Przejdź do treści

Opatrunki – rodzaje, wskazania oraz sposób doboru odpowiedniego środka

różne rodzaje opatrunków w postaci plastrów i bandaża
Fot. Henrik Dolle / stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Opatrunek hydrożelowy, hemostatyczny, jałowy, z jonami srebra czy alginianowy – dostępnych opcji jest bardzo wiele. Niestety wybór odpowiedniego opatrunku nie jest taki prosty, gdyż każdy z nich ma inne właściwości. Pewne jest, że opatrywanie jest bardzo ważnym elementem leczenia.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Opatrunek na oparzenie, odleżyny czy inne rany zapobiega ich drażnieniu mechanicznemu, np. ocieraniu się o odzież i zanieczyszczeniom z zewnątrz (brudem, ciałami obcymi). Poza tym opatrunki tworzą barierę dla drobnoustrojów, zapobiegając zakażeniu rany. Muszą być jednak odpowiednio dobrane do rany, aby w zależności od potrzeb zapewnić optymalne warunki dla gojenia się.

Rodzaje opatrunków na rany

Opatrunki podzielone są na dwie grupy, a mianowicie na pierwotne i aktywne. Wśród opatrunków pierwotnych można z kolei wymienić opatrunki proste (gaza, celuloza, włókno wiskozowe, bawełna), które stosowane są zwykle do leczenia niepowikłanych ran i mogą też stanowić ochronę preparatów podawanych zewnętrznie na ranę lub jako wierzchnia warstwa dla pewnych grup opatrunków aktywnych. Do opatrunków pierwotnych zaliczane są też opatrunki złożone, czyli gazowe, nasączone np. parafiną lub środkami przeciwbakteryjnymi.

Opatrunki aktywne stanowią bardziej rozbudowaną grupę, w której znajdują się opatrunki: hydrożelowe, hydrokoloidowe i alginianowe, błony półprzepuszczalne, dekstranomery, gąbki poliuretanowe, hydrowłókna, a także ich kombinacje ułożone warstwowo lub w połączeniu z opatrunkami prostymi. Do opatrunków aktywnych zaliczane są też opatrunki mieszane, które zawierają wyżej wymienione substancje oraz inne preparaty ułatwiające leczenie wyjątkowo trudnych rodzajów ran, np. opornych na leczenie miejscowe, ran zakażonych. Związki dodatkowo zawarte w opatrunkach mieszanych to:

  • antybiotyki,
  • węgiel aktywny,
  • środki antyseptyczne,
  • jony srebra,
  • preparaty enzymatyczne,
  • kolagen.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps.
30,00 zł
Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Trawienie
Nasiona trybuły ogrodowej do samodzielnego wysiania, 1 g
2,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
Odporność
Naturell Czosnek Max Bezzapachowy, 90 kapsułek
17,39 zł
węgiel aktywny

Opatrunki na odleżyny

Odleżyna to uszkodzenie ciała powstające w wyniku długotrwałego ucisku. Odleżynom często towarzyszy martwica, dlatego też profilaktyka jest niezmiernie ważna w pielęgnacji osób leżących. Jeśli pomimo odpowiedniej pielęgnacji powstaną odleżyny, leczenie sprowadza się do zmniejszenia ucisku, odpowiedniego ułożenia, poprawy ukrwienia i stanu metabolicznego oraz pielęgnacji skóry. Materiały opatrunkowe korzystnie wpływające na proces gojenia odleżyn to np. opatrunki hydrożelowe, alginianowe czy hydrokoloidowe. Mogą zostać wykorzystane w przypadku odleżyn w okolicach kości krzyżowej czy na piętach. Pomocne mogą się okazać również opatrunki ze srebrem ze względu na to, że działają antybakteryjnie, co zapobiega infekcjom ran. Ze względu na fakt, że opatrunek żelowy z nanocząsteczkami srebra pochłania wysięk i bakterie z rany, należy go zmieniać każdego dnia, aby panujące warunki sprzyjały środowisku antybakteryjnemu oraz wspomagały gojenie rany.

Opatrunki na trudno gojące się rany

Rodzaj opatrunku zależy od rany, której proces gojenia chcemy wspomóc. Na owrzodzenie podudzi sprawdzają się opatrunki hydrożelowe, hydrokoloidowe oraz alginianowe.

Materiał opatrunkowy pełni istotną funkcję w procesie gojenia ran, ale bywa też, że ratuje życie. Opatrunki hemostatyczne stosowane są w celu zahamowania krwotoków w urazach tętniczych, urazach wywołanych wypadkami drogowymi, przy zmiażdżeniu, a także w przypadku ran postrzałowych czy nawet powybuchowych. To nie są zwykłe plastry opatrunkowe – absorbują krew i tworzą żelową zatyczkę, która uszczelnia ranę. Poza tym mogą wykazywać działanie bakteriobójcze, co zabezpiecza ranę przed infekcją.

Wśród opatrunków na rany trudno gojące się wymienia się specjalistyczne opatrunki na oparzenia. W tym przypadku zastosować można opatrunek gazowy nasączony parafiną i chlorheksydyną, zaliczany do opatrunków pierwotnych złożonych, a także opatrunek hydrożelowy, który zapewnia wilgotne środowisko, przylega do rany, ale się do niej nie przykleja. Materiały opatrunkowe aktywne zazwyczaj mają wiele wskazań i często mogą być stosowane zarówno przy odleżynach, owrzodzeniach, jak i na oparzenia. Ze względu na właściwości absorbujące są też dobrą opcją na rany sączące każdego typu. Podobnie jest z opatrunkami zawierającymi srebro. W przypadku ran o dużych ubytkach tkankowych – poparzeń, operacyjnych ubytków tkanki, owrzodzeń i ran głębokich – gdy dotychczasowe leczenie jest nieskuteczne, można zastosować opatrunki zawierające kolagen, które przyspieszają proces gojenia poprzez wpływ na enzymy rozkładające białka.

Zobacz także

Bibliografia

Przytrzymaj
i odkryj

Eibl- Eibesfeldt B., Kessler S., Opatrunki, Wrocław, Urban & Partner, 1999.
Iwanek K., Zasady stosowania środków opatrunkowych i antyseptycznych opieka farmaceutyczna, „Lek w Polsce”, 2015, 25 (6–7), s. 16–26.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Jak objawia się egzema i jak skutecznie pozbyć się plamek, wyprysków i nadżerek?

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Kobieta z psem i kotem

Pierwsza pomoc zwierzętom. Jak prawidłowo wykonać resuscytację u psa lub kota? Radzi lekarz weterynarii

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Kobieta

Pierwsza pomoc przy urazach oczu przez fajerwerki. Większość osób wykonuje ją źle

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

„Zostało złamane moje prawo do intymności i godności”. Pacjentka opowiada o wizycie u ginekologa, na którą złożyła skargę, a FEDERA apeluje: „Czujesz, że twoje prawa są łamane? Reaguj”

×