4 min.
Co to jest cholestaza i jak się objawia? Cholestaza ciężarnych – czy jest powodem do niepokoju?

Fot. blackday / stock.adobe.com
Pierwszym objawem cholestazy, czyli zaburzenia pracy komórek wątroby lub utrudnienia przepływu żółci w drogach żółciowych, jest zażółcenie skóry lub jej świąd. Przyczyn cholestazy jest wiele – od błahych, takich jak żółtaczka ciężarnych, do bardzo poważnych, jak rak trzustki.
Spis treści
W diagnostyce cholestazy ogromne znaczenie ma obraz kliniczny oraz dodatkowe badania laboratoryjne i obrazowe. Na ich podstawie lekarz jest w stanie odnaleźć przyczynę cholestazy oraz włączyć odpowiednie leczenie.
Co to jest cholestaza?
Cholestaza (potocznie zastój żółci) to zaburzenie czynności wątroby polegające na zwiększeniu we krwi oraz tkankach stężenia kwasów żółciowych. Jest ono wynikiem trudności w ich wydzielaniu z komórek wątroby, czasem też utrudnieniem przepływu przez drogi żółciowe znajdujące się wewnątrz wątroby (cholestaza wewnątrzwątrobowa) lub na zewnątrz wątroby (cholestaza zewnątrzwątrobowa). Chorobie tej może, ale nie musi towarzyszyć żółtaczka.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Przyczyny cholestazy
Do przyczyn związanych z zaburzeniami wytwarzania kwasów żółciowych (w przypadku cholestazy wewnątrzwątrobowej) należą:
- marskość wątroby związana z nadużywaniem alkoholu, pozapalna, metaboliczna;
- toksyczne uszkodzenie komórek wątroby – sepsa, ostre zatrucie alkoholem, zatrucie lekami lub substancjami toksycznymi. Cholestazę mogą wywoływać zioła chińskie, które w swoim składzie mają lukrecję oraz mieszanki zawierające glistnik jaskółcze ziele i wyciąg z kory szakłaku amerykańskiego, które są dostępne jako suplementy diety i używane przez pacjentów na różne dolegliwości;
- nowotwory wątroby – pierwotne oraz przerzuty do tego narządu;
- zakażenia – najczęściej wirusowe zapalenia wątroby, ale także inne choroby związane z martwicą komórek wątroby, ropień wątroby;
- zaburzenia układu krążenia – niewydolność serca, zespół Budda i Chiariego;
- przyjmowanie środków antykoncepcyjnych.
Cholestaza zewnątrzwątrobowa, inaczej żółtaczka mechaniczna, dotyczy osób z:
- chorobami dróg żółciowych: kamicą, nowotworem, zapaleniem;
- guzem trzustki.
Cholestaza ciążowa
Szczególną postacią cholestazy wewnątrzwątrobowej jest cholestaza w ciąży. Ma łagodny przebieg i pojawia się najczęściej dopiero w III trymestrze. Najbardziej narażone są osoby, u których w rodzinie kobiety zmagały się z tą dolegliwością. Jej przyczyną są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie ciężarnej. Objawy cholestazy w ciąży są typowe dla tego schorzenia. Pierwszym zwiastunem choroby może być swędzenie skóry, które ustępuje ok. 2-3 tygodnie po porodzie. Cholestaza w ciąży może być przyczyną porodu przedwczesnego.
Zobacz także
Objawy cholestazy
W większości przypadków pierwszym objawem cholestazy jest żółtaczka, która początkowo pojawia się na twardówkach, następnie na skórze, ustępuje natomiast w odwrotnej kolejności.
Innym charakterystycznym objawem cholestazy, szczególnie pozawątrobowej, jest odbarwienie stolca w wyniku zmniejszonego przedostawania się bilirubiny do układu pokarmowego. Mocz z kolei ciemnieje z powodu zwiększenia wydalania bilirubiny związanej przez układ moczowy.
Osoby z cholestazą skarżą się zwykle na uporczywe swędzenie, co w konsekwencji prowadzi do drapania się i pozostawiania śladów na skórze – przeczosów. Charakterystyczne dla świądu jest to, że pojawia się najczęściej wieczorem, po kąpieli, czyli rozgrzaniu ciała.
Jakie badania w cholestazie należy wykonać?
Rozpoznanie choroby opiera się na obrazie klinicznym oraz zleconych badaniach dodatkowych. Podstawowe badania laboratoryjne w diagnostyce cholestazy obejmują:
- poziom bilirubiny związanej, niezwiązanej oraz całkowitej (żółtaczka na skórze pojawia się już przy stężeniu 2,5 mg/dl),
- czynność wątroby – enzymy wątrobowe,
- badanie ogólne moczu.
Dodatkowo konieczne może być wykonanie badań wirusologicznych, panelu toksykologicznego, badań immunologicznych. Jeśli podejrzewa się cholestazę zewnątrzwątrobową, lekarz zleca badanie USG. W przypadku uwidocznienia za jego pomocą poszerzenia przewodów żółciowych, kolejnym etapem jest wykonanie bardziej zaawansowanych badań obrazowych. W ostatecznych przypadkach i przy ujemnych wynikach wyżej wymienionych badań konieczne może być wykonanie biopsji wątroby.
Leczenie cholestazy
To, jak powinna być leczona cholestaza, zależy od choroby, która ją wywołała. Konieczna jest abstynencja alkoholowa, odstawienie leków działających destrukcyjnie na wątrobę, a także ziołowych suplementów diety. Lekarz może zlecić podanie leków rozszerzających drogi żółciowe oraz zaproponować tak zwane leki żółciopędne – kwas ursodeoksycholowy. Cholestaza w ciąży leczona jest zwykle za jego pomocą w celu łagodzenia objawów.
Dieta w cholestazie powinna być wzbogacona w kwasy tłuszczowe nienasycone, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K). Należy pamiętać też o odpowiednim nawodnieniu organizmu.
Najnowsze w naszym serwisie

28.03.2023
Wyprysk potnicowy (potnica) – z czym różnicować zmiany skórne i jak je leczyć?

28.03.2023
LZO – niewidoczne lotne związki organiczne, które wyniszczają organizm

28.03.2023
Czym jest medycyna alternatywna i czym się różni od medycyny komplementarnej?

28.03.2023
Hepatocyty – niezwykłe i najszerzej wyspecjalizowane komórki ludzkiego organizmu
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Polecamy

26.03.2023
Są wyrafinowanymi myśliwymi, którzy w wymyślny sposób uśmiercają swoje ofiary. Czy grzyby mogą uratować świat?

24.03.2023
Uważano, że ich przyczyną może być smutek, post, a nawet ciąża. Jak kiedyś leczono galopujące suchoty, czyli gruźlicę

22.03.2023
„Neurolog uznał, że nie mam zespołu Tourette’a, bo nie mam tiku przeklinania, który dotyczy 10 proc. chorych” – mówi Piotr, który z zaburzeniem tym żyje od 25 lat

21.03.2023