Kapnometria jest jednym z podstawowych badań służących do monitorowania wymiany gazowej poprzez pomiar stężenia dwutlenku węgla. Wykorzystuje się ją także do sprawdzenia prawidłowości przeprowadzonej intubacji i skuteczności resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Badanie polegające na graficznym odwzorowaniu wyników ciągłego pomiaru stężenia dwutlenku węgla nazywamy natomiast kapnografią. Na czym polegają kapnometria i kapnografia? Jaka może być przyczyna uzyskania odbiegających od normy wyników tych badań?
Czym są kapnometria i kapnografia?
Kapnometria jest nieinwazyjnym, prostym badaniem pozwalającym na określenie stężenia dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu. W teście oznacza się poziom końcowowydechowego CO2 oznaczanego najczęściej symbolem EtCO2.
Kapnografia stanowi metodę pozwalającą na ciągłą prezentację graficzną pomiaru stężenia dwutlenku węgla w całym cyklu oddechowym. Z reguły wyniki przedstawiane są wraz z wartościami liczbowymi dla mierzonego parametru.
Wskazania do przeprowadzenia kapnometrii i kapnografii
Kapnometrię i kapnografię przeprowadza się w celu oceny wentylacji płuc na podstawie próbki powietrza wydychanego. Badania wykorzystuje się do:
- potwierdzenia intubacji drzewa oskrzelowego lub tchawicy,
- kontrolowania procesu wentylacji mechanicznej,
- oceny przebiegu resuscytacji krążeniowo-oddechowej (kapnometria stanowi wskaźnik skuteczności uciśnięć klatki piersiowej oraz pozwala na wczesną ocenę powrotu krążenia podczas resuscytacji),
- diagnostyki zastoinowej niewydolności krążenia oraz skurczu oskrzeli (jako badanie dodatkowe).
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Przeciwwskazania do wykonania kapnometrii i kapnografii
Kapnometria i kapnografia są badaniami prostymi i nieinwazyjnymi. Można je wykonać u każdego pacjenta, o ile ma to uzasadnienie kliniczne.
Jak wygląda badanie kapnometrii i kapnografii?
W celu wykonania kapnometrii lub kapnografii urządzenie do pomiaru podłącza się do rurki dotchawiczej lub respiratora. Wynik badania wyświetlany jest w postaci pojedynczej wartości liczbowej (końcowowydechowy CO2) lub kapnogramu, czyli prezentacji zmieniających się w czasie kolejnych pełnych cyklów oddechowych wartości pomiarów stężenia dwutlenku węgla.
Norma wyniku kapnometrii
Norma dla pomiaru kapnometrii to przedział 35-45 mm Hg. Zarówno wartości stężenia dwutlenku węgla poniżej tego zakresu, jak i poziom zbyt wysoki w stosunku do prawidłowego świadczą o występowaniu zaburzeń wymiany gazowej.
Za niskie stężenie dwutlenku węgla w kapnometrii
Wyniki kapnometrii poniżej poziomu normy może świadczyć o:
- przecieku wokół mankietu rurki dotchawiczej w czasie intubacji,
- obniżeniu temperatury ciała (hipotermii),
- zmniejszenie objętości płynu w łożysku naczyniowym (hipowolemii),
- wstrząsie,
- skrajnej niedoczynności tarczycy,
- zatorowości płucnej,
- hiperwentylacji,
- niedrożności dróg oddechowych,
- bezdechu,
- niskiej skuteczności uciśnięć w czasie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
Zbyt wysoki poziom dwutlenku węgla w kapnometrii
Poziom dwutlenku węgla mierzonego w kapnometrii może wzrosnąć powyżej zakresu normy w następujących sytuacjach:
- w czasie gorączki lub na skutek przegrzania,
- w czasie podaży dożylnej wodorowęglanu sodu,
- na skutek zwolnienia opaski uciskowej,
- przy wzroście ciśnienia tętniczego krwi,
- przy wzroście rzutu serca,
- podczas hipowentylacji,
- przy częściowej niedrożności dróg oddechowych,
- na skutek absorpcji dwutlenku węgla u pacjenta z odmą brzuszną.
Wartość dwutlenku węgla w kapnometrii równa zero
Do możliwych przyczyn uzyskania wyniku kapnografii na poziomie zerowym zalicza się:
- problemy ze sprzętem (respiratorem lub kapnometrem),
- nieprawidłowe przyłączenie rurki dotchawiczej w czasie intubacji,
- zator płucny.
Wyniki kapnografii
Wyniki kapnografii mają postać wykresu, na którym można wyróżnić następujące fazy odwzorowujące pojedynczy oddech:
- linię zerową (kapnogram kończy się i zaczyna na wartości zero),
- faza bardzo szybkiego, a następnie wolnego wzrostu stężenia dwutlenku węgla (wydech),
- punkt końcowowydechowy – najwyższe stężenie dwutlenku węgla (tą wartość mierzy kapnometria),
- gwałtowny spadek poziomu dwutlenku węgla, który następuje od razu po rozpoczęciu wdechu.
Bibliografia:
- Stępka A. [red], Stany zagrożenia życia w chorobach układu krążenia, Wydawnictwo PZWL, Warszawa, 2019.
- Dyk D., Gutysz-Wojnicka A. [red.], Pielęgniarstwo anestezjologiczne i intensywnej opieki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2018.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Kamila Belczyk-Panków dostała nerkę od swojej mamy. „Nie chciałam jej narażać. A dla niej to było naturalne. Dziś żyję każdym dniem”
Pozostawiano macicę niezaszytą, uważając, że zrośnie się dzięki naturalnym skurczom. Jak kiedyś robiono cesarskie cięcie
„Kiedy usłyszałam diagnozę, pomyślałam sobie: Czyli że co? Ja za pół roku umrę? Mam 28 lat!”. Rozmawiamy z Patrycją Lisiecką, która stworzyła projekt fotograficzny Młode z Rakiem
