować. Utrudniają one gojenie się rany, mogą także prowadzić do powstania rany oparzeniowej. Pod żadnym pozorem nie powinno się również przebijać bąbli po oparzeniu. Jeśli natomiast pęcherze uległy zdarciu, należy je przemyć czystym spirytusem, gencjaną lub 0,5% roztworem azotanu srebra. Następnie należy założyć jałowy opatrunek. W przypadku oparzenia twarzy lub szyi nie zakłada się opatrunku, stosując tzw. metodę otwartą.

Co na oparzenia?

Plastry na oparzenia nie są być może najlepszym rozwiązaniem, w aptece znaleźć można jednak kilka przydatnych środków. Przede wszystkim żel na oparzenia lub okłady żelowe wielokrotnego użytku pomagają schłodzić skórę, działając przy tym także przeciwbólowo. Pianka na oparzenia, szczególnie przy małych i delikatnych oparzeniach I stopnia, działa przeciwbólowo oraz wspomaga regenerację skóry. Świetnie sprawdza się w przypadku miejscowych oparzeń słonecznych. Opatrunki hydrożelowe przydadzą się przy bolesnych oparzeniach II stopnia. Aloes na oparzenia sprawdza się w przypadku ran I stopnia, natomiast nie powinno się go używać przy II lub III stopniu oparzenia, ponieważ utrudnia gojenie się rany. W przypadku każdego poważniejszego urazu i oparzenia należy skonsultować się z lekarzem.