Przejdź do treści

Ból w mostku to nie tylko objaw zawału. Poznaj różne rodzaje bólu w mostku i ich przyczyny

kobieta trzymająca się obiema rękami z okolice mostka
Ból w mostku. Fot. SENTELLO / Adobe
Podoba Ci
się ten artykuł?
Podoba Ci
się ten artykuł?

Ból w mostku może występować w przebiegu wielu chorób, nie tylko związanych z układem sercowo-naczyniowym. Często przyczyny bólu mostka to zaburzenia pracy i przewlekłe choroby układu pokarmowego czy nerwowego.  Bólu w mostku nigdy nie należy jednak lekceważyć.

Ból w mostku podczas dotyku czy promieniujący do pleców może wzbudzać niepokój. Tego typu objawy nie tylko są dowodem na procesy patologiczne zachodzące w organizmie, ale także pogarszają funkcjonowanie w domu i pracy. Ból mostka może wynikać z różnych przyczyn, a od etiologii dolegliwości zależy sposób postępowania leczniczego.

Kobieta cierpiąca na chorobę niedokrwienną serca trzyma się za klatkę piersiową.

Jak zbudowany jest mostek u człowieka?

Mostek (łac. sternum) jest płaską kością, stanowiącą przednią część klatki piersiowej. Leży na wysokości od II-III do IX-X kręgu piersiowego. Części mostka połączone są chrząstką, dzięki czemu są ruchome.

Mostek składa się z:

  • rękojeści (manubrium), będącej najszerszą częścią mostka,
  • trzonu (corpus)
  • wyrostka mieczykowatego (processus xiphoideus).

Objawy bólu w mostku

Ból w okolicy mostka spowodowany jest głównie przez choroby na tle sercowo-naczyniowym, płucnym, pokarmowym, a także emocjonalnym. Ból w mostku może przybierać różny charakter i nasilenie, objawiać się przy ruchu tułowia, wdechu czy dokuczać w spoczynku, podczas wysiłku fizycznego, kaszlu, kichania czy połykania pokarmu.

Ból mostka najczęściej opisywany jest jako kłujący i piekący, powoduje duszności i uczucie ciężkości, często promieniuje wzdłuż żeber. Część objawów może być sygnałem rozwijającej się patologii zagrażającej życiu, np. nagły i silny ból w mostku po lewej stronie kojarzony jest zwykle z zawałem serca lub postępującą przewlekłą chorobą. Przykładem jest tu ból mostka od kręgosłupa jako efekt zmian zwyrodnieniowych segmentu piersiowego, które uciskają rdzeń kręgowy, powodując objawy neurologiczne, promieniujące w przebiegu nerwów międzyżebrowych.

Przyczyny ucisku w mostku

Ból mostka, za mostkiem albo nad mostkiem nie jest jednoznacznym objawem i rzadko stanowi izolowany symptom jednej jednostki chorobowej. Dolegliwości bólowe mostka i klatki piersiowej mogą oznaczać:

  • schorzenia układu sercowo-naczyniowego, np.:
    • zawał serca – charakteryzuje się silnym bólem w mostku, promieniującym wzdłuż lewej ręki i do żuchwy;
    • tętniak rozwarstwiający aorty piersiowej – powoduje ostry ból w mostku i plecach;
    • choroba wieńcowa, w której przebiegu pojawia się ból za mostkiem, kołatanie serca, przyspieszony oddech;
  • schorzenia układu pokarmowego, np.:
    • zapalenie trzustki, którego objawami są ból w dole mostka nasilający się przy pochylaniu, ból mostka podczas ruchu;
    • refluks żołądkowo-przełykowy, tzw. zgaga – charakteryzuje się piekącym bólem za mostkiem oraz bólem mostka po jedzeniu, promieniującym w górę przełyku;
    • uszkodzenie mechaniczne przełyku w wyniku podrażnienia w trakcie gastroskopii czy utknięcia ostrego przedmiotu, np. rybiej ości – objawem jest ból w mostku podczas przełykania;
  • schorzenie układu oddechowego, np.:
    • zapalenie opłucnej – to głównie ból w mostku przy oddychaniu i kaszlu;
    • zatorowość płucna – dolegliwość obciążająca jedną stronę klatki piersiowej, jak ból po prawej stronie mostka i ból mostka przy wdechu;
    • choroby tchawicy, oskrzeli i śródpiersia wywołujące ból mostka przy kaszlu i głębokim wdechu;
  • schorzenia układu kostno-mięśniowego, np.:
    • zespół Tietzego, czyli zapalenie jednego lub więcej stawów żebrowo-mostkowych wywołujące podczas schylania się ból w mostku promieniujący do barku;
    • stany pourazowe wywołujące ból kości mostka oraz ból mostka przy dotyku, do których zalicza się pęknięcia i złamania żeber oraz stłuczenia klatki piersiowej;
    • zapalenia i nowotwory gruczołów piersiowych oraz węzłów chłonnych pachowych – są powodem bólu okolic mostka po prawej lub lewej stronie;
    • postępujące wady postawy związane z kręgosłupem i klatką piersiową, np. skolioza, czyli boczne skrzywienie kręgosłupa z rotacją kręgów i pogłębieniem kifozy piersiowej, czy klatka lejkowata, charakteryzująca się zapadnięciem mostka do wnętrza klatki wywołująca ból mostka u dziecka oraz ból mostka i pleców u dorosłych.

Nietypowe choroby przebiegające z bólem mostka

Ból w klatce piersiowej może mieć wiele przyczyn. Należy szukać ich również w schorzeniach o podłożu psychicznym, nerwowym, metabolicznym i ogólnoustrojowym, np.:

  • półpasiec – choroba wirusowa powodująca ból okolic mostka po prawej lub lewej stronie w towarzystwie zmian skórnych rozsiewających się wzdłuż nerwów międzyżebrowych;
  • przewlekły lub nagły, silny stres i sytuacje nerwowe oraz atak paniki, czyli lęk napadowy – przyczyniają się do kłującego bólu mostka i jego okolic w towarzystwie innych objawów. Ból mostka w nerwicy powstaje zwykle na skutek nadprodukcji hormonów, np. adrenaliny;
  • zatrucie toksyczne i polekowe – związki chemiczne zakłócają pracę organów wewnętrznych brzucha i klatki piersiowej;
  • przeciążenie fizyczne, np. ból mostka przy wdechu wywołany jest wysiłkiem przekraczającym możliwości krążeniowo-oddechowe organizmu, głównie w sportach wytrzymałościowych i ekstremalnych, które dodatkowo mogą powodować ból za mostkiem w wyniku silnych wrażeń i przypływu endorfin;
  • przeziębienie, grypa, infekcje podrażniające gardło i wywołujące kaszel oraz powikłania po tego typu schorzeniach.

 

Źródła:

E. Straburzyńska-Migaj , J. Nessler, Zaawansowana niewydolność serca. Podstawy postępowania, wyd. Via Medica, 2021 r.

Kobieta w ciąży uciska plecy z powodu bólu kręgosłupa

Ból mostka przy dotyku

Ból kości mostka przy dotyku może być wywołany zwykłym przeciążeniem. Może też pojawić się gdy doszło do jakiegoś urazu – na przykład na skutek wypadku. Wywołuje go wówczas uraz żeber lub samego mostka. Jeśli ból jest stały, piekący, a jeszcze nasila się przy dotykaniu, najprawdopodobniej jego przyczyną są choroby nerwów, np. stan zapalny.

Ból mostka u dzieci

Ból mostka u dzieci jest objawem, który powoduje znaczny niepokój samego dziecka, jego opiekunów, jak również konsultującego lekarza. Ucisk mostka u dziecka najczęściej jest wynikiem wad układu mięśniowo-szkieletowego klatki piersiowej i kręgosłupa piersiowego.

Charakter dolegliwości bólowych ma związek albo z unerwieniem ściany klatki piersiowej, albo narządów wewnętrznych. Bóle zlokalizowane w obrębie ściany klatki piersiowej należą do bólów tzw. powierzchniowych, a zatem mogą być dokładnie zlokalizowane i opisane przez dziecko. Te, które pochodzą z narządów wewnętrznych, mają charakter rozlany i promieniują do miejsc odległych. Ich umiejscowienie jest trudne do sprecyzowania.

Diagnostyka bólu w mostku

Ból w mostku może mieć wiele przyczyn, dlatego może być konieczne wykonaniu kilku badań, które mają za zadanie wykryć wszelkie nieprawidłowości. W diagnostyce bólu mostka wykorzystuje się takie badania jak:

  • badanie elektrokardiograficzne EKG – do wykluczenia między innymi zawału serca,
  • badanie krwi – do oceny enzymów sercowych, ich ilość wzrasta w przypadku uszkodzenia komórek serca,
  • rentgen klatki piersiowej – do oceny stanu płuc, wielkości i kształtu serca oraz kondycji dużych naczyń krwionośnych,
  • tomografia komputerowa – do wykrycia skrzepu krwi w tętnicy płucnej i do sprawdzenia wyglądu ścian aorty,
  • markery martwicy mięśnia sercowego,
  • koronarografia (angiografia) – do identyfikacji zwężonych lub zablokowanych tętnic, badanie polega na wprowadzeniu kontrastu do naczyń krwionośnych przez cewnik,
  • przezprzełykowa echokardiografia – do zobrazowania serca w ruchu i struktur mięśnia sercowego,
  • test wysiłkowy EKG – do określenia czy ból jest związany z sercem, a także do sprawdzenia pracy serca podczas wysiłku,
  • echo serca – do oceny pracy serca.

Leczenie bólu mostka

Leczenie bólu mostka w dużej mierze zależy od przyczyny schorzenia. Warto jednak pamiętać, że jeśli przyczyną bólu nie jest przeciążenie czy uraz, konieczne staje się leczenie przyczyn – dolegliwości żołądkowych, sercowych czy nerwowych. Jeśli przyczyną bólu w mostku jest nerwica, należy zgłosić się do psychologa na terapię, a czasem może być również konieczna wizyta u psychiatry. Jeśli jednak ból jest silny, trzeba dzwonić po pomoc – może to być bowiem właśnie zawał serca.

lek. Marta Dąbrowska

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Marta Dąbrowska

lekarz

Najnowsze w naszym serwisie

Zobacz także

Podoba Ci się ten artykuł?

Powiązane tematy:

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.