Przejdź do treści

Hiperwitaminoza – niebezpieczny nadmiar witamin w organizmie. Objawy i leczenie

witaminy
Fot. JJAVA / stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Hiperwitaminoza to zespół objawów chorobowych spowodowany nadmiarem witamin w organizmie. Najczęściej spotykane są: hiperwitaminoza A, hiperwitaminoza D i hiperwitaminoza E i K. Nadmiar witamin nierozpuszczalnych w tłuszczach również może spowodować hiperwitaminozę, np. hiperwitaminozę B12, jednak są to kazuistyczne przypadki.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera
lekarz

Przeciwieństwem hiperwitaminozy jest awitaminoza – stan, w którym organizm nie ma dostarczanej wystarczającej ilości odpowiednich witamin. W takim przypadku najczęściej stosowana jest suplementacja witaminami. Należy wtedy pamiętać, aby monitorować stan witamin w organizmie i aby przypadkiem poprzez nadmierną suplementację nie spowodować hiperwitaminozy.

Co to jest hiperwitaminoza? Objawy hiperwitaminozy

Większość osób wie, że brak lub niedostateczna ilość witamin w organizmie przyczyniają się do powstania hipowitaminozy, co z kolei prowadzi do zaburzeń w przebiegu określonych procesów w organizmie i powstania chorób wynikających z ich niedoboru (awitaminozy). Zbyt duża podaż witamin również bywa szkodliwa ze względu na to, że prowadzi do powstania hiperwitaminozy i skutków ubocznych z nią związanych. Wyróżnia się dwie grupy witamin: rozpuszczalne w tłuszczach oraz rozpuszczalne w wodzie. Hiperwitaminozy najczęściej dotyczą witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli A, D, E, K. Leczenie hiperwitaminozy polega na odstawieniu suplementów witaminowych, kontroli poziomu witamin oraz zwalczaniu objawów.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Beauty, Verdelab
Verdelab Acnerose - Zestaw na trądzik różowaty, zawiera 4 produkty do pielęgnacji w ciągu dnia
289,99 zł
Beauty, Verdelab
Verdelab Strialys - Serum przeciw rozstępom o bogatym składzie, 100ml
149,00 zł
Beauty
WIMIN Rytuał relaksu, 1 sztuka, ulga i odprężenie
36,00 zł
Beauty
Yope Naturalna odżywka do włosów, Orientalny Ogród, 170ml
20,89 zł
BESTSELLER
Odporność, Good Aging
Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek
73,00 zł
antybiotyk

Hiperwitaminoza A

Do grupy związków określanych mianem witaminy A zaliczają się m.in.: retinol, kwas retinowy i jego sole, pochodne retinolu i retinalu oraz karotenoidy. Wchłanianie witaminy A ułatwia tłuszcz w pokarmie, ale również obecność białek, hormonów tarczycy i kwasów żółciowych. Witamina A wpływa na wzrok, gdyż stanowi główny składnik rodopsyny, zlokalizowanej w fotoreceptorach oka. Uczestniczy w prawidłowym różnicowaniu i rozwoju komórek i tkanek, jest też istotnym czynnikiem wzrostowym. Bierze udział w syntezie oraz uwalnianiu hormonów kory nadnerczy i tarczycy, w budowie erytrocytów, w tworzeniu się plemników, w rozwoju łożyska i we wzroście płodu. Wpływa także na komórki nerwowe, stan błon śluzowych i skóry. Witamina A jest ponadto silnym antyoksydantem. Głównymi źródłami witaminy A w diecie Polaków są: mleko i jego przetwory, jaja, wątroba, podroby, ryby. Karotenoidy dostarczane są z warzywami. Hiperwitaminoza witaminy A najczęściej jest skutkiem nadmiernej suplementacji tą witaminą. Objawy hiperwitaminozy A to:

  • drażliwość
  • bóle głowy
  • osłabienie mięśni
  • ociężałość
  • utrata apetytu
  • nudności i wymioty
  • drgawki i światłowstręt
  • zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (powiększenie wątroby i śledziony)
  • zmiany barwy skóry, jej suchość i owrzodzenia
  • łamliwość paznokci, świąd oraz łysienie
  • obrzmienia powiek i wytrzeszcz
  • obniżenie gęstości mineralnej kości oraz bóle stawów i kości
  • krwotoki
  • zaburzenia w funkcjonowaniu nerek, serca i układu nerwowego.

Witamina A w zbyt dużych dawkach ma działanie teratogenne – może doprowadzić do uszkodzenia płodu, w tym do deformacji twarzy i czaszki.

Hiperwitaminoza D

Do grupy związków określanych mianem witaminy D zalicza się witaminy D2 i D3. W większości witamina ta produkowana jest przez organizm pod wpływem promieni UVB. Wchłanianie jej zależy od obecności kwasów tłuszczowych, stanu błony śluzowej jelit, perystaltyki jelitowej oraz czynności przytarczyc. Obecności witaminy D jest niezbędna do tworzenia i utrzymania zdrowych kości i zębów. Hiperwitaminoza D3 powstaje w wyniku stosowania zbyt wysokich dawek suplementów lub nadużywania produktów wzbogaconych w tę witaminę. Objawy to:

  • ogólne osłabienie
  • utrata apetytu
  • bóle głowy i brzucha
  • biegunka
  • wymioty
  • wielomocz.

Konsekwencje hiperwitaminozy D to: zaburzenia gospodarki elektrolitowej, hiperkalcemia, zaburzenia rytmu serca, występowanie zwapnień, np. w nerkach, sercu, płucach, naczyniach krwionośnych.

Zobacz także

Hiperwitaminoza B12

Witamina B12 bierze udział w tworzeniu elementów krwi, osłonek nerwowych, syntezie serotoniny i białek oraz w metabolizmie i regulacji funkcjonowania układu pokarmowego. Występuje jedynie w produktach pochodzenia zwierzęcego. Nadmierna podaż witaminy B12 nie przyczynia się do żadnych znanych objawów niepożądanych, mogą wystąpić objawy uczuleniowe.

Hiperwitaminoza C

Powszechnie znana i przyjmowana witamina C (kwas askorbinowy) spożywana w nadmiarze również może powodować dolegliwości. Pomimo to hiperwitaminoza witaminy C jest określana jako bezpieczna dla zdrowia ze względu na fakt, iż witamina C jest wydalana z organizmu wraz z moczem. Może jednak powodować:

  • biegunki
  • tworzenie się kamieni nerkowych
  • częste oddawanie moczu
  • zwiększone zapotrzebowanie na witaminę E
  • osłabienie działania lub toksyczności niektórych leków.

Bibliografia

Przytrzymaj
i odkryj

Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D., Dietoterapia, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2014.

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Jak objawia się egzema i jak skutecznie pozbyć się plamek, wyprysków i nadżerek?

Witamina B12 – pogromca anemii i zmian neurologicznych. Kiedy potrzebujesz jej więcej?

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Płytka paznokcia – budowa i funkcje w organizmie. Jak dbać o płytkę paznokcia? Domowe sposoby

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

Budzisz się zlana potem? Oto 8 możliwych przyczyn

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Czym jest inozytol i czy jego stosowanie jest bezpieczne? Inozytol a zespół policystycznych jajników

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Czujesz, że "jedziesz na oparach"? Michał Kot podpowiada, z czego to może wynikać i dzięki czemu zyskasz więcej energii

Czujesz, że „jedziesz na oparach”? Michał Kot podpowiada, z czego to może wynikać i dzięki czemu zyskasz więcej energii

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Niedobór witaminy C – mit o lewoskrętnej witaminie C, źródła suplementacji

Sposób na przeziębienie - odwar z malin

Znasz ten sposób naszych babć na przeziębienie? Może zdziałać cuda! Przypominają go Lasy Państwowe

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

×