Przegrzanie organizmu: kiedy występuje, co robić, gdzie szukać pomocy? W jaki sposób się objawia ten stan?

Przegrzanie organizmu najczęściej wiąże się ze zbyt długim przebywaniem na słońcu. Wiele osób zapomina o odpowiedniej ochronie, nakryciu głowy, nawadnianiu. Przegrzanie słoneczne to jednak nie jedyna forma hipertermii. Odpowiadać za nią może długa kąpiel w zbyt ciepłej wodzie, przebywanie w dusznym pomieszczeniu. Wystąpieniu dolegliwości sprzyjają niektóre leki antyhistaminowe.

Przegrzanie organizmu często prowokuje człowiek, nie dbając o odpowiednią ochronę. Powinny szczególnie unikać go osoby chore na cukrzycę, a także mające problemy z układem krążenia lub sercem.

Na czym polega przegrzanie organizmu?

Przegrzanie organizmu, czyli inaczej hipertermia, to stan wynikający z rozregulowania procesów termoregulacyjnych. Jego przeciwieństwem jest wychłodzenie. Przegrzanie słoneczne, czy też spowodowane innymi przyczynami, to stan podwyższonej temperatury ciała. Przy zbyt dużej kumulacji ciepła spada zdolność naturalnego ochładzania się ciała. Przede wszystkim obniża się zdolność do pocenia się, a więc naturalnego oddawania ciepła do otoczenia.

Przegrzanie a udar cieplny

Efekt przegrzania organizmu to udar cieplny. W przypadku gdy do przegrzania organizmu doszło na skutek dużej ekspozycji na słońce, mówi się o udarze słonecznym. Zarówno udar cieplny, jak i słoneczny pojawiają się w wyniku problemów z oddawaniem ciepła z organizmu. Na udar cieplny narażone są przede wszystkim osoby, u których występuje słabsza zdolność do termoregulacji, a więc ludzie starsi, obciążeni chorobami przewlekłymi (cukrzyca, nadczynność tarczycy, choroby serca), dzieci. Paradoksalnie do przegrzania organizmu dochodzi często u sportowców. Szczególnie amatorzy biegania oraz innych sportów uprawianych na świeżym powietrzu często zapominają o odpowiednim nawodnieniu lub przyjmują (nieświadomie) płyny odwadniające organizm, co przy dużym wysiłku fizycznym zwiększa ryzyko przegrzania. Przegrzanie organizmu dziecka, szczególnie niemowlaka lub kilkulatka, następuje z powodu zbyt intensywnego opatulania go kocykami lub po prostu – zbyt ciepłego ubioru, nieadekwatnego do panujących na zewnątrz warunków.

Przegrzanie organizmu – objawy

Objawy przegrzania z pozoru mogą nie wydawać się zbyt groźne i łatwo je zlekceważyć. Jeśli jednak występują u osoby chorej, starszej lub dziecka, należy podjąć konkretne działania. Przegrzania nie wolno lekceważyć również u osób dorosłych. Do przegrzania organizmu mogą prowadzić oparzenia I i II stopnia. Objawem przegrzania słonecznego, które często wiąże się przecież z oparzeniami, jest bardzo ciepła i sucha skóra. Na twarzy niektórych chorych pojawiają się zaczerwienienia przypominające oparzenia słoneczne. Niejednokrotnie puchną stopy i kostki. Tym podstawowym symptomom przegrzania u dorosłych towarzyszy uczucie gorąca i osłabienia. Objawami przegrzania organizmu są także bóle i zawroty głowy. Przy przegraniu może dojść do przyspieszenia akcji serca, mdłości, zaburzeń świadomości. Pacjenci często skarżą się na niewyraźny i rozmazany obraz. Efektami przegrzania organizmu bywają nawet utrata przytomności lub problemy z oddychaniem. Objawy przegrzania niemowlaka przypominają te, które występują u dorosłych. Ponadto u małego dziecka często zapada się ciemiączko.

Przegrzanie organizmu – co robić?

Objawy przegrzania dziecka lub dorosłego powinny skłonić do natychmiastowej reakcji i próby udzielenia pierwszej pomocy. Przegrzanie niemowlaka, dziecka lub osoby starszej może rozwijać się bardzo szybko, dlatego też szczególnie liczy się czas reakcji i udzielenia pierwszej pomocy. Pierwsza pomoc przy przegrzaniu organizmu powinna polegać na:

• przeniesieniu chorego w zacienione miejsce,
• zapewnieniu mu dostępu do świeżego powietrza,
• rozluźnieniu ubrań, jeśli jest taka potrzeba (należy zwrócić uwagę na kołnierzyki u mężczyzn),
• pomocy w przyjęciu pozycji siedzącej,
• użyciu zimnych okładów (lecz nie lodowatych, bo może dojść do szoku termicznego),
• schłodzeniu ciała od góry do dołu – przykładanie okładów rozpoczyna się od głowy i schodzi się coraz niżej,
• podaniu chłodnych (nie lodowatych!) napojów, najlepiej wody niegazowanej.

Można także przygotować chłodną kąpiel. To dość prosty sposób na obniżenie temperatury ciała przy przegrzaniu dziecka. Warto sięgnąć po żel chłodzący na skórę. Przegrzanie organizmu w pracy następuje najczęściej ze względu na zbyt długie przebywanie w dusznym pomieszczeniu, bez dostępu do świeżego powietrza. Pomagając choremu, należy więc jak najszybciej zapewnić mu dostęp do powietrza.

Przegrzanie organizmu – jak leczyć?

Skutki przegrzania organizmu mogą być bardzo niebezpieczne dla człowieka, dlatego też nie wolno lekceważyć objawów. W razie konieczności należy udać się do lekarza lub nawet wezwać pogotowie. Przegrzanie, zwłaszcza dziecka i osoby starszej, wymaga konsultacji medycznej. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić „zimne” płukanie żołądka, jamy otrzewnej lub pęcherza moczowego.