Ciśnienie tętnicze jest to siła z jaką krew napiera na ścianki naczyń krwionośnych. Ciśnienie tętnicy w ramieniu jest wyższe niż ciśnienie krwi wywierane na ścianki żył. Ten rodzaj ciśnienia kontrolowany jest przez układ nerwowo-hormonalny.
Spis treści
Ciśnienie krwi – czym jest?
Ciśnienie tętnicze (blood pressur) to bardzo ważny parametr określający stan zdrowia człowieka. Odchylenia od norm są bardzo groźne dla człowieka. Zarówno niskie, jak również wysokie ciśnienie może w konsekwencji doprowadzić nawet do zgonu.
W Polsce problemy z ciśnieniem są bardzo powszechną, spotykaną często chorobą.
Ciśnienie – zmiany
Ciśnienie tętnicze podlega ciągłym zmianom:
- długookresowym związanym chociażby z wiekiem, stanem zdrowia
- średniookresowym – wpływać na to może pora dnia, aktywność sportowa, stan psychiczny oraz spożywane przez nas używki
- krótkookresowym – pod uwagę bierze się cykl pracy serca.
Ciśnienie – średnie normy u ludzi
Noworodek (do 28. dnia życia)
- 102 mmHg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
- 55 mmHg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole).
Dziecko (1.–8. rok życia)
- 110 mm Hg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
- 75 mmHg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole).
Dorosły:
- 120 mm Hg – ciśn. skurczowe (SYS – Systole)
- 80 mm Hg – ciśn. rozkurczowe (DIA – Diastole).
W aorcie płodu ciśnienie wynosi około 30 mm Hg w 20. tygodniu ciąży. Wzrasta do ok. 45 mm Hg w 40. tygodniu ciąży.
Ciśnienie – badanie
Ciśnienie krwi opisywane jest przez dwie zmiennie: ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Chodzi tutaj dokładnie o pracę serca – jego skurczanie oraz rozkurczanie się.
Badanie ciśnienia może być wykonane metodą osłuchową, za pomocą stetoskopu i ciśnieniomierza w gabinecie. Wykorzystywane jest tutaj zjawisko akustyczne.
W domu można samodzielnie wykonać badanie ciśnienia tętniczego przy pomocy ciśnieniomierza elektronicznego wykorzystującego metodę oscylometryczną. Pomiar zmian zmian ciśnienia w pompowanym mankiecie jest wynikiem rozchodzenia się fali tętna. Strumień krwi wywołuje odpowiednie drgania wyczuwalne przez mankiet aparatu. Elektroniczny ciśnieniomierz wykorzystuje fale naszej tętnicy.
Zanim jednak dokonamy badania samodzielnie lub przy pomocy pielęgniarki weźmy pod uwagę naszą kondycję fizyczną oraz ewentualne infekcje, które również mogą wpłynąć na stan naszego ciśnienia. warto chwilę odpocząć przed wykonaniem pomiaru. Usiądźmy na 10 minut ze spokojem i dopiero potem zmierzyć swoje ciśnienie.
Ciśnienie – nieprawidłowości
Niskie ciśnienie tętnicze może być spowodowane krwotokiem. Może to prowadzić w dalszej konsekwencji do niedokrwienia mózgu, nerek i innych narządów.
Zbyt wysokie ciśnienie powodują nadciśnienie, przewlekłą chorobę. Może również dojść do niewydolności serca i nerek. Nadciśnienie występuje wtedy, kiedy wysokie ciśnienie powtarza się bardzo często.
Ciśnienie a holter ciśnieniowy
Do całodobowego mierzenia ciśnienia wykorzystywany jest również holter ciśnieniowy. Jest to bardzo dokładny, automatyczny aparat wykluczający błędy tradycyjnych aparatów. Holter mierzy ciśnienie również podczas snu. Nosi się go przy pasku. Aparat pompuje powietrze do mankietu znajdującego się na ramieniu chorego. Wykonywanie pomiaru sygnalizowane jest przez sygnał dźwiękowy. W takim momencie należy zatrzymać się i wyprostować rękę nie robiąc przy tym nic innego. Po chwili, po zakończeniu pomiaru można powrócić do wykonywanych rzeczy.
Badanie holterem wykonywane jest zgodnie z zaleceniami lekarza lub odpłatnie na życzenie pacjenta. Wskazaniami do całodobowego mierzenia ciśnienia są:
- podejrzenia niedociśnienia lub nadciśnienia
- nadciśnienie u ciężarnych
- ocena spadku ciśnienia w nocy
- monitorowanie skuteczności leczenia nadciśnienia krwi.
Ciśnienie można zbadać również metodą inwazyjną polegającą na pomiaru ciśnienia krwawego poprzez nakłucie tętnicy.
Najbardziej optymalne ciśnienie wynosi 120/80 mm Hg. O nadciśnieniu 1 stopnia mówimy wtedy, kiedy pomiar wskazuje 140-159/90-99 mm Hg. Nadciśnienie 2 stopnia określa się w granicach 160-179/100-109 mm Hg. Nadciśnienie 3 stopnia wynosi 180/110 mm Hg.
