Pelagra – jakie są jej przyczyny i metody leczenia?

Pelagra spowodowana jest brakiem witamin, w tym w dużej mierze witaminy B3.  Jakie daje objawy? Jakie są metody jej leczenia?

Pelagra – czym jest?

Jej nazwa pochodzi od włoskiego wyrażenia „pelle agra” oznaczającego szorstką skórę.

Po raz pierwszy została opisana przez Gaspera Carsala w 1735 roku. Chory cierpiał jednocześnie z powodu zapalenia skóry, biegunki oraz objawów demencji.

Przez 300 lat zbierała swoje śmiertelne żniwo.  U 70% pacjentów po wystąpieniu objawów tej choroby nastąpił zgon. Zwana chorobą biedoty nękała ludność ubogą żywiącą się w dużej mierze kukurydzą (znaleźć można tam czynnik uczulający na światło).

Obecnie w krajach rozwiniętych pelagra pojawia się u osób nadużywających alkoholu.

Zwana rumieniem lombardzkim wywoływana jest przez niedobór witamin z grupy B, przede wszystkim witaminy B3 (odpowiedzialna jest m.in. za wydzielanie hormonów płciowych, prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, obniżenie poziomu złego cholesterolu).

Pelagra – jakie są przyczyny występowania?

Na występowanie w głównej mierze ma wpływ poliwitaminoza, czyli braki witamin z grupy B, A i C.

Za jeden z powodów pelagry uważa się niewłaściwą przemianę TRP w niacynę (spowodowane zespołem rakowiaka, chorobą Hartnupów, stanem po wystąpieniu gruźlicy leczonej izoniazydem, nowotworów z komórek wewnątrzwydzielniczych, chorobą Crohna).

Pelagra należy do chorób fotodermatoz endogennych (uwarunkowane genetycznie bądź pojawiają się jako skutek niedoboru witamin, wzrost zachorowań notuje się w okresie wiosennym i letnim).

Pelagra – jak się objawia?

Objawy rumienia lombardzkiego można podzielić na trzy grupy.

Pierwsza z nich to zmiany skórne charakteryzujące się w pierwszej fazie wyglądem przypominającym oparzenia słoneczne. Pojawiają się pęcherze, zgęstnienie skóry, przebarwienia (można je znaleźć na grzbietowej części dłoni i stóp, na przedramionach i podudziach). W obrębie twarzy pelagra obejmuje policzki, grzbiet nosa, czoło. Występują zmiany w okolicy szyi oraz w obrębie miejsc intymnych. Pacjent może mieć do czynienia z rumieniem, egzemą, trądzikiem, wysypkami.

Do objawów ze strony układu pokarmowego należą:

• Brak łaknienia;
• Biegunka;
• Jadłowstręt;
• Zapalenie języka z obrzękiem i tkliwością;
• Zaparcia;
• Łuszczenie się ust, języka i dziąseł.

Trzecia grupa to objawy neuropsychiatryczne:

• Apatia;
• Depresja;
• Osłabienie napięcia mięśniowego;
• Ataksja;
• Zaburzenia chodu;
• Neuropatia obwodowa;
• Bóle głowy;
• Lęk;
• Psychoza;
• Niepokój;
• Dezorientacja;
• Napięcie;
• Urojenia.

Pelagra – jak ją rozpoznać?

Lekarz wykonuje test związany z podaniem niacyny. Pozytywna reakcja na jego wykonanie oznacza wystąpienie rumienia lombardzkiego

Badania krwi obrazują niedobór witaminy B3.

Najczulszym badaniem jest analiza wysokosprawnej chromatolografii cieczowej metabolitów niacyny w moczu.

Pelagra – jak przebiega leczenie?

W leczeniu wykorzystywane są doustne i pozajelitowe preparaty niacyny. Zalecana jest dobrze zbilansowana dieta.

Leczenie pelagry pierwotnej daje pierwsze efekty nawet po dwóch dniach.

Pelagra wtórna jest trudniejsza do wyleczenia (należy walczyć z przyczynami pelagry). Zostaje wdrożona suplementacja witaminami z grupy B. W okresie letnim należy pamiętać o ochronie skóry przed słońcem. Przydadzą się w tym kosmetyki na bazie emolientów.

Dzienna dawka niacyny dla dorosłego człowieka wynosi 15-20 mg.

Niacyna obecna jest w takich produktach, jak:

• Zboże;
• Mięso;
• Wątroby;
• Drożdże;
• Orzeszki;
• Kawa;
• Herbata;
• Ryby;
• Warzywa strączkowe.

Pelagra pojawia się u nosicieli wirusa HIV, osób cierpiących na marskość wątroby, cukrzycę lub nowotwory.