Przewlekłe zapalenie zatok to schorzenie o uporczywych objawach 

Przewlekłe zapalenie zatok to schorzenie, które dotyka ludzi na całym świecie, charakteryzuje się uciążliwymi objawami. Zatoki nosowe odgrywają istotną rolę w regulacji temperatury i wilgotności powietrza oraz zapewnianiu ochrony dla struktur twarzoczaszki, dlatego ich zapalenie może prowadzić do znacznego pogorszenia jakości życia pacjenta. 

Czym jest przewlekłe zapalenie zatok? 

Przewlekłe zapalenie zatok (ICD-10: J32) to długotrwały stan zapalny błony śluzowej wyściełającej zatoki przynosowe oraz jamę nosową. Główną przyczyną są nawracające infekcje wirusowe, które powodują obrzęki śluzówki, zamykając połączenia między wspomnianymi strukturami. Skutkiem tego jest powstanie podciśnienia, które sprzyja wnikaniu i namnażaniu się bakterii oraz wirusów, zwłaszcza w ciepłym, wilgotnym środowisku. 

Przewlekłe a ostre zapalenie zatok 

Ostre zapalenie zatok atakuje nagle i trwa około tygodnia. Najczęściej wynika z infekcji wirusowej. Objawy są gwałtowne i intensywne, ale mijają szybko, wraz z ustąpieniem infekcji. Przewlekłe zapalenie zatok może utrzymywać się przez wiele miesięcy (minimum 12 tygodni). Zwykle nie obserwuje się tutaj gorączki charakterystycznej dla ostrego stanu zapalnego. 

Jakie są przyczyny przewlekłego zapalenia zatok? 

Cierpisz na przewlekłe zapalenie zatok? Przyczyny mogą być następujące: 

• infekcje wirusowe i bakteryjne; 
• alergie; 
• polipy nosa; 
• krzywa przegroda nosowa; 
• niedobory odpornościowe.  

Przewlekłe zapalenie zatok – objawy 

Najczęstszymi objawami przewlekłego zapalenia zatok są: 

• zatkany nos utrudniający oddychanie; 
• tkliwość i dyskomfort odczuwany w okolicach oczu, czoła i policzków; 
• żółta lub zielona, ropna wydzielina z nosa; 
• bóle głowy wywołane obrzękiem zatok; 
• wydzielina ściekająca po tylnej ścianie gardła, powodująca uczucie drapania i kaszel, szczególnie w nocy; 
• ból twarzy nasilający się przy pochylaniu głowy, rano lub po wysiłku fizycznym; 
• osłabienie lub utrata powonienia i smaku; 
• bolesność gardła; 
• mdłości; 
• nieświeży oddech; 
• zatkane uszy; 
• ból szczęki i zębów; 
• zaburzenia ostrości wzroku. 

Czy przewlekłe zapalenie zatok bez kataru jest normalnym zjawiskiem? 

Przewlekłe zapalenie zatok bez kataru może występować, gdy wydzielina w zatokach jest zbyt gęsta, aby wypływać przez nos, lub ścieka po tylnej ścianie gardła. W takim przypadku pacjenci często odczuwają silny ból zatok promieniujący do oczu, który nasila się np. przy pochylaniu. Mimo uczucia zatkanego nosa, charakterystyczna wydzielina może nie być obecna. 

Jak leczyć przewlekłe zapalenie zatok? 

Czy przewlekłe zapalenie zatok jest wyleczalne? Tak. Terapia może obejmować zarówno środki farmakologiczne, jak i zabiegi chirurgiczne, w zależności od nasilenia oraz przyczyny objawów. Środki przeciwbólowe, takie jak paracetamol, mogą łagodzić ból głowy spowodowany wzrostem ciśnienia przy obrzęku błony śluzowej. W przypadku bakteryjnych infekcji zatok lekarze często przepisują antybiotyki takie jak: 

• amoksycylina; 
• azytromycyna; 
• lewofloksacyna; 
• klarytromycyna.  

Dodatkowo stosuje się mukolityczne oraz przeciwzapalne leki na przewlekłe zapalenie zatok, a także preparaty obkurczające śluzówkę nosa. W bardziej zaawansowanych przypadkach może być konieczne leczenie zabiegowe, w tym operacje lub mniej inwazyjne procedury, które poprawiają drożność zatok i eliminują przewlekły stan zapalny. 

Przewlekłe zapalenie zatok – leczenie domowe 

Co na przewlekłe zapalenie zatok przynosi ulgę? Domowe sposoby leczenia przewlekłego zapalenia zatok są skuteczne i pomagają zachować profilaktykę. Jednym z najpopularniejszych sposobów są inhalacje, które można przeprowadzić za pomocą inhalatora lub prostego zestawu z garnkiem i ręcznikiem.  

W inhalatorze można używać soli izotonicznej (0,9%), która oczyszcza i nawilża, lub soli hipertonicznej (1,5% lub 3%), która upłynnia wydzielinę. Preparaty te często wzbogacane są o kwas hialuronowy lub ektoinę, które dodatkowo nawilżają, a także chronią błonę śluzową, wspierając regenerację oraz działając przeciwzapalnie i przeciwalergicznie. 

Tradycyjna „parówka” polega na wdychaniu pary unoszącej się z garnka z gorącą wodą z dodatkiem soli kuchennej, olejków eterycznych (eukaliptusowego, sosnowego, z drzewa herbacianego) lub ziół (rumianku, tymianku, szałwii). 

Przewlekłe zapalenie zatok u dziecka  

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych u dzieci jest schorzeniem o wieloczynnikowej etiologii, co sprawia, że jego diagnoza i leczenie są skomplikowane oraz wymagają zaangażowania wielu specjalistów. Objawy choroby często są łagodne i mało charakterystyczne, co utrudnia wczesne wykrycie. Leczenie zachowawcze ro pierwsza linia obrony – obejmuje diagnostykę w kierunku alergii oraz utrzymanie drożności nosa.  

Bibliografia: 

1. https://podyplomie.pl/medical-tribune/17924,stany-zapalne-zatok-przynosowych-rozne-mozliwosci-leczenia [dostęp 03.07.2024]. 
2. Kukwa W., Jeżewska E., Ścińska A., Kukwa A., Żulewska N., Acute and chronic rhinosinusitis – treatment, Przewodnik Lekarza/Guide for GPs. 2006, 26-35. 
3. Wardas P., Markowski J., Piotrowska-Seweryn A., Przegląd aktualnych wytycznych w zakresie diagnostyki i leczenia zapaleń zatok przynosowych z praktycznym komentarzem, Forum Medycyny Rodzinnej 2014, tom 8, nr 4, 159-168. 
4. Zielnik-Jurkiewicz B., Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych u dzieci, Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny 2017, 6(1):26-34.