Pelagra – jakie są jej przyczyny i metody leczenia?
się ten artykuł?
Pelagra spowodowana jest brakiem witamin, w tym w dużej mierze witaminy B3. Jakie daje objawy? Jakie są metody jej leczenia?
Pelagra – czym jest?
Jej nazwa pochodzi od włoskiego wyrażenia „pelle agra” oznaczającego szorstką skórę.
Po raz pierwszy została opisana przez Gaspera Carsala w 1735 roku. Chory cierpiał jednocześnie z powodu zapalenia skóry, biegunki oraz objawów demencji.
Przez 300 lat zbierała swoje śmiertelne żniwo. U 70% pacjentów po wystąpieniu objawów tej choroby nastąpił zgon. Zwana chorobą biedoty nękała ludność ubogą żywiącą się w dużej mierze kukurydzą (znaleźć można tam czynnik uczulający na światło).
Obecnie w krajach rozwiniętych pelagra pojawia się u osób nadużywających alkoholu.
Zwana rumieniem lombardzkim wywoływana jest przez niedobór witamin z grupy B, przede wszystkim witaminy B3 (odpowiedzialna jest m.in. za wydzielanie hormonów płciowych, prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, obniżenie poziomu złego cholesterolu).
Pelagra – jakie są przyczyny występowania?
Na występowanie w głównej mierze ma wpływ poliwitaminoza, czyli braki witamin z grupy B, A i C.
Za jeden z powodów pelagry uważa się niewłaściwą przemianę TRP w niacynę (spowodowane zespołem rakowiaka, chorobą Hartnupów, stanem po wystąpieniu gruźlicy leczonej izoniazydem, nowotworów z komórek wewnątrzwydzielniczych, chorobą Crohna).
Pelagra należy do chorób fotodermatoz endogennych (uwarunkowane genetycznie bądź pojawiają się jako skutek niedoboru witamin, wzrost zachorowań notuje się w okresie wiosennym i letnim).
Pelagra – jak się objawia?
Objawy rumienia lombardzkiego można podzielić na trzy grupy.
Pierwsza z nich to zmiany skórne charakteryzujące się w pierwszej fazie wyglądem przypominającym oparzenia słoneczne. Pojawiają się pęcherze, zgęstnienie skóry, przebarwienia (można je znaleźć na grzbietowej części dłoni i stóp, na przedramionach i podudziach). W obrębie twarzy pelagra obejmuje policzki, grzbiet nosa, czoło. Występują zmiany w okolicy szyi oraz w obrębie miejsc intymnych. Pacjent może mieć do czynienia z rumieniem, egzemą, trądzikiem, wysypkami.
Do objawów ze strony układu pokarmowego należą:
- Brak łaknienia;
- Biegunka;
- Jadłowstręt;
- Zapalenie języka z obrzękiem i tkliwością;
- Zaparcia;
- Łuszczenie się ust, języka i dziąseł.
Trzecia grupa to objawy neuropsychiatryczne:
- Apatia;
- Depresja;
- Osłabienie napięcia mięśniowego;
- Ataksja;
- Zaburzenia chodu;
- Neuropatia obwodowa;
- Bóle głowy;
- Lęk;
- Psychoza;
- Niepokój;
- Dezorientacja;
- Napięcie;
- Urojenia.
Pelagra – jak ją rozpoznać?
Lekarz wykonuje test związany z podaniem niacyny. Pozytywna reakcja na jego wykonanie oznacza wystąpienie rumienia lombardzkiego
Badania krwi obrazują niedobór witaminy B3.
Najczulszym badaniem jest analiza wysokosprawnej chromatolografii cieczowej metabolitów niacyny w moczu.
Pelagra – jak przebiega leczenie?
W leczeniu wykorzystywane są doustne i pozajelitowe preparaty niacyny. Zalecana jest dobrze zbilansowana dieta.
Leczenie pelagry pierwotnej daje pierwsze efekty nawet po dwóch dniach.
Pelagra wtórna jest trudniejsza do wyleczenia (należy walczyć z przyczynami pelagry). Zostaje wdrożona suplementacja witaminami z grupy B. W okresie letnim należy pamiętać o ochronie skóry przed słońcem. Przydadzą się w tym kosmetyki na bazie emolientów.
Dzienna dawka niacyny dla dorosłego człowieka wynosi 15-20 mg.
Niacyna obecna jest w takich produktach, jak:
- Zboże;
- Mięso;
- Wątroby;
- Drożdże;
- Orzeszki;
- Kawa;
- Herbata;
- Ryby;
- Warzywa strączkowe.
Pelagra pojawia się u nosicieli wirusa HIV, osób cierpiących na marskość wątroby, cukrzycę lub nowotwory.