Hiperwitaminoza to zespół objawów chorobowych spowodowany nadmiarem witamin w organizmie. Najczęściej spotykane są: hiperwitaminoza A, hiperwitaminoza D i hiperwitaminoza E i K. Nadmiar witamin nierozpuszczalnych w tłuszczach również może spowodować hiperwitaminozę, np. hiperwitaminozę B12, jednak są to kazuistyczne przypadki.
Spis treści
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Przeciwieństwem hiperwitaminozy jest awitaminoza – stan, w którym organizm nie ma dostarczanej wystarczającej ilości odpowiednich witamin. W takim przypadku najczęściej stosowana jest suplementacja witaminami. Należy wtedy pamiętać, aby monitorować stan witamin w organizmie i aby przypadkiem poprzez nadmierną suplementację nie spowodować hiperwitaminozy.
Co to jest hiperwitaminoza? Objawy hiperwitaminozy
Większość osób wie, że brak lub niedostateczna ilość witamin w organizmie przyczyniają się do powstania hipowitaminozy, co z kolei prowadzi do zaburzeń w przebiegu określonych procesów w organizmie i powstania chorób wynikających z ich niedoboru (awitaminozy). Zbyt duża podaż witamin również bywa szkodliwa ze względu na to, że prowadzi do powstania hiperwitaminozy i skutków ubocznych z nią związanych. Wyróżnia się dwie grupy witamin: rozpuszczalne w tłuszczach oraz rozpuszczalne w wodzie. Hiperwitaminozy najczęściej dotyczą witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D, E, K. Leczenie hiperwitaminozy polega na odstawieniu suplementów witaminowych, kontroli poziomu witamin oraz zwalczaniu objawów.
Hiperwitaminoza A
Do grupy związków określanych mianem witaminy A zaliczają się m.in.: retinol, kwas retinowy i jego sole, pochodne retinolu i retinalu oraz karotenoidy. Wchłanianie witaminy A ułatwia tłuszcz w pokarmie, ale również obecność białek, hormonów tarczycy i kwasów żółciowych. Witamina A wpływa na wzrok, gdyż stanowi główny składnik rodopsyny, zlokalizowanej w fotoreceptorach oka. Uczestniczy w prawidłowym różnicowaniu i rozwoju komórek i tkanek, jest też istotnym czynnikiem wzrostowym. Bierze udział w syntezie oraz uwalnianiu hormonów kory nadnerczy i tarczycy, w budowie erytrocytów, w tworzeniu się plemników, w rozwoju łożyska i we wzroście płodu. Wpływa także na komórki nerwowe, stan błon śluzowych i skóry. Witamina A jest ponadto silnym antyoksydantem. Głównymi źródłami witaminy A w diecie Polaków są: mleko i jego przetwory, jaja, wątroba, podroby, ryby. Karotenoidy dostarczane są z warzywami. Hiperwitaminoza witaminy A najczęściej jest skutkiem nadmiernej suplementacji tą witaminą. Objawy hiperwitaminozy A to:
- drażliwość
- bóle głowy
- osłabienie mięśni
- ociężałość
- utrata apetytu
- nudności i wymioty
- drgawki i światłowstręt
- zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (powiększenie wątroby i śledziony)
- zmiany barwy skóry, jej suchość i owrzodzenia
- łamliwość paznokci, świąd oraz łysienie
- obrzmienia powiek i wytrzeszcz
- obniżenie gęstości mineralnej kości oraz bóle stawów i kości
- krwotoki
- zaburzenia w funkcjonowaniu nerek, serca i układu nerwowego.
Witamina A w zbyt dużych dawkach ma działanie teratogenne – może doprowadzić do uszkodzenia płodu, w tym do deformacji twarzy i czaszki.
Hiperwitaminoza D
Do grupy związków określanych mianem witaminy D zalicza się witaminy D2 i D3. W większości witamina ta produkowana jest przez organizm pod wpływem promieni UVB. Wchłanianie jej zależy od obecności kwasów tłuszczowych, stanu błony śluzowej jelit, perystaltyki jelitowej oraz czynności przytarczyc. Obecności witaminy D jest niezbędna do tworzenia i utrzymania zdrowych kości i zębów. Hiperwitaminoza D3 powstaje w wyniku stosowania zbyt wysokich dawek suplementów lub nadużywania produktów wzbogaconych w tę witaminę. Objawy to:
- ogólne osłabienie
- utrata apetytu
- bóle głowy i brzucha
- biegunka
- wymioty
- wielomocz.
Konsekwencje hiperwitaminozy D to: zaburzenia gospodarki elektrolitowej, hiperkalcemia, zaburzenia rytmu serca, występowanie zwapnień, np. w nerkach, sercu, płucach, naczyniach krwionośnych.
Zobacz także
Hiperwitaminoza B12
Witamina B12 bierze udział w tworzeniu elementów krwi, osłonek nerwowych, syntezie serotoniny i białek oraz w metabolizmie i regulacji funkcjonowania układu pokarmowego. Występuje jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Nadmierna podaż witaminy B12 nie przyczynia się do żadnych znanych objawów niepożądanych, mogą wystąpić objawy uczuleniowe.
Hiperwitaminoza C
Powszechnie znana i przyjmowana witamina C (kwas askorbinowy) spożywana w nadmiarze również może powodować dolegliwości. Pomimo to hiperwitaminoza witaminy C jest określana jako bezpieczna dla zdrowia ze względu na fakt, iż witamina C jest wydalana z organizmu wraz z moczem. Może jednak powodować:
- biegunki
- tworzenie się kamieni nerkowych
- częste oddawanie moczu
- zwiększone zapotrzebowanie na witaminę E
- osłabienie działania lub toksyczności niektórych leków.
Udostępnij
Zainteresował Cię WIMIN?
Zobacz więcej
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
„W Chinach medycyna chińska przygotowuje przyszłych rodziców już rok przed planowaną ciążą. Dzięki temu depresja poporodowa nie zdarza się tam często” – mówi Aneta Rosłon, terapeutka medycyny chińskiej
„Znam organizmy, które nie szczędzą sobie cukru, smażenia, jedzą na co i kiedy mają ochotę, osiągają przy tym sukcesy i czują się wspaniale. Pytanie tylko – do kiedy?” – mówi Milena Nosek, dietetyk tancerzy
Hello my Hero. Dominika Jeżewska, Pani Łuska: zaczęłam widzieć więcej szczęścia w łuszczycy, bawić się nią i doceniać, że dzięki niej dbam o wiele bardziej o swój organizm
