Przejdź do treści

Glicyna – budowa, właściwości, źródła w pożywieniu. Czy glicyna pomaga w bezsenności?

Glicyna - budowa, właściwości, źródła w pożywieniu Pexels.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Glicyna to jeden z aminokwasów endogennych wytwarzanych przez organizm. Jako neurotransmiter pełni ważne funkcje w ośrodkowym układzie nerwowym. Wśród właściwości glicyny wymienia się też ochronę układu pokarmowego, korzystny wpływ na mięśnie i stawy oraz poprawę jakości snu. Glicyna często wchodzi w skład suplementów diety polecanych na pamięć i koncentrację, a także preparatów kosmetycznych na włosy i paznokcie.

Glicyna – co to jest?

Glicyna to najmniejszy i najprostszy strukturalnie aminokwas. W budowie glicyny wyróżnia się grupę aminową, grupę karboksylową oraz atom wodoru. W przeciwieństwie do innych aminokwasów, w glicynie nie występuje łańcuch boczny. Wzór sumaryczny glicyny to C2H5NO(H2N-CH2-COOH). Glicyna zaliczana jest do aminokwasów endogennych, czyli takich, które organizm sam wytwarza. Może być zsyntetyzowana z seryny przy udziale enzymu hydroksymetylotransferazy, a także z choliny, hydroksyproliny i treoniny przy udziale wątroby i nerek. W prawidłowych warunkach stężenie glicyny w ludzkiej surowicy krwi waha się w granicach 200-400 µM. Około 45 g endogennej glicyny jest syntetyzowane, a 3-5 g pobierane z dietą.

Glicyna została po raz pierwszy wyizolowana przez francuskiego chemika H. Braconnota. Jej  nazwa pochodzi od greckiego słowa „glykys” oznaczającego słodki, w nawiązaniu do słodkiego smaku aminokwasu przypominającego smak glukozy. Glicyna stanowi 11,5% wszystkich aminokwasów znajdujących się w organizmie. Blisko 80% glicyny wykorzystywane jest do syntezy białek.

Aminokwasy egzogenne i endogenne - Czym są i jaką rolę pełnią?

Glicyna – funkcje

Glicyna znana jest przede wszystkim ze względu na swoje działanie jako neurotransmiter. W ośrodkowym układzie nerwowym  glicyna kontroluje przyjmowanie pokarmu i homeostazę organizmu. Funkcję neuroprzekaźnika po raz pierwszy przypisano glicynie w 1965 roku. Ponadto aminokwas ten:

  • bierze udział w syntezie ważnych biologicznie biocząsteczek i związków chemicznych: nukleotydów, glukozy, kreatyniny, puryn, neuroprzekaźników;
  • wchodzi w skład kwasów żółciowych i kwasu glikocholowego;
  • uczestniczy w syntezie białek, glutationu, reakcjach detoksykacyjnych;
  • jest składnikiem budulcowym kolagenu ( stanowi 1/3 białek kolagenu) wraz z proliną i hydroksyproliną, dzięki czemu wpływa na elastyczność skóry;
  • bierze udział w syntezie hemu;
  • działa przeciwzapalnie, przeciwskurczowo i immunomodelująco;
  • chroni przed stresem oksydacyjnym wywoływanym przez leki i toksyny;
  • wpływa na lepsze samopoczucie.

Suplementacja glicyną jest skuteczna w leczeniu chorób układu krążenia, niektórych chorób zapalnych, nowotworów, cukrzycy i otyłości. Glicynie przypisuje się również korzystny wpływ na jakość snu i funkcje neurologiczne organizmu. Niedobór glicyny występuje zazwyczaj w wyniku długotrwałego stosowania diety niskobiałkowej oraz w stanach chorobowych powodujących dużą utratę białka. Niedostateczna ilość glicyny w organizmie może powodować m.in. nieprawidłową pracę układu immunologicznego, zaburzenia metabolizmu składników odżywczych i niski wzrost.

Glicyna – właściwości i zastosowanie

Glicyna w leczeniu zaburzeń żołądkowo-jelitowych

Glicyna i prolina to aminokwasy, które działają ochronnie na układ pokarmowy. Glicyna chroni żołądek przed uszkodzeniami wywołanymi przez niedokrwienie krezki. Ponadto zmniejsza stan zapalny w przewodzie pokarmowym i przyczynia się do odbudowy wyściółki jelit. Glicyna zapobiega także podrażnieniom przewodu pokarmowego spowodowanym negatywnym działaniem kwasu acetylosalicylowego. Zapewnia lepszą rozpuszczalność leku i jego szybsze wchłanianie. Glicyna zalecana jest osobom z chorobą wrzodową oraz nadwrażliwościami pokarmowymi, gdyż hamuje objawy chorobowe nieswoistych zapaleń jelit i refluksu. Ponadto  poprawia skład mikroflory jelitowej.

Glicyna – wpływ na stawy i mięśnie

Glicyna jest skutecznym immunomodulatorem, który hamuje stan zapalny w organizmie. Łagodzi zapalenie stawów i pomaga w utrzymaniu ich w dobrej kondycji.  Przyspiesza regenerację mięśni i zapobiega utracie masy mięśniowej w starszym wieku. Jako składnik kolagenu buduje stawy, chrząstki, więzadła, kości, ścięgna. Odpowiada za elastyczność i jędrność skóry oraz odporność narządu ruchu na wstrząsy. Chroni przed degeneracją stawów, przyczynia się do naprawy uszkodzeń w mięśniach.

Glicyna dla mózgu i układu nerwowego

Glicyna to aminokwas, który w znaczącym stopniu wpływa na pracę mózgu i układu nerwowego. Jako neurotransmiter bierze udział w syntezie substancji będących źródłem energii dla mózgu i komórek nerwowych. Glicyna wzmacnia pamięć, poprawia sprawność umysłową i pomaga w leczeniu zaburzeń neurologicznych. Wykazano jej pozytywny wpływ w leczeniu schizofrenii, zmniejszaniu uczucia niepokoju i lęku. Może być stosowana w depresji i epilepsji.

Glicyna na poprawę jakości snu

Glicyna jest neurotransmiterem hamującym, pod którego wpływem organizm uspokaja się i wycisza. Glicyna suplementowana wieczorem poprawia jakość snu, zmniejsza uczucie zmęczenia w ciągu dnia, korzystnie wpływa na funkcje kognitywne. Badania wskazują, że glicyna może pomóc osobom cierpiącym na bezsenność i problemy z zasypianiem. W  przeprowadzonych badaniach wykazano, że przyjmowanie 3 gramów glicyny skraca czas zaśnięcia i przyspiesza wchodzenie w fazę snu głębokiego. Ponadto u badanych rzadziej dochodziło do wybudzania się.

W przyszłości zastosowanie glicyny w leczeniu chorób może być jeszcze bardziej wszechstronne. Badania przeprowadzone na szczurach wykazały, że glicyna przyczyniała się do zmniejszenia ilości kwasów tłuszczowych w wątrobie, normalizacji ciśnienia tętniczego krwi i wyrównania poziomu insuliny. Co więcej, glicyna być może będzie wykorzystywana w leczeniu przeciwnowotworowym, gdyż zaobserwowano, że aminokwas hamuje mutacje komórkowe.

Glicyna – źródła w pożywieniu

Glicyna występuje w produktach zawierających białko. Do organizmu dostarczana jest wraz z:

  • czerwonym mięsem,
  • drobiem,
  • rybami,
  • mlekiem i przetworami mlecznymi,
  • jajkami,
  • serami żółtymi,
  • warzywami: jarmużem, kalafiorem, kapustą, fasolą białą;
  • owocami: bananem, kiwi;
  • orzechami i ziarnami.

Glicyna – gdzie kupić?

Glicynę można kupić w aptekach i sklepach internetowych jako lek oraz suplement diety. Aminokwas dodawany jest do leków z kwasem salicylowym, które mają działanie zapobiegające agregacji płytek krwi. Glicynę znajdziemy w:

  • suplementach na kaca – glicyna wchodzi w skład glutationu, który jest odpowiedzialny za proces detoksykacji komórek;
  • suplementach stosowanych na lepszy sen oraz wspierających pracę układu nerwowego;
  • preparatach kosmetycznych – glicyna działa nawilżająco, przeciwłojotokowo, przeciwzmarszczkowo, wygładzająco, rozjaśniająco; w preparatach do włosów glicyna ma za zadanie odbudować keratynę, dzięki czemu wzmacnia włosy, wygładza je i zapobiega ich elektryzowaniu się.

Glicyna zazwyczaj nie występuje jako preparat jednoskładnikowy, lecz jest jedną z substancji obecnych w danym suplemencie. Najczęściej dostępna jest w dawce 1-3 gramów. Ceny preparatów z glicyną są bardzo zróżnicowane. Na rynku dostępne są suplementy diety z glicyną kosztujące kilkanaście-kilkadziesiąt złotych. Nie ma przeciwwskazań do stosowania glicyny u kobiet w ciąży.

Źródła:

  1. Israel Pérez-Torres i wsp., „Beneficial Effects of the Amino Acid Glycine”, Mini Reviews in Medicinal Chemistry 16(999), 2016.
  2. N. Kawai, N. Sakai, M. Okuro et al., “The sleep-promotingand hypothermic efects of glycine are mediated by NMDA receptors in the suprachiasmatic nucleus,” Neuropsychopharma-cology, vol. 40, no. 6, pp. 1405–1416, 2015.
i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Podstawową lekturą studentów medycyny był wiersz francuskiego lekarza „O moczu”. Jak kiedyś leczono: urynoterapia

Biegunka po jedzeniu – co powoduje biegunki poposiłkowe?

Co oznacza burczenie w brzuchu i jak mu zapobiec?

Co jeść przy biegunce? Dieta, która łagodzi objawy biegunki

Grill nie musi być niezdrowy. Mamy kilka cennych wskazówek

Tłuszcz trzewny – redukcja, poziom, pomiary. Jak spalić tłuszcz?

Toczone po ciele miało pomagać na postrzał, przeziębienie i gorączkę, a przykładane do oka, usuwać jęczmień. Jak kiedyś leczono jajkami

Zdrowa dieta bogata w żelazo – co jeść przy niedokrwistości?

Czym jest medycyna alternatywna i czym się różni od medycyny komplementarnej?

Są wyrafinowanymi myśliwymi, którzy w wymyślny sposób uśmiercają swoje ofiary. Czy grzyby mogą uratować świat? /fot. Unsplash

Są wyrafinowanymi myśliwymi, którzy w wymyślny sposób uśmiercają swoje ofiary. Czy grzyby mogą uratować świat?

Wierzono, że ssanie srebrnej łyżeczki chroni przed dżumą, a ciemnienie łańcuszka to objaw chorej wątroby. Jak kiedyś leczono srebrem

„Ciałoneutralność to złoty środek, którego szukamy. Nie patrzmy na siebie skrajnie: muszę być chuda albo jestem gruba i okej, nic z tym nie robię” – mówi Oliwia Dąbrowska ze Szczerej Sfery

Woda z imbirem na migrenę / istock

Czujesz, że nadchodzi migrena? Dietetyczka wyjaśnia, co może pomóc

Kourtney Kardashian zachęca: „Daj swojej pochwie słodki poczęstunek, na który zasługuje”. Ginekolodzy nie kryją zdumienia

Berberys – zastosowanie w kuchni, kosmetologii i suplementach diety

guma do żucia

Żucie gumy – czy na pewno jest zdrowe?

„Nie jesteśmy uczeni, jak radzić sobie ze smutkiem i strachem”. Kamil Błoch o swoich zmaganiach z zaburzeniami odżywiania

cukier

Życie bez cukru. Co się zadzieje, kiedy odstawisz słodkości?

oliwa

Wysoki cholesterol? Oto 6 produktów obniżających cholesterol

Szybka utrata wagi – o czym może świadczyć nagłe chudnięcie?

Dieta po usunięciu woreczka żółciowego – zalecenia żywieniowe, przykładowy jadłospis

Tomasz Karolak aplikuje sobie jad żaby. Przed "cudownym antybiotykiem" od Indian ostrzegają lekarze

Tomasz Karolak aplikuje sobie jad żaby. Przed „cudownym antybiotykiem” od Indian ostrzegają lekarze

Jak skutecznie zatroszczyć się o swoją mikrobiotę? Ekspertka przedstawia 5 prostych zasad

Przeterminowana żywność / unsplash

Termin ważności ma znaczenie? Można zjeść przeterminowane jedzenie?