Choroba paznokci – onycholiza. Jak leczyć schorzenie i jakie są jego przyczyny?

Onycholiza to zaburzenie struktury paznokcia polegające na oddzieleniu się jego płytki od łożyska. Może to być problem nie tylko kosmetyczny – stan dłoni i stóp często jest pierwszym sygnałem o nieprawidłowościach toczących się w organizmie.

Leczenie onycholizy polega na unikaniu czynników uszkadzających płytkę paznokcia, takich jak agresywne zabiegi kosmetyczne przeprowadzane na paznokciach, a także poszukiwaniu przyczyn i terapii. Z pomocą może przyjść dermatolog czy podolog, pod którego okiem prawdopodobieństwo powrotu do zdrowia znacząco wzrasta.

Onycholiza – co to jest?

Onycholiza to stan, w którym dochodzi do odwarstwiania się płytki paznokcia od łożyska i przedostawania się w to miejsce powietrza. Schorzenie może dotyczyć zarówno dłoni, jak i stóp. Obecnie onycholizę obserwuję się coraz częściej u obu płci, stanowi jednak większy problem dla kobiet.

Rozpoznanie schorzenia opiera się na obserwacji zmian w wyglądzie płytki paznokcia. Są one postępujące i w początkowym stadium często niezauważalne, szczególnie u osób, które wykonują manicure lub pedicure. Pierwsze objawy onycholizy to pojawienie się białego zabarwienia wzdłuż boku lub górnej krawędzi paznokcia, które postępuje w głąb. Związane to jest z utratą łączności płytki z łożyskiem i prześwitującymi zwykle naczyniami krwionośnymi, które nadają jej zdrowy, różowy kolor. W późniejszym czasie w wyniku zakażenia dochodzi do żółtego, szarego lub brązowego zabarwienia. Można również zaobserwować złogi łuszczącego się naskórka.

Onycholiza – przyczyny

W wielu przypadkach nie da się ustalić przyczyny onycholizy. Najczęstszą poznaną jest skłonność genetyczna. Mogą ją wywołać dziedziczne zaburzenia anatomiczne palców, które zaburzają przyleganie płytki paznokcia do łożyska.

Kolejną przyczyną występowania schorzenia są urazy mechaniczne. Nieodpowiednio dobrane, za ciasne obuwie, permanentny ucisk na paznokcie z zewnątrz, a nawet jednorazowe uderzenie mogą zainicjować proces odklejania się paznokcia od skóry. Dodatkowo środki chemiczne zawarte w lakierach do paznokci czy zmywaczach, a także pot mogą osłabiać strukturę płytki i sprawiać, że będzie ona bardziej podatna na uszkodzenia.

Należy pamiętać, że stan paznokci może być sygnałem, że w organizmie dzieje się coś złego. Choroby skóry i schorzenia ogólnoustrojowe także mogą powodować onycholizę. Do najczęstszych zalicza się:

• łuszczycę,
• atopowe zapalenie skóry,
• łysienie plackowate,
• wyprysk kontaktowy,
• nadczynność tarczycy,
• cukrzycę,
• choroby autoimmunologiczne,
• niedokrwistość,
• niedobory witamin.

Przejściowa onycholiza może pojawić się w ciąży lub być wywołana przez niektóre leki: antybiotyki czy chemię stosowaną w leczeniu nowotworów.

Mówi się również o związku między onycholizą a paznokciami hybrydowymi. Taki zabieg kosmetyczny może dodatkowo osłabić płytkę, ponieważ do jego wykonania stosuje się niejednokrotnie agresywne substancje chemiczne i zabiegi mechaniczne za pomocą różnych przyrządów, również podczas zdejmowania lakieru.

Leczenie onycholizy

W leczeniu onycholizy bardzo duże znaczenie ma aktywne poszukiwanie przyczyn powstawania zmian. Po ich ustaleniu lekarz dermatolog lub specjalista podolog są w stanie dobrać odpowiednią dla pacjenta terapię. Im większa onycholiza oraz im pacjent jest starszy, tym leczenie schorzenia trwa odpowiednio dłużej.

Jak leczyć onycholizę? Skuteczne leczenie onycholizy opiera się na redukcji czynników uszkadzających płytkę paznokcia, właściwym jej oczyszczeniu i odżywieniu, a także pobudzeniu łożyska do regeneracji. Należy odpowiednio pielęgnować paznokcie – zaleca się ich krótkie obcinanie oraz zrezygnowanie z malowania, zakładania hybryd czy agresywnego czyszczenia.

Zmieniony chorobowo fragment paznokcia można usunąć chirurgicznie. Leki na onycholizę stosuje się zwykle miejscowo. W przypadku wystąpienia powikłań czy zakażenia może być konieczne wdrożenie antybiotykoterapii. Poważniejszym problemem jest infekcja grzybicza, którą skutecznie leczy się za pomocą preparatów doustnych oraz długotrwałej terapii pulsowej, wymagającej od pacjenta systematyczności oraz późniejszego odkażenia obuwia, by zapobiec nawrotom.

W początkowym stadium onycholizy można pokusić się o leczenie domowe na własną rękę. Terapię można zacząć od stosowania olejku herbacianego, mającego właściwości bakteriobójcze. Wzmacniająco może działać również olejek rycynowy, który ma świetne właściwości regeneracyjne. W miarę postępowania choroby należy jednak zgłosić się do specjalisty, by zapobiec powstawaniu bardziej zaawansowanych zmian.