Jak wyglądają badania psychologiczne kierowców oraz w wojsku?

W celu podjęcia niektórych zawodów konieczne będzie uprzednie wykonanie badań psychologicznych. Dzięki nim można określić, czy dana osoba jest zdolna do prawidłowego wykonywania swojej pracy. Przykładem mogą być badania psychologiczne kierowców oraz badania psychologiczne do wojska.

Należy wziąć pod uwagę to, iż badania psychologiczne nie są rodzajem egzaminu i nie można się do nich przygotować. Warto jednak znać wskazania do ich wykonania oraz orientacyjny zakres testów, co pozwala na wyciszenie się i zredukowanie związanego z nimi stresu.

Czym są badania psychologiczne?

Badania psychologiczne to grupa procedur stosowanych w celu określenia sprawności psychofizycznej pacjenta. Trwają zazwyczaj ok. 1,5 godziny, a ich wykonanie jest możliwe po uzyskaniu skierowania od pracodawcy lub lekarza. Badania psychologiczne do pracy są obowiązkowo przeprowadzane przez kierowców, policjantów, żołnierzy, pilotów, nawigatorów, kaskaderów i innych pracowników, którzy są szczególnie narażeni na sytuacje stresowe w trakcie wykonywania swoich obowiązków.

W większości przypadków stosuje się najnowsze badania psychologiczne, które są prowadzone z wykorzystaniem kilku różnych technik, a na podstawie ich wyniku wystawia się orzeczenie o zdolności do wykonywania danej pracy. Oprócz wywiadu i bezpośredniej obserwacji przez specjalistę osoba podlega ocenie i badaniu sprawności intelektualnej oraz procesów poznawczych, oceny osobowości w celu określenia postępowania w trudnych sytuacjach oraz testy sprawności psychomotorycznych. W tym celu wykorzystuje się kwestionariusze osobowości oraz specjalistyczne przyrządy, takie jak miernik czasu reakcji czy aparat krzyżowy. Psycholog analizuje czas reakcji osoby poddawanej badaniu, jej logiczne myślenie, koordynację ruchowo-wzrokową, widzenie o zmierzchu oraz adaptację po olśnieniu. Testy osobowościowe polegają zwykle na ustosunkowaniu się do zadanych stwierdzeń poprzez odpowiedzi „TAK” lub „NIE” albo stopniowaniu od „NIGDY” do „ZAWSZE”. Nie mają też formy pytań otwartych, przez co ich wyniki są bardziej przejrzyste.

Badania psychologiczne nie są egzaminem, dlatego trudno się do nich przygotować. Należy zadbać o odpowiednią ilość snu przed wizytą u psychologa, unikać stosowania używek już dzień przed. Koniecznie trzeba pamiętać o zabraniu ze sobą okularów, jeśli takie nosimy, oraz o skoncentrowaniu się na innych działaniach i relaksie, by zredukować niepotrzebny stres.

Badania psychologiczne dla kierowców

Skierowanie na badania psychologiczne kierowcy wystawia lekarz lub pracodawca, niekiedy można wykonać je bez tego.

Psychologiczne badanie kierowców jest obowiązkowe tylko dla niektórych grup, do których się zalicza:

• kierowców oraz przedsiębiorców wykonujących przewóz drogowy – kategoria prawa jazdy C, D, E,
• instruktorów, egzaminatorów,
• osób kierujących pojazdem uprzywilejowanym (np. karetką, wozem strażackim),
• kierujących tramwajem,
• kierowców korzystających z samochodu służbowego w ramach prawa jazdy kat. B,
• kierowców, którzy otrzymali od lekarza skierowanie na badanie.

Nie zawsze orzeczenie o zdolności prowadzenia pojazdu jest wydawane bezterminowo. Testy w przypadku kierowców oraz przedsiębiorców wykonujących przewóz drogowy powinny być powtarzane co 5 lat do chwili osiągnięcia przez osobę 65. roku życia, później – corocznie. Natomiast instruktorzy, egzaminatorzy, kierujący pojazdami uprzywilejowanymi oraz kierujący tramwajem co 30 miesięcy do 60. roku życia. W pozostałych przypadkach sprawę należy rozpatrywać indywidualnie.

Badania psychologiczne kierowców kat. B wykonuje się jedynie w przypadku korzystania z samochodu służbowego lub jeśli osoba dostała skierowanie od lekarza. Testy psychologiczne po utracie prawa jazdy są obowiązkowe przy przywróceniu uprawnień dla kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E oraz T.

Cena badania psychologicznego kierowców wynosi od 100 do 200 zł. W niektórych przypadkach koszt pokrywa pracodawca.

Badania psychologiczne do wojska

Szczególną grupą narażoną na stres i sytuacje ekstremalne są żołnierze, dlatego nie każda osoba może wstąpić do wojska. Zanim więc kandydat zakwalifikuje się, musi zostać poddany specjalnym procedurom. W przypadku badań psychologicznych do wojska niezbędne jest skierowanie od konkretnej placówki wojskowej. Testy przeprowadza się po badaniu ogólnomedycznym. Osoba jest zobowiązana do rozwiązania psychotestów ukierunkowanych na specyfikę pracy w wojsku, zostaje także poddana badaniu aparaturowemu. Wywiad psychologiczny przeprowadza się w obecności psychologa oraz psychiatry. Na podstawie wszystkich badań zostaje wystawione orzeczenie końcowe, wydawane tego samego dnia, na podstawie którego zapada decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu kandydata do wojska.