się ten artykuł?
Azot, wraz z tlenem, węglem i wodorem, jest pierwiastkiem niezbędnym do życia i prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. W postaci organicznych związków azotowych, czyli białek, kwasów nukleinowych i aminokwasów, stanowi 1/5 ciała ludzkiego.
Co to jest azot?
Azot (N) to pierwiastek występujący w stanie wolnym w postaci dwuatomowej cząsteczki jako gaz. Azot jest podstawowym składnikiem powietrza, ponadto tworzy liczne związki organiczne i nieorganiczne – tlenki, kwasy czy sole.
Właściwości azotu
Azot to niezbędny składnik białek budujących komórki organizmu, kwasów nukleinowych, peptydów, enzymów czy neuroprzekaźników. To najważniejsza rola azotu w organizmie. Ponadto azot w połączeniu z tlenem azot tworzy tlenek azotu – związek odpowiedzialny za rozszerzenie naczyń krwionośnych.
Dzienne zapotrzebowanie na azot
W celu dostarczenia optymalnych ilości azotu, należy spożywać odpowiednie ilości białka. Średnie zapotrzebowanie na białko to około 1 g/ kg m. c.
Zwiększone zapotrzebowanie na azot
Większe zapotrzebowanie na białko, a tym samym azot wykazują osoby:
- intensywnie uprawiające sport
- stosujące dietę niskokaloryczną, ale także wegańską i wegetariańską, zapewniające przewagę białek roślinnych nad zwierzęcymi, które mają wyższą wartość biologiczną.
Źródła azotu w diecie
Naturalnymi źródłami azotu są produkty zawierające aminokwasy budujące białka w produktach zwierzęcych (mięso, ryby, owoce morza, nabiał, jaja) i roślinnych, takich jak nasiona strączkowe, orzechy i pestki, pełne ziarna zbóż. Z kolei wysoką zawartością argininy, niezbędnej w syntezie tlenku azotu wyróżniają się buraki, szpinak, rukola, kapusta pekińska czy rzodkiewki.
Niedobór azotu w organizmie
Niedobór azotu może manifestować się jako:
- zahamowanie wzrostu u dzieci
- apatia
- biegunki
- łuszczenie skóry
- stłuszczenie wątroby
- opuchnięcie brzucha i nóg
- zanik mięśni.
Nadmiar azotu w organizmie
Nadmiar azotu w organizmie jest konsekwencją zbyt wysokiego spożycia białka. Towarzyszy mu obniżenia poziomu wapnia w organizmie, obciążenie wątroby i nerek, zwiększając ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
Bibliografia:
Galloway J. i in., A chronology of human understanding of the nitrogen cycle; Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci, Jul 2013
