Węzły chłonne szyjne – co zrobić kiedy są powiększone? Jakie badania wykonać?

Każdy człowiek ma tysiące węzłów chłonnych o których z reguły nawet nie wie, jeśli nic się z nimi nie dzieje. Gdy stają się powiększone, można je wyczuć dotykając palcami. Z reguły taka sytuacja nie jest bardzo niebezpieczna, ale z pewnością nie wolno tego bagatelizować, ponieważ zdarza się, że jest to objaw poważniejszej dolegliwości. Co robić, gdy zauważymy powiększone węzły chłonne szyi?

Czym są węzły chłonne? 

Węzły chłonne należą do układu limfatycznego. Z wyglądu przypominają fasolki wielkości od 1 do 25 mm. Mogą wstępować w skupiskach, po kilka, kilkanaście, bądź pojedynczo. Najwięcej węzłów chłonnych znajduje się na szyi, pod pachami, w pachwinach, dołach nadobojczykowych, pod żuchwą oraz pod kolanami. 

Węzły chłonne chronią organizm przed chorobami i zakażeniami. Dzięki tkance limfatycznej wychwytują wirusy, bakterie oraz komórki nowotworowe i je zwalczają. Są też odpowiedzialne za utrzymanie odpowiedniej ilości płynów ustrojowych. Wszystkie węzły łączą się między sobą dzięki sieci naczyń limfatycznych. Właśnie tą siecią transportowana jest limfa, czyli chłonka.

Rodzaje węzłów chłonnych 

Węzły chłonne dzieli się na obwodowe, czyli: 

• karkowe, 
• podżuchwowe, 
• szyi, 
• nadobojczykowe, 
• łokciowe, 
• pachwinowe, 
• udowe,

oraz węzły głębokie, które mieszczą się przy narządach wewnętrznych, miedzy innymi w klatce piersiowej.  

Węzły obwodowe są łatwe do zbadania, w przypadku tych drugich konieczne jest wykonanie specjalistycznych badań z użyciem np. tomografii komputerowej lub ultrasonografii.  

Jeśli chodzi o budowę, wyróżnia się: węzły odczynowe i nieodczynowe. Pierwsze można dość łatwo przesuwać pod skórą,  jest to jednak dość bolesne i może podrażnić skórę. Znacznie niebezpieczniejsze są węzły chłonne nieodczynowe, które chociaż nie wykazują właściwości bólowych, to mogą informować (jeśli są powiększone) o różnego rodzaju poważniejszych chorobach, np. nowotworach.

Powiększone węzły chłonne szyjne – jak je rozpoznać? 

Jeśli węzły chłonne szyjne zwiększają się do około 1-1,5 cm, wówczas jest to  powiększenie węzłów chłonnych. W przypadku poważniejszych dolegliwości mogą one mieć jednak nawet powyżej 2 cm.  

Powiększone węzły chłonne szyjne można zobaczyć gołym okiem – szyja jest znacznie grubsza, bardziej opuchnięta. Można też wyczuć pod pacami, że węzły są większe niż zazwyczaj. 

Przy jakich chorobach mogą występować powiększone węzły chłonne szyjne? 

Warto wiedzieć, że budowa szyi jest bardzo skomplikowana. W każde jej części znajdują się węzły chłonne. Powiększenie węzłów chłonnych szyjnych oraz tych, które znajdują się w okolicy (np. głowy czy jamy ustnej) mogą być spowodowane: 

• infekcjami górnych dróg oddechowych, 
• stanami zapalnymi jamy ustnej, 
• zmianami próchniczymi, 
• stanami zapalnymi ślinianek, 
• zakażeniami, 
• chorobą Kawasakiego, czyli stanem zapalnym naczyń krwionośnych, 
• infekcją wirusową (odra, świnka, różyczka, mononukleoza zakaźna, rumień nagły, wirusowe zapalenie wątroby), 
• infekcją bakteryjną (np. anginą, brucelozą, czyrak, gruźlicą, salmonellą, bakteryjnym zapaleniem gardła, chorobą kociego pazura, zapaleniem migdałków, szkarlatyną, kiłą, tularemią). 
• nowotworami układu krwiotwórczego, np. chłoniakami, białaczką, 
• nowotworami znajdującymi się w obrębie głowy bądź szyi. 

W przypadku powiększonych węzłów chłonnych na skutek nowotworów, pojawiają się także inne objawy, np. dolegliwości bólowe, utrata masy ciała, gorączka oraz nocne poty.

Powiększone węzły chłonne – reakcja na leki 

Węzły mogą być też powiększone z powodu niepożądanej reakcji organizmu na przyjmowane lekarstwa. Taka sytuacja często zdarza się podczas stosowania leków na padaczkę, w terapii dny moczowej oraz w kuracji niektórymi antybiotykami należącymi do grupy sulfonamidów.  

Węzły chłonne szyjne powiększone po szczepieniu 

Węzły chłonne szyjne mogą być też powiększone po szczepieniu ochronnym. Zdarza się tak najczęściej po przyjęciu szczepionki na odrę, różyczkę, ospę oraz gruźlicę. Po kilku dniach węzły powinny się zmniejszyć.  

Powiększone węzły chłonne szyjne – histiocytoza 

Powiększone węzły chłonne szyjne mogą także świadczyć o histocytozie, czyli chorobie, która pojawia się z powodu zbyt dużej produkcji komórek układu odpornościowego, które nazywa się histiocytami. Choroba ta obecnie występuje dość rzadko, jednak jest bardzo poważna i może doprowadzić do śmierci. Komórki z tzw. nadprodukcji gromadzą się bowiem w tkankach i narządach, przez co z czasem je uszkadzają, a nawet doprowadzają do ich niewydolności.

Jak leczyć powiększone węzły chłonne? 

W przypadku powiększonych węzłów chłonnych szyjnych (i nie tylko) należy zawsze udać się do lekarza, który ustali, jaka jest tego przyczyna i podejmie odpowiednie leczenie. Specjalista przede wszystkim zwróci uwagę na lokalizację węzłów. Sprawdzi też, czy są miękkie czy twarde, te drugie mogą być dowodem na wystąpienie poważnych chorób, nowotworów oraz przerzutów.  

Specjalista sprawdzi też, czy powiększony jest jeden węzeł chłonny szyjny, czy więcej. Jeśli jest bolesny, może to świadczy o stanie zapalnym, który się dość szybko rozwija. Niedobrze jest też, jeśli węzły są nieprzesuwalne, taki objaw także może świadczyć o nowotworze.  

W przypadku histiocytozy oprócz powiększonych węzłów chłonnych pojawia się wysypka grudkowana na skórze, bolesność dziąseł, wątroba i śledziona są powiększone (czasem powiększony jest tylko jeden z tych narządów). Do tego zęby zaczynają się chwiać i wypadają.  

Naturalne sposoby leczenia powiększonych węzłów chłonnych 

Powiększone węzły można leczyć okładami z roślin i świeżych ziół np. skrzypu polnego, liści nagietka, babki lancetowatej czy liści lepiężnika. Rośliny trzeba dokładnie myć, osuszyć i zmiksować bądź rozgnieść, aby powstała z nich papka. Nakładamy ją na kompres i przykładamy do węzłów chłonnych.  

Wśród naturalnych metod leczenia powiększonych węzłów chłonnych, często wymienia się olejek majerankowy. Wystarczy wsypać do butelki o wielkości 1,5 l wysuszony majeranek i zalać go oliwą z oliwek. Następnie butelka powinna być odstawiona w słoneczne miejsce na 2 tygodnie. Po tym czasie powstała w ten sposób mikstura powinna być przelana do ciemnych, szklanych butelek. Takim olejkiem majerankowym należy smarować szyję od 2 do 3 razy w ciągu dnia.  

Dobrym sposobem w leczeniu powiększonych węzłów chłonnych jest picie herbat i naparów ziołowych. Najlepszy będzie napar z przytuliny, zioło to doskonale oczyszcza układ limfatyczny. Właściwości tej rośliny doskonale zwalczają stany zapalne oraz obrzęki węzłów chłonnych, a do ego wzmacniają układ krążenia. Pomocne mogą być też napary z szałwii i kłącza tataraku.  

Źródła: 

1. https://hematoonkologia.pl/info-o-chorobach/chloniaki-powiekszone-wezly-chlonne – dostęp: 22.01.2023 r. 
2. https://diag.pl/pacjent/artykuly/powiekszone-wezly-chlonne-dolegliwosc-ktorej-nie-wolno-bagatelizowac/ – dostęp: 22.01.2023 r. 
3. https://www.mp.pl/pacjent/objawy/170512,powiekszone-wezly-chlonne – dostęp: 22.01.2023 r.  
4. https://chloniak.org/powiekszone-wezly-chlonne/?gclid=Cj0KCQiA_bieBhDSARIsADU4zLdFIXZS3RS9cAJFDvwS_kPJVG6VJ66sgeyPVqFJ4gJzkWI_oUyMj5oaAuqtEALw_wcB – dostęp: 22.01.2023 r.