4 min.
Opatrunki – rodzaje, wskazania oraz sposób doboru odpowiedniego środka

Fot. Henrik Dolle / stock.adobe.com
Opatrunek hydrożelowy, hemostatyczny, jałowy, z jonami srebra czy alginianowy – dostępnych opcji jest bardzo wiele. Niestety wybór odpowiedniego opatrunku nie jest taki prosty, gdyż każdy z nich ma inne właściwości. Pewne jest, że opatrywanie jest bardzo ważnym elementem leczenia.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Marta Dąbrowska
lekarz
Opatrunek na oparzenie, odleżyny czy inne rany zapobiega ich drażnieniu mechanicznemu, np. ocieraniu się o odzież i zanieczyszczeniom z zewnątrz (brudem, ciałami obcymi). Poza tym opatrunki tworzą barierę dla drobnoustrojów, zapobiegając zakażeniu rany. Muszą być jednak odpowiednio dobrane do rany, aby w zależności od potrzeb zapewnić optymalne warunki dla gojenia się.
Rodzaje opatrunków na rany
Opatrunki podzielone są na dwie grupy, a mianowicie na pierwotne i aktywne. Wśród opatrunków pierwotnych można z kolei wymienić opatrunki proste (gaza, celuloza, włókno wiskozowe, bawełna), które stosowane są zwykle do leczenia niepowikłanych ran i mogą też stanowić ochronę preparatów podawanych zewnętrznie na ranę lub jako wierzchnia warstwa dla pewnych grup opatrunków aktywnych. Do opatrunków pierwotnych zaliczane są też opatrunki złożone, czyli gazowe, nasączone np. parafiną lub środkami przeciwbakteryjnymi.
Opatrunki aktywne stanowią bardziej rozbudowaną grupę, w której znajdują się opatrunki: hydrożelowe, hydrokoloidowe i alginianowe, błony półprzepuszczalne, dekstranomery, gąbki poliuretanowe, hydrowłókna, a także ich kombinacje ułożone warstwowo lub w połączeniu z opatrunkami prostymi. Do opatrunków aktywnych zaliczane są też opatrunki mieszane, które zawierają wyżej wymienione substancje oraz inne preparaty ułatwiające leczenie wyjątkowo trudnych rodzajów ran, np. opornych na leczenie miejscowe, ran zakażonych. Związki dodatkowo zawarte w opatrunkach mieszanych to:
- antybiotyki,
- węgiel aktywny,
- środki antyseptyczne,
- jony srebra,
- preparaty enzymatyczne,
- kolagen.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Opatrunki na odleżyny
Odleżyna to uszkodzenie ciała powstające w wyniku długotrwałego ucisku. Odleżynom często towarzyszy martwica, dlatego też profilaktyka jest niezmiernie ważna w pielęgnacji osób leżących. Jeśli pomimo odpowiedniej pielęgnacji powstaną odleżyny, leczenie sprowadza się do zmniejszenia ucisku, odpowiedniego ułożenia, poprawy ukrwienia i stanu metabolicznego oraz pielęgnacji skóry. Materiały opatrunkowe korzystnie wpływające na proces gojenia odleżyn to np. opatrunki hydrożelowe, alginianowe czy hydrokoloidowe. Mogą zostać wykorzystane w przypadku odleżyn w okolicach kości krzyżowej czy na piętach. Pomocne mogą się okazać również opatrunki ze srebrem ze względu na to, że działają antybakteryjnie, co zapobiega infekcjom ran. Ze względu na fakt, że opatrunek żelowy z nanocząsteczkami srebra pochłania wysięk i bakterie z rany, należy go zmieniać każdego dnia, aby panujące warunki sprzyjały środowisku antybakteryjnemu oraz wspomagały gojenie rany.
Opatrunki na trudno gojące się rany
Rodzaj opatrunku zależy od rany, której proces gojenia chcemy wspomóc. Na owrzodzenie podudzi sprawdzają się opatrunki hydrożelowe, hydrokoloidowe oraz alginianowe.
Materiał opatrunkowy pełni istotną funkcję w procesie gojenia ran, ale bywa też, że ratuje życie. Opatrunki hemostatyczne stosowane są w celu zahamowania krwotoków w urazach tętniczych, urazach wywołanych wypadkami drogowymi, przy zmiażdżeniu, a także w przypadku ran postrzałowych czy nawet powybuchowych. To nie są zwykłe plastry opatrunkowe – absorbują krew i tworzą żelową zatyczkę, która uszczelnia ranę. Poza tym mogą wykazywać działanie bakteriobójcze, co zabezpiecza ranę przed infekcją.
Wśród opatrunków na rany trudno gojące się wymienia się specjalistyczne opatrunki na oparzenia. W tym przypadku zastosować można opatrunek gazowy nasączony parafiną i chlorheksydyną, zaliczany do opatrunków pierwotnych złożonych, a także opatrunek hydrożelowy, który zapewnia wilgotne środowisko, przylega do rany, ale się do niej nie przykleja. Materiały opatrunkowe aktywne zazwyczaj mają wiele wskazań i często mogą być stosowane zarówno przy odleżynach, owrzodzeniach, jak i na oparzenia. Ze względu na właściwości absorbujące są też dobrą opcją na rany sączące każdego typu. Podobnie jest z opatrunkami zawierającymi srebro. W przypadku ran o dużych ubytkach tkankowych – poparzeń, operacyjnych ubytków tkanki, owrzodzeń i ran głębokich – gdy dotychczasowe leczenie jest nieskuteczne, można zastosować opatrunki zawierające kolagen, które przyspieszają proces gojenia poprzez wpływ na enzymy rozkładające białka.
Zobacz także
Najnowsze w naszym serwisie

31.03.2023
Zdrowa dieta bogata w żelazo – co jeść przy niedokrwistości?

30.03.2023
Pepsyna – najważniejszy enzym soku żołądkowego, który uaktywnia się w kwaśnym środowisku

30.03.2023
RDW-SD czyli jak interpretować niektóre parametry morfologii krwi

30.03.2023
Dieta wątrobowa – co można na niej jeść, a co wykluczyć? Co na NAFLD
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

31.03.2023
„Jak się żyje w szpitalu psychiatrycznym, na oddziale zamkniętym? Trochę jak w małej wiosce, gdzie wszyscy się znają i wiele ich łączy” – mówi Krystyna Piątkowska

31.03.2023
Uważano, że jest karą za zepsucie moralne. Chorym podawano opium i kamienie szafiru. Jak kiedyś leczono dnę moczanową

31.03.2023
Aktywność może być praktykowana nie po to, żeby „wyglądać”, a żeby „się czuć” – dobrze i zdrowo. Jak nie zrezygnować z siłowni po miesiącu

29.03.2023