Co to jest polipektomia? Wskazania do wykonania oraz przebieg zabiegu

Polipektomia jest zabiegiem, który polega na usunięciu polipów. Najczęściej wycinane są polipy jelita grubego, żołądka oraz jamy nosowej. Polipektomia jelita grubego jest stosowana głównie w celu zapobiegnięcia rozwojowi choroby nowotworowej.

Zabiegi polipektomii obecnie wykonywane są przy użyciu endoskopii, co sprawia, że są one mniej inwazyjne, a pacjenci po ich wykonaniu szybko wracają do normalnej aktywności. Wykorzystywane w tej metodzie specjalne kleszczyki lub pętle diatermiczne usuwające polipy minimalizują ryzyko krwawienia lub perforacji tkanek.

Co to jest polipektomia? Jakie są wskazania do jej wykonania?

Polipektomią nazywa się zabieg, który polega na wycięciu polipów. Polipy są to uwypuklenia błony śluzowej ponad jej powierzchnię.

Najczęściej spotyka się polipy jelita grubego, które mogą powodować krwawienia z przewodu pokarmowego. Najlepszym sposobem ich diagnostyki jest badanie kolonoskopowe. Ze względu na możliwość transformacji nowotworowej (w gruczolakoraka) każdy wykryty polip jelita grubego jest wskazaniem do jego usunięcia (czyli wykonania polipektomii) oraz zbadania pod mikroskopem całej zmiany. Polipektomię przeprowadzić można od razu podczas pierwszej kolonoskopii lub niedługo po niej, pobierając najpierw tylko fragment tkanki.

W żołądku podczas gastroskopii znajdowane są najczęściej polipy hiperplastyczne, które w przeciwieństwie do polipów gruczolakowych (te zawsze muszą zostać usunięte) pozostają bez tendencji do transformacji nowotworowej. W tej lokalizacji polipy zwykle nie dają żadnych objawów.

Rozrosty polipowate występują także w górnych drogach oddechowych – w błonie śluzowej jamy nosowej oraz w zatokach przynosowych. Są to najczęściej polipy zapalne, powstające wskutek przewlekłych stanów zapalnych oraz drażnienia przez alergeny. Mogą one powodować zaburzenia drożności nosa oraz osłabienie węchu.

Polipektomia endoskopowa jest obecnie złotym standardem usuwania wszystkich zmian polipowatych.

Jak wygląda zabieg polipektomii?

Usuwanie polipów jelita grubego najczęściej jest przeprowadzane podczas kolonoskopii przy użyciu endoskopu, czyli miękkiego wziernika mającego źródło światła, kamerę oraz odpowiednie narzędzia do wycinania zmian. W niektórych przypadkach, przy bardzo dużych rozmiarach polipa (ponad 4 cm), trzeba je wyciąć metodą chirurgiczną. Przygotowanie jelita do polipektomii, polegające na oczyszczeniu go z niestrawionych resztek pokarmowych, jest takie samo jak do diagnostycznej kolonoskopii – w dniu poprzedzającym badanie stosuje się dietę ubogoresztkową oraz doustne środki przeczyszczające. Zabieg kolonoskopii z polipektomią wymaga jednodniowej hospitalizacji. Pacjent rano w dniu zabiegu powinien przyjąć wszystkie leki stosowane na stałe oraz pozostać na czczo. Przed rozpoczęciem zabiegu podawane są leki przeciwbólowe i miejscowo znieczulające, czasem jednak wykonywane jest znieczulenie ogólne. Pacjent układany jest w pozycji leżącej na lewym boku. Po wprowadzeniu przez odbyt kolonoskopu i odnalezieniu polipa, w endoskopie umieszcza się końcówki narzędzi – kleszczyki biopsyjne, którymi wycinane są zmiany polipowate o małej średnicy, lub pętlę diatermiczną, która po uchwyceniu polipa u podstawy używa prądu do usunięcia zmiany. Jest ona wykorzystywana przy dużych zmianach. Następnie polip jest wyciągany szczypcami z jelita. Po zabiegu usunięte polipy przesyła się do pracowni histologicznej celem oceny mikroskopowej. W przypadku polipów nowotworowych, jeśli w obrębie jego podstawy znajdowany jest naciek raka, zabieg jest poszerzany o wycięcie danego narządu w granicach zdrowych tkanek. Krwawienia występujące po zabiegu opanować można zwykle endoskopowo.

Zalecana dieta po wykonaniu polipektomii endoskopowej jelita grubego polega na unikaniu konserwantów i czerwonego mięsa, wybieraniu produktów bogatych w błonnik oraz piciu dużej ilości wody. Zabieg polipektomii jelita grubego może być wykonany w ramach NFZ. W gabinetach prywatnych cena polipektomii wynosi około 700 zł.

Polipy żołądka usuwane są najczęściej endoskopowo podczas gastroskopii. Pacjent powinien pozostać na czczo przez minimum 6 godzin przed zabiegiem, a rano w dniu badania zażyć leki przyjmowane na stałe. Tył ściany gardła, przez który przechodzi gastroskop, znieczulany jest roztworem lidokainy. Stosowane są także środki uspokajające lub pełne znieczulenie ogólne. Pacjent układany jest na lewym boku. Dalszy przebieg polipektomii żołądka jest taki sam jak przy usuwaniu polipów jelita grubego. Posiłki można spożywać po 2 godzinach (po ustąpieniu znieczulenia gardła).

Polipektomia nosa wykonywana jest zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym. Polipektomia wewnątrznosowa wykonywana jest przez otwory nosowe przy użyciu pętli lub kleszczyków, które umożliwiają usunięcie zmiany. Po wykonaniu zabiegu zakładana jest tamponada przednia nosa w celu zapobiegania krwawieniom. Przeprowadzane jest także endoskopowe usuwanie polipów, które wykonywane jest pod kontrolą wzroku dzięki optyce endoskopu. Ogranicza to uszkodzenie tkanek do minimum, a dzięki temu powoduje mniejsze krwawienie.