Każdy z nas posiada układ immunologiczny. Gdy funkcjonuje prawidłowo, chroni organizm, atakując szkodliwe drobnoustroje takie jak wirusy czy bakterie. Czasami jednak dochodzi do niewłaściwej aktywności układu immunologicznego, co staje się przyczyną choroby.
W trakcie choroby autoimmunologicznej organizm produkuje przeciwciała, które z jakiegoś powodu atakują zdrowe komórki. W takim przypadku dochodzi do rozwinięcia się przewlekłego stanu zapalnego, a w ciężkich przypadkach nawet do niewydolności narządu.
Większość chorób autoimmunologicznych atakuje konkretne narządy lub układy organizmu, np. wątrobę, tarczycę, układ nerwowy.
Wielu pacjentów, zwłaszcza kiedy otrzyma pozytywną diagnozę, pyta co to są choroby autoimmunologiczne. Nie jest wiadomo, co dokładnie prowadzi do pojawienia się tego typu schorzeń. Jedna z teorii zakłada, że przyczyna tkwi we wnikaniu wirusów lub bakterii w głąb organizmu i łączeniu się ich ze zdrowymi komórkami. Taka hybryda posiada umiejętność tworzenia antygenów kompleksowych, które w rezultacie uszkadzają układ odpornościowy. W niektórych przypadkach może on zacząć atakować zdrowe komórki organizmu, postrzegając je jako zagrożenie ze strony drobnoustrojów.
Leczenie chorób autoimmunologicznych musi być dopasowane do konkretnego przypadku. Lista chorób autoimmunologicznych ma ponad 80 pozycji. Duża część tych schorzeń atakuje głównie ludzi młodych, pomiędzy 25. a 30. rokiem życia. Większość chorób autoimmunologicznych ma skrajnie różny przebieg – zdarza się, że u jednej osoby choroba antyimmunologiczna przebiega bezobjawowo przez wiele lat, podczas gdy kogoś innego atakuje znienacka, dając bardzo wyraźne objawy.
Z niektórych chorób o podłożu autoimmunologicznym mogą rozwinąć się nowotwory, np. przewlekła białaczka limfatyczna czy ziarnica złośliwa.
Objawy chorób autoimmunologicznych są bardzo zróżnicowane. Pod pojęciem “choroby autoimmunologiczne” kryje się wiele różnych schorzeń, niemożliwe jest więc podanie jednej, konkretnej listy objawów.
Przebieg tego typu chorób może zostać łatwo pomylony z zapaleniem narządu o zupełnie innych przyczynach. Przykładowo, autoimmunologiczne zapalenie wątroby łatwo pomylić z zapaleniem wątroby na tle wirusowym. Do postawienia poprawnej diagnozy często jest niezbędne wykonanie biopsji narządu oraz badania na obecność przeciwciał.
Wczesne objawy chorób autoimmunologicznych bywają bardzo zróżnicowane. Dość typowe jest złe samopoczucie i zmęczenie, które mogą świadczyć o stanie zapalnym któregoś z narządów. Do szczególnej grupy objawów choroby autoimmunologicznej należą zmiany na skórze – świąd, wysypka, czerwone wykwity.
Zobacz także: Choroby autoimmunologiczne skóry
Wiele kobiet planujących powiększenie rodziny zastanawiają się i szukają konsultacji medycznej jeśli chodzi o choroby autoimmunologiczne a ciążę. W wyniku ciąży organizm staje się mniej czuły na obecność obcych komórek i tkanek, dlatego też kobiety cierpiące na choroby o podłożu autoimmunologicznym mogą zaobserwować tymczasową remisję chory w czasie ciąży.
Po porodzie objawy niektórych schorzeń mogą się nasilić, dodatkowo w okresie połogu mogą wystąpić specyficzne choroby autoimmunologiczne, typowe jedynie dla kobiet, które właśnie urodziły dziecko.
Istnieją czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia chorób autoimmunologicznych. Poza genetyką, na którą nie mamy wpływu, duże znaczenie ma tryb życia (zły tryb życia może być jedną z przyczyn choroby autoimmunologicznej).
Należy unikać działań powodujących osłabienie układu odpornościowego. Palenie, zła dieta w chorobie autoimmunologicznej (skutkująca niedoborem witamin i minerałów), nadużywanie alkoholu – wszystko to wpływa negatywnie na układ odpornościowy. Ważna jest także higiena snu, czyli przesypianie codziennie co najmniej ośmiu godzin oraz unikanie stresogennych sytuacji – przewlekły stres a choroby autoimmunologiczne są ze sobą powiązane. Nie należy się też przepracowywać, gdyż przemęczony organizm ma wyraźnie osłabiony układ odpornościowy.
Istnieje duża korelacja chorób autoimmunologicznych z genami. Do grupy podwyższonego ryzyka należą osoby, w których bezpośredniej rodzinie ktoś choruje na schorzenia autoagresywne.
Posiadanie osoby chorej w rodzinie jest wskazaniem do wykonywania co najmniej co kilka lat badań profilaktycznych w kierunku konkretnej choroby autoimmunologicznej. Szczególnie ważne jest zatroszczenie się o zdrowy tryb życia, w celu minimalizacji ryzyka rozwinięcia się choroby autoimmunologicznej.
