Świąd – co oznacza swędząca skóra? Jakie mogą być przyczyny i jak sobie radzić z dolegliwością?

Świąd skóry może mieć rozmaite podłoże, m.in. zapalenie skóry czy alergie. Poznaj przyczyny swędzenia i sposoby na jego leczenie.

Uporczywy świąd skóry jest zazwyczaj bardzo wstydliwą przypadłością. Zawsze należy jednak udać się do lekarza, który wskaże przyczynę dolegliwości i zaleci odpowiednie leczenie. Przyczyną świądu może być niewłaściwa higiena, ale też alergia, czy nawet zapalenie wątroby. Nie warto również bagatelizować świądu odbytu.

Świąd skóry – jakie mogą być przyczyny?

Świąd skóry to jeden z charakterystycznych objawów wielu bardziej lub mniej poważnych chorób. Co może oznaczać świąd?

• atopowe zapalenie skóry – swędzeniu towarzyszą duże czerwone plamy, które mogą przerodzić się w pęcherze. Bardzo ważne jest stosowanie specjalnych kosmetyków i natłuszczanie skóry. Atopowe zapalenie skóry nie jest chorobą zakaźną, nie da się go całkowicie wyleczyć. Świąd skóry można zminimalizować kremami przeciwzapalnymi i antyalergicznymi. Co istotne, stres wpływa na zaostrzenie swędzenia;
• alergie – świąd skóry może być objawem reakcji alergicznej najczęściej na pokarm lub ukąszenie owada. Oprócz swędzenia na skórze mogą pojawić się drobne, czerwone krostki. Świąd skóry wywołany alergią powinny zatrzymać leki antyalergiczne. Jeśli oprócz tego występują duszności, obfite pocenie i obrzęk – jak najszybciej należy udać się do szpitala lub zadzwonić na pogotowie;
• grzybica – świąd skóry, zwłaszcza głowy lub przestrzeni między palcami stóp i rąk, może oznaczać infekcję grzybiczą. Charakterystyczne dla grzybicy są łuszczące się czerwone plamy, którym towarzyszy nieprzyjemny zapach. Przy leczeniu grzybicy stosuje się maści, kremy i spraye przeciwgrzybiczne, niezbędna jest również wzmożona higiena, dezynfekcja bądź wyrzucenie rzeczy, które mogły mieć kontakt z grzybem. Przy świądzie skóry głowy lekarze najczęściej zapisują specjalne szampony przeciwgrzybicze;
• świerzb, czyli zakażenie pasożytem świerzbowca, objawia się bardzo intensywnym świądem, skóra swędzi zwłaszcza w nocy, a na jej powierzchni pojawia się wysyp czerwonych, chropowatych krostek. Aby złagodzić świąd towarzyszący chorobie, można kupić w aptece maść antyhistaminową. Ważne jest również wypranie ubrań i pościeli w wysokiej temperaturze i dezynfekcja rzeczy, które miały kontakt z chorym;
• liszajec zakaźny – choroba bakteryjna spowodowana przez gronkowca lub paciorkowca. Jej ofiarami najczęściej są dzieci. Oprócz swędzenia objawem charakterystycznym jest pojawianie się na skórze strupów. Zakażenie można leczyć, stosując maści bez recepty na bazie antybiotyku. Niezbędna jest codzienna zmiana ubrań i pościeli. Objawy powinny ustąpić po ok. 2 tygodniach. Jeśli jednak świąd skóry i wykwity obejmują coraz większy obszar skóry lub pojawia się wysoka gorączka, należy udać się do lekarza;
• zapalenie wątroby – w przypadku tej poważnej choroby swędzenie pojawia się najczęściej na łydkach i przedramionach. Ciężki do wytrzymania świąd skóry nóg i rąk bez wysypki objawia się, kiedy wątroba jest w zaawansowanym stadium choroby. Nie można ignorować sygnałów i jak najszybciej należy zgłosić się do lekarza, który wdroży odpowiednie leczenie. Zapaleniem wątroby zajmują się m.in. hepatolog i gastrolog;
• cholestaza ciążowa to inna niebezpieczna choroba wątroby, której objawem może być świąd pojawiający się najpierw na stopach i rękach. Dotyka ok. 4% kobiet w ciąży. Wzrost produkowania hormonów płciowych w 2 i 3 trymestrze zaburza działanie wątroby, dochodzi do zastoju żółci w wątrobie, a następnie do pojawienia się soli kwasów żółciowych we krwi. To właśnie powoduje świąd skóry bez obecności wysypki. Aby potwierdzić cholestazę, niezbędne jest wykonanie badań krwi, tzw. prób wątrobowych. Nieprawidłowe działanie wątroby jest niebezpieczne dla płodu, dlatego taka ciąża jest objęta szczególnym nadzorem.

Świąd odbytu – przyczyny i leczenie

Świąd odbytu to dolegliwość, którą ciężko zignorować. Swędzące okolice odbytu mogą mieć mnóstwo przyczyn, m.in.:

• zakażenia grzybicze czy pasożytnicze,
• choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, choroby nerek i wątroby,
• hemoroidy,
• wypadanie śluzówki odbytu,
• przetoka odbytu,
• brak higieny,
• alergia na bieliznę ze sztucznej tkaniny, proszek do prania lub kosmetyki.

Ważne, aby jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który postawi diagnozę i wdroży leczenie świądu odbytu lub skieruje do specjalisty, np. proktologa. W aptekach można dostać leki bez recepty, które pomogą na świąd odbytu, m.in. maść, która złagodzi podrażnienie i zmniejszy stan zapalny. Ulgę może przynieść również aplikacja specjalnych czopków oraz zażycie leków przeciwbólowych.

Świąd odbytu – jakie leczenie domowe może pomóc?

Jakie domowe leki na świąd odbytu będą skuteczne? Pomocne są olejki aromatyczne, np. z drzewa herbacianego czy cyprysu, dodane do kąpieli. Można wykorzystać również zioła – naparem z kory dębu, rumianku czy skrzypu należy namoczyć wacik i przyłożyć do odbytu. Przede wszystkim jednak przy świądzie odbytu ważna jest odpowiednia higiena, niestosowanie drażniących kosmetyków, delikatne osuszanie podrażnionych okolic.