się ten artykuł?
Mimo że menopauza jest naturalnym procesem, to zachodzące wówczas w organizmie zmiany hormonalne bywają dokuczliwe. U 1. proc. kobiet są one odczuwane już od 40. roku życia i określa się je mianem perimenopauzy, czyli czasu, który poprzedza właściwe klimakterium. Jakie badania hormonalne przy menopauzie warto wykonać? Jakie wyniki uznawane są za nieprawidłowe?
Jakie hormony warto zbadać w okresie menopauzy?
Menopauza jest procesem wygaszania czynności osi podwzgórze-przysadka-jajnik. W następstwie tego ustają krwawienia miesiączkowe i owulacja. Proces ten wynika z zachodzących w organizmie przemian hormonalnych. Poziom FSH (hormonu folikulotropowego) zwiększa się nawet trzydzieści razy, a LH (hormonu luteinizującego) – ośmiokrotnie. Natomiast poziom estradiolu (a dokładnie – 17beta-estradiolu) i progesteronu stopniowo spada.
To właśnie ostatnie z wymienionych hormonów odpowiadają za dokuczliwe symptomy okołomenopauzalne. A ponieważ spowolnienie uwalniania 17beta-estradiolu przez jajniki następuje już po 40. roku życia, przez to i objawy klimakterium mogą być odczuwane nawet 13 lat przed tym, jak jajniki przestaną być aktywne.
Tabela norm hormonów płciowych w okresie menopauzy
W poniższej tabeli zaprezentowane zostały normy dla hormonów, które warto zbadać w okresie okołomenopauzalnym. Dla lepszego zobrazowania zachodzących zmian zostały one porównane z zakresami referencyjnymi dla kobiet regularnie miesiączkujących (badanie w fazie folikularnej):
| Nazwa hormonu | Zakres referencyjny u kobiety miesiączkującej | Zakres referencyjny u kobiety po menopauzie |
| LH (hormon luteinizujący) | 2,4-12,6 mlU/ml | 7,7-58,5 mlU/ml |
| FSH (hormon folikulotropowy) | 3,5-12,5 mIU/ml | 25,8-134,8 mlU/ml |
| Estradiol (E2) | 84-970 pg/ml | 20-30 pg/ml |
| Progesteron | 0,28-0,72 ng/ml | 0,05-1,26 ng/ml |
Jak widać, dla menopauzy charakterystyczne są wzrosty LH i FSH (zaburzenia proporcji między nimi) przy jednoczesnym spadku progesteronu i estradiolu. To właśnie szczególnie wysoki przyrost FSH jest wykorzystywany jako ważny wskaźnik postępującego klimakterium. Jego stężenie wykrywają domowe testy na menopauzę, które kupisz w aptece za ok. 15-20 zł.
Tabela norm hormonów tarczycowych
W okresie menopauzy często dochodzi do rozwoju zaburzeń funkcjonowania tarczycy. Najczęściej diagnozowanymi chorobami są nadczynność i niedoczynność gruczołu. W związku z tym endokrynolodzy zalecają, aby nie ograniczać diagnostyki wyłącznie do badań hormonów steroidowych (płciowych), ale też sprawdzić te ważne dla funkcjonowania gruczołu tarczowego. W poniższej tabeli zaprezentowane zostały zakresy referencyjne badań istotnych w diagnostyce schorzeń tarczycy:
| Nazwa hormonu | Zakres referencyjny u kobiety po menopauzie |
| LH (hormon luteinizujący) | 7,7-58,5 mlU/ml |
| FSH (hormon folikulotropowy) | 25,8-134,8 mlU/ml |
| Estradiol | 20-30 pg/ml |
| Progesteron | 0,05-1,26 ng/ml |
Jak zbadać poziom hormonów?
Jeśli zauważysz, że twoje miesiączki stają się coraz bardziej nieregularne i skąpe, zdecyduj się na badania hormonalne. Udaj się do laboratorium w pierwszym tygodniu nowego cyklu miesiączkowego (najlepiej między 3. a 5. dniem fazy folikularnej). Jeśli poza badaniem poziomu hormonów płciowych zdecydujesz się także na analizę stężenia T3, T4 i TSH, odwiedź laboratorium na czczo. Ostatni posiłek zjedz 12-14 godzin przed diagnostyką. Wszystkie badania wykonywane są na podstawie próbki krwi pobranej z żyły łokciowej.
Ile kosztuje badanie hormonów?
Pakiet badań hormonalnych przy menopauzie nie należy do najtańszych. Za oznaczenie stężenia hormonów steroidowych (estradiolu, progesteronu, LH i FSH) zapłacisz około 130 zł (każde badanie kosztuje ok. 30-35 zł). Jeśli zdecydujesz się na dodatkowy pakiet tarczycowy (T3, T4, TSH), musisz liczyć się z dodatkowym kosztem na poziomie ok. 90 zł (każde badanie kosztuje ok. 25-30 zł). Pamiętaj jednak, że jeśli podczas wizyty refundowanej otrzymasz od lekarza skierowanie do laboratorium, wówczas koszty badań zostaną również zrefundowane.
KIOM, czyli Krótka Instrukcja. O Menopauzie
KIOM, czyli Krótka Instrukcja. O Menopauzie, powstała, żeby wspierać wszystkie kobiety, które przechodzą menopauzę, i te, które czują, że aktualnie doświadczane przez nie objawy mogą być z nią związane. Powstała także z myślą o osobach, które po prostu chcą się lepiej przygotować do tego etapu: czy dla siebie samych, czy po to, by wiedzieć, jak wspierać bliskie sobie kobiety.
Instrukcja jest po to, aby życzliwie, z troską i w sposób rzeczowy przedstawić Ci zagadnienia związane z menopauzą. Myślimy o niej jak o przyjaciółce, która już przeszła drogę, którą masz przed sobą. Dzieli się z Tobą wiedzą, doświadczeniem, podpowiada możliwości działania tak, żebyś mogła nawigować przez ten etap jak najlepiej dla siebie.
Instrukcję stworzyłyśmy wspólnie z ekspertkami wielu dziedzin, które w sposób jasny, ciekawy i merytoryczny wyjaśniły wiele aspektów menopauzy, a także wspólnie z kobietami, które podzieliły się doświadczeniem tego okresu.
Krótka Instrukcja. O Menopauzie jest darmowa. Możesz przeczytać ją na stronie krotkainstrukcja.pl lub pobrać ją w formie PDF-a.
Bibliografia:
- Bielawska-Batorowicz E., Cieślik I., Cwalina E., Rola płci i wieku w tworzeniu obrazu kobiety w okresie menopauzy, Przegląd Menopauzalny 2003, nr 6, s. 68-73.
- Matuszek B., Paszkowski T., Nowakowski A., Wybrane problemy tyreologiczne w okresie menopauzy – kiedy i jak leczyć?, Przegląd Menopauzalny 2010, nr 2, s. 63-66.
- Rzewuska N., Okres przekwitania u kobiet. Hormonalna terapia wieku menopauzalnego, Warszawski Uniwersytet Medyczny.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Prof. Grzegorz Jakiel: „Niektórzy panowie czują ulgę, gdy wchodzą w etap andropauzy, bo dzięki temu mogą prowadzić spokojne życie”
Jak rozpoznać karłowatość? Czy to tylko niski wzrost?
„Nie musimy się bać aktywności fizycznej w okresie menopauzy” – zapewnia fizjoterapeutka i terapeutka uroginekologiczna Weronika Fraser
