Badanie EMG – elektromiografia. Jak wygląda badanie i jakie są wskazania?

Elektromiografia to badanie wykorzystywane szeroko w diagnostyce chorób mięśniowo-nerwowych oraz w kontroli ich przebiegu. Dzięki jego wykonaniu można zróżnicować przyczynę występowania patologii.

Obecnie w medycynie stosuje się dwa rodzaje elektromiografii: powierzchniową oraz tradycyjną – igłową. Ta pierwsza wykorzystywana jest coraz powszechniej podczas rehabilitacji oraz w medycynie sportu.

Co to jest elektromiografia?

Elektromiografia (EMG) to jedno z podstawowych badań czynności elektrofizjologicznej grup mięśniowych, pojedynczych mięśni oraz nerwów obwodowych. Dzięki niemu można rejestrować potencjały elektryczne. Jest bardzo przydatne w diagnostyce chorób nerwowo-mięśniowych oraz w monitorowaniu ich przebiegu. Dzięki prawidłowo wykonanemu badaniu możliwa jest ocena przewodzenia parametrów potencjałów elektrycznych do ośrodkowego układu nerwowego oraz nerwami ruchowymi do mięśni.

Badanie EMG pozwala na stwierdzenie uszkodzenia czynności mięśnia, rodzaju (miogenne lub neurogenne), stopnia zaawansowania choroby oraz dynamiki zmian. Dokładny mechanizm działania jest skomplikowany i wykracza poza ramy tego omówienia.

Oprócz tradycyjnej metody istnieje elektromiografia powierzchniowa – nowsza, bardziej nowoczesna, ma mniej inwazyjny charakter niż tradycyjna elektromiografia igłowa. Badanie wykonuje się przy pomocy elektrod, które umieszcza się na skórze, a wyniki odczytuje się na ekranie komputera. Jest całkowicie bezbolesne. Znalazło swoje zastosowanie głównie w rehabilitacji i sporcie. Dzięki niemu możliwa jest ocena symetryczności potencjałów.

Elektromiografia – jak wygląda badanie?

Potencjały elektryczne badane za pomocą elektromiografii tradycyjnej rejestruje się przy pomocy elektrod igłowych umieszczanych w mięśniu, który początkowo jest w spoczynku, następnie w niewielkim skurczu, a ostatecznie podczas wysiłku. Procedurze mogą być poddane wszystkie grupy mięśniowe lub pojedyncza jednostka ruchowa. W pierwszym przypadku stosuje się elektrody igłowe wprowadzane prostopadle aż do brzuśca danego mięśnia, w drugim – powierzchowne przyczepiane do skóry. Osoba przeprowadzająca badanie stymuluje nerwy, co może być nieprzyjemne lub nawet bolesne dla pacjenta.

Do wykonania badania nie trzeba być na czczo, a leków przyjmowanych na stałe zazwyczaj nie odstawia się. Należy jednak poinformować lekarza o przyjmowaniu warfaryny, acenokumarolu, heparyny, aspiryny oraz innych leków przeciwpłytkowych. Przed elektromiografią należy umyć i wysuszyć badaną część ciała.

Po badaniu pacjent może odczuwać dyskomfort, ból lub osłabienie diagnozowanych mięśni, na szczęście dolegliwości po kilku godzinach mijają.

Wskazania do elektromiografia

Elektromiografię wykonuje się w diagnostyce chorób obwodowego układu nerwowego oraz mięśni. Zazwyczaj pierwsze badanie przeprowadzane jest, kiedy pojawią się objawy w postaci osłabienia kończyn, spastyczności, czyli nadmiernego napięcia grup mięśniowych. Czasem wykonuje się ją także u osób będących po urazach. Zastosowanie znalazła również w kontroli zmian podczas choroby lub w trakcie powrotu do zdrowia.

Wskazaniem do elektromiografii są stany takie, jak:

• osłabienie mięśni: pojedynczych lub całej grupy,
• różnicowanie chorób neurogennych od miogennych, niedowładów ośrodkowych i psychogennych,
• różnicowanie przyczyn bólów nerwowych – zespoły korzeniowo-szyjne oraz lędźwiowo-krzyżowe (rwa barkowa, rwa kulszowa),
• zespoły uciskowe, gdy dochodzi do uszkodzenia nerwów np. zespół cieśni nadgarstka, zespół cieśni kanału stępu,
• wykazanie zaburzeń przewodnictwa w zespołach miastenicznych,
• potwierdzenie uszkodzenia wielu nerwów – polineuropatii,
• kontrola po obwodowym uszkodzeniu nerwów,
• podejrzenie chorób wrodzonych – dystrofii mięśniowej,
• stwardnienie zanikowe boczne,
• rdzeniowy zanik mięśni.

Przeciwwskazaniami do wykonania elektromiografii są: posiadanie wszczepionego rozrusznika serca oraz metalowych elementów w sercu lub w badanej części ciała.

Elektromiografia – cena badania

Elektromiografię można wykonać bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. W innym przypadku jej koszt zależy od ilości mięśni poddawanych badaniu oraz techniki elektromiografii. Cena próby miastenicznej to ok. 200 zł, badanie jednego mięśnia – ok. 80 zł, ocena drżenia elektrodami powierzchownymi – ok. 200 zł, a igłowymi – 300 zł. Procedura wykonywana u dzieci może być droższa, często trzeba doliczyć także koszt konsultacji u neurologa.