Aspiryna – czym jest i jakie ma zastosowania

Kwas acetylosalicylowy, potocznie mówiąc aspiryna, znana jest już człowiekowi od bardzo dawna. Czym jest ten organiczny związek chemiczny i przy jakich dolegliwościach można stosować lek, który znaleźć można w każdej apteczce?

Aspiryna – informacje ogólne

Jest to acetylowa pochodna kwasy salicylowego. Przeciwbólowy, przeciwgorączkowy, przeciwzapalny i przeciwzakrzepowy lek jest składnikiem wielu leków złożonych. Jej wzór sumaryczny to C9H8O4. Ciekawostką jest fakt, że aspiryna stosowana jest do stymulowania odporności u roślin w uprawach rolnych. Aspiryna otrzymywana jest w reakcji kwasu salicylowego z bezwonnikiem octowym w obecności kwasu siarkowego lub fosforowego, które są katalizatorami.

Około 1550 roku p.n.e. po raz pierwszy opisano cudowne właściwości kory wierzbowej, w której zawarty jest kwas salicylowy. Jak się okazuje, sam Hipokrates zalecał jej spożywanie. Niemiec Johann Buchner i Francuz Pierre-Joseph Leroux w 1828 r. dokonali wyizolowania z kory wierzby krystalicznego, czystego proszku zwanego salicyną. W 1897 r. Feliks Hoffmann – niemiec zsyntetyzował kwas acetylosalicylowy. W ten oto sposób powstał lek syntetyczny – aspiryna.

Jest to lek, który najczęściej używany jest w przypadku najróżniejszych bólów, jak ból głowy, migreny, bóle zębów, mięśni. Działanie samej aspiryny w takich przypadkach jest bardzo szybkie i skuteczne. Aczkolwiek trzeba zawsze wziąć pod uwagę natężenie bólu. Jak pokazują jednak badania, aspiryna z powodzeniem może być użytkowana w wielu innych przypadkach medycznych.

Kiedy nie wolno sięgać po aspirynę?

Osoby cierpiące na chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, małe dzieci, kobiety w ciąży, osoby ze skazami krwotocznymi, pacjenci z chorobą von Willebranda, astmatycy powinni unikać zażywania aspiryny.

Jak pokazują kolejne badania naukowe, aspiryna zażyta przez kobiety w ciąży może wpłynąć na występowanie rozszczepu podniebienia, wad serca i mniejszej masy urodzeniowej u dzieci. Do tego może dojść do różnych powikłań okołoporodowych.

Aspiryna i choroby serca

Jest to lek, który zażywany regularnie przez osoby po zawale serca zmniejsza ryzyko ponownego zawału o 20%. Osoby z chorobą wieńcową dzięki aspirynie swoje szanse zwiększają aż o 50%. 1 lub 2 tabletki aspiryny w momencie zawału serca może uratować nawet życie, dlatego warto o tym pamiętać. Kwas acetylosalicylowy wpływa pozytywnie na obniżenie krzepliwości krwi. Tworzą się tym samym zakrzepy blokujące krew. Dzięki aspirynie można zmniejszyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu.

Aspiryna dla cukrzyków

Zażywanie aspiryny zapobiegania powstawaniu mikroangiopatii. Jest to poważne powikłanie zaawansowanej cukrzycy. Aspiryna zamyka drobne naczynka wieńcowe, krwionośne w obrębie siatkówki oka lub w nerkach. John Colwell z Centrum Medycznego w Charlestown podczas jednej z konferencji powiedział, że diabetycy powinni długotrwale zażywać aspirynę.

Aspiryna i Alzheimer

Holenderscy lekarze zauważyli, że regularne zażywanie aspiryny zmniejsza zachorowanie na Alzheimera aż o 80%. Aspiryna jako lek przeciwzapalny hamują w znaczny sposób rozwój tej choroby.

Aspiryna i nowotwór

Jak pokazują dzisiejsze badania, aspiryna nie tylko minimalizuje ból wywołany chorobami nowotworowymi. Jest to również lek, który pomaga zahamować rozwój komórek rakowych w naszym organizmie. Do tego możemy zmniejszyć ryzyko przerzutów w naszym organizmie regularnie przyjmując aspirynę. 

Aspiryna na odporność

Dr Allan L. Goldstein z Akademii Medycznej w Waszyngtonie udowodnił z kolei, że kwas acetylosalicylowy stymuluje wydzielanie interleukiny 2 i gamma interferonu przez komórki układu immunologicznego. Wymienione substancje pobudzają układ odpornościowy w celu zwalczania różnych infekcji, w tym wspomnianych już komórek nowotworowych. 

Inne zastosowania aspiryny

Aspiryna może być również lekiem stosowanym u kobiet po menopauzie, obniżającym możliwość zachorowania na osteoporozę. Do tego może być ona bardzo pomocna przy usuwaniu odcisków, leczeniu opryszczki, znieczuleniu swędzenia po ugryzieniu przez komary, łagodzeniu poparzenia słonecznego. Trzeba jednak pamiętać, że jest to lek, który należy przyjmować go według wskazań lekarza. Bez wiedzy lekarza aspirynę można najdłużej przyjmować przez 3 dni zgodnie z opisem na ulotce.