Co oznacza ciągły szum w głowie? Przyczyny i postępowanie lecznicze

Szum w głowie i uszach to objaw, z którym zgłasza się wielu pacjentów do lekarza rodzinnego. Może wskazywać na choroby związane z narządem słuchu, ale może być też pierwszym objawem nerwicy. Znaczne nasilenie szumu w głowie obserwuje się u osób starszych oraz ludzi poddawanych przewlekłemu stresowi.

W niektórych przypadkach, np. przy nagłym powstaniu szumu w głowie z jednoczesnym niedosłuchem, konieczne jest szybkie zgłoszenie się do lekarza. Jeśli nasilenie objawu szumu w głowie i uszach jest łagodne, zaleca się zastosowanie technik relaksacyjnych, zmiany trybu życia oraz oczekiwanie na wizytę u otolaryngologa w trybie planowym.

Szum w głowie: przyczyny

Przyczyny szumu w głowie i uszach mogą być łagodne lub wiązać się z poważnymi problemami. Szacuje się, że objaw ten pojawia się u 10–15% osób zgłaszających się do lekarza i obniża znacząco jakość życia. Czynniki ryzyka powstania szumu w głowie to starszy wiek oraz narażenie na przewlekły hałas. Występowanie szumów w głowie oraz szumów usznych jest zawsze podstawą do skierowania do specjalisty otolaryngologa.

Najczęstszym powodem powstania szumów w głowie są szumy subiektywne, które odczuwa tylko osoba chora. Występują znacznie częściej niż obiektywne i są wynikiem zaburzeń pracy układu nerwowego lub zmysłu słuchu. Subiektywne odczuwanie objawu pojawia się w wyniku infekcji, urazów. Powodem szumu w głowie mogą być stany ogólne organizmu, takie jak niedokrwistość, nadciśnienie lub niedociśnienie tętnicze. Doszukuje się również związku szumu w głowie ze schorzeniami kręgosłupa szyjnego. Warto wspomnieć o przyczynach związanych z przyjmowaniem różnych substancji. Szum w głowie po alkoholu także jest objawem odbieranym subiektywnie. Mogą go wywołać je również leki: kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre leki odwadniające.

Znacznie rzadziej pojawiają się szumy w głowie obiektywne, spowodowane głównie przez choroby naczyniowe. Jeśli szum w głowie jest pulsacyjny i synchroniczny z rytmem serca, prawdopodobnie to łagodne buczenie żylne, zawsze należy jednak weryfikować je z poważniejszymi schorzeniami – zwężeniem tętnicy szyjnej spowodowanym miażdżycą lub jej malformacjami. Stan taki może stanowić skutek chorób mięśniowych lub stawowych albo być guzami ucha środkowego.

Jednostronny szum w głowie i uszach powinien być zawsze czynnikiem alarmującym, skłaniającym do szybkiego zgłoszenia się do lekarza. Może to być pierwszy objaw nerwiaka nerwu słuchowego. Z kolei szum w głowie i zawroty głowy występujące jednocześnie wskazują na uszkodzenie układu przedsionkowego w uchu wewnętrznym.

Szum w głowie a nerwica

U osób z zaburzeniami psychicznymi i podatnych lub narażonych na przewlekły stres istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia ciągłych szumów w głowie i uszach. Wskazują na to szczególnie prawidłowe wyniki badań otolaryngologicznych oraz ustępowanie objawów po zastosowaniu leczenia psychiatrycznego. W takim przypadku na ogół szum w głowie nasila się pod wpływem sytuacji stresowych i mogą mu towarzyszyć inne elementy reakcji lękowej: przyspieszenie akcji serca, uczucie ucisku w klatce piersiowej, panika, duszność. Przy takim samym mechanizmie szum w głowie pojawia się w depresji.

Zazwyczaj w zaburzeniach psychicznych objaw ten uważa się za bardziej uciążliwy, częściej powoduje problemy ze snem i skłania do aktywnego poszukiwania przyczyny problemu z pomocą lekarzy różnych specjalności.

Możliwe leczenie szumu w głowie

Postępowanie w leczeniu szumów usznych zależy od przyczyny, która je wywołała. W większości przypadków mają one charakter łagodny i ustępują samoistnie. Dokładnej oceny oraz zaplanowania leczenia podejmuje się lekarz otolaryngolog. Już na samym początku w łagodzeniu szumu w głowie pomocna okazać może się zmiana trybu życia – poprawa higieny snu, regularna aktywność fizyczna oraz zmiana diety.

Osoby z szumem w głowie i uszach oraz nagłą utratą słuchu typu odbiorczego powinny niezwłocznie zgłosić się na Szpitalny Oddział Ratunkowy w celu natychmiastowego badania, by zapobiec poważnym powikłaniom.

W przypadkach przyjmowania leków ototoksycznych (uszkadzających słuch) konieczna może okazać się zmiana na inne preparaty. Otolaryngolog oceni słuch i na podstawie wyników badań zleci postępowanie dążące do usunięcia zaburzeń. W niektórych przypadkach w celu redukcji objawów konieczne okaże się założenie aparatu słuchowego.

Po wykluczeniu nieprawidłowości ze strony zmysłu słuchu można przypuszczać, że objaw szumu w głowie jest psychogenny. W takim przypadku sugeruje się pacjentowi wizytę u psychologa lub psychiatry, poddanie się psychoterapii, wdrożenie technik radzenia sobie ze stresem oraz terapię dźwiękiem. Pomocne może okazać się przyjmowanie leków przeciwlękowych albo przeciwdepresyjnych.