Kardiomiopatia rozstrzeniowa – jakie są przyczyny i objawy choroby? Na czym polega postępująca niewydolność serca?

Kardiomiopatia rozstrzeniowa należy do bardzo niebezpiecznych schorzeń serca. Prowadzi do postępującej niewydolności tego narządu.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa, nazywana inaczej zastoinową, to choroba, w której przebiegu ścianki mięśnia sercowego robią się niezwykle cienkie, a lewa jama serca (czasami także prawa komora serca) ulega znacznemu poszerzeniu i osłabieniu. W wyniku tego serce traci zdolności do pompowania krwi, co powoduje, że staje się ono niewydolne.

Przyczyny powstawania kardiomiopatii rozstrzeniowej

Kardiomiopatia rozstrzeniowa może występować u ludzi w każdym wieku. Przyczyną choroby może być mutacja genetyczna, w której jądra komórkowe mięśnia sercowego są zbyt duże, przez co serce nie pracuje wydajnie. W większości przypadków da się jednak określić precyzyjniej czynniki wpływające na powstanie kardiomiopatii. Należy do nich alkoholizm, przebyte zapalenie mięśnia sercowego, toksyny, wirus HIV, sarkoidoza oraz dystrofie mięśniowe.

Objawy kardiomiopatii rozstrzeniowej

Zmiany, które obserwuje się w obrębie mięśnia sercowego, są charakterystyczne dla szerokiej grupy chorób układu sercowo-naczyniowego. Niewydolność lewokomorowa serca skutkuje zbyt małą ilość krwi, która przepompowywana jest przez serce. Do niewydolności prawej komory może dojść niezależnie lub wtórnie. Chorzy doświadczają zaburzeń rytmu serca, w tym migotania przedsionków, bólu w klatce piersiowej, duszności zarówno podczas odpoczynku, jak i wysiłku fizycznego, nadmiernej potliwości, zmian zakrzepowo-zatorowych, oddawania moczu w nocy i obrzęków kończyn. Częstymi widocznymi objawami są także żylaki zlokalizowane na kończynach dolnych i zakrzepica żył głębokich. Ponadto typowymi objawami świadczącymi o niewydolności mięśnia sercowego jest szybka męczliwość, zawroty głowy, niska tolerancja na ból, a nawet omdlenia.

Leczenie kardiomiopatii rozstrzeniowej

Aby prowadzić skuteczne leczenie kardiomiopatii rozstrzeniowej, niezbędna jest odpowiednia diagnoza. Niestety, najczęściej pacjenci zgłaszają się do lekarza kardiologa, gdy choroba znajduje się już w zaawansowanym stadium, co może utrudniać proces leczenia. Dlatego tak ważne jest udanie się do lekarza po wystąpieniu pierwszych niepokojących objawów, mogących świadczyć o kardiomiopatii. Z racji tego, że jest to schorzenie dziedziczne, osoby z przypadkami tej choroby w bliskiej rodzinie powinny być szczególnie czujne. Najważniejszym narzędziem w ocenie chorób serca jest badanie echokardiograficzne serca (ECHO). Dzięki niemu lekarz jest w stanie ocenić grubość ścian serca, przepływ krwi oraz ruchy serca w określonych fazach jego pracy. Może też okazać się, że ECHO jest niewystarczające i należy przeprowadzić biopsję serca. Leczenie kardiomiopatii rozstrzeniowej ogranicza się obecnie jedynie do spowolnienia postępowania zmian, a także złagodzenia obecnych objawów. Lekarze decydują się na podanie standardowych leków przeciwko arytmii serca oraz środków zmniejszających nadciśnienie i rozszerzających naczynia krwionośne. W przypadku, gdy schorzenie niesie za sobą duże ryzyko pojawienia się zakrzepów, medyk może zalecić stosowanie leków przeciwzakrzepowych. W bardzo ciężkich przypadkach wszczepia się także stymulator mięśnia sercowego lub defibrylator, aby uniknąć niespodziewanego zatrzymania akcji serca. Jeżeli mięsień sercowy ulegnie uszkodzeniu, często przeprowadza się transplantacje serca.  Leczenie kardiomiopatii rozstrzeniowej jest niestety związane z podwyższonym ryzykiem krwawienia z układu pokarmowego. Dlatego też dawkowanie leków musi odbywać się pod nadzorem lekarza i być ściśle przestrzegane. Zaleca się częste wizyty kontrolne, aby uniknąć niepotrzebnych komplikacji.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa a styl życia

Osoby leczone na kardiomiopatię rozstrzeniową muszą liczyć się z koniecznością zmiany trybu życia, głównie diety. Zakłada ona rezygnację z soli kuchennej, ograniczenie spożywania tłuszczów zwierzęcych i wybieranie produktów kuchni śródziemnomorskiej. Posiłki muszą być niewielkie, ale spożywane w regularnych odstępach czasu, najlepiej 4–5 razy dziennie. Nie wolno spożywać alkoholu oraz innych używek. Wskazany jest natomiast lekki lub umiarkowany wysiłek fizyczny. Rokowanie w przypadku choroby uzależnione jest od jej stopnia zaawansowania, ogólnego stanu zdrowia pacjenta i etiologii schorzenia. Kluczowa jest dobra współpraca na linii pacjent–lekarz.