
Serce
Serce to symbol miłości. Rysują je małe dzieci na laurkach dla mamy, a zakochani – na ławkach w parku lub – obecnie częściej – wstawiają je w SMS–ach i wiadomościach przesyłanych przez komunikatory internetowe. Tymczasem serce powinno być raczej symbolem pracy. Dzięki jego nieustannej aktywności krew stale krąży po organizmie ludzkim.
Zdrowe serce w stanie spoczynku organizmu bije ok. 70 razy na minutę. W stanach ekscytacji lub wzmożonego wysiłku fizycznego może przyspieszyć nawet do 130 uderzeń. Jego podstawowe zadanie to dostarczenia do wszystkich narządów ludzkiego ciała krwi bogatej w tlen i substancje odżywcze.
Co to jest serce?
Stosując język techniczny, serce można nazwać pompą tłocząco-zalewową, której głównym zadaniem jest utrzymanie krążenia krwi i organizmu przy życiu. Serce zbudowane jest z 4 jam: z dwóch przedsionków – lewego i prawego oraz dwóch komór, które rozdziela przegroda. Komory zamykane i otwierane są przez zastawki – prawa przez trójdzielną, a lewa przez dwudzielną. Przed urazami serce chroni błona śluzowa złożona z dwóch warstw – nasierdzia (warstwa wewnętrzna) i osierdzia (warstwa zewnętrzna), pomiędzy którym znajduje się płyn. Osierdzie przyczepione jest do kręgosłupa i klatki piersiowej za pomocą więzadeł, dzięki czemu utrzymuje serce w stałej pozycji. Serce dziecka słychać już w 6. tygodniu ciąży. Jego budowa jest jednak nieco inna, ponieważ do czasu narodzin nie funkcjonują jeszcze płuca, z którymi powiązana jest praca serca.
Z której strony jest serce?
Zwykło się uważać, że serce jest po lewej stronie. I rzeczywiście jest ono nieco przesunięte w lewą stronę, ale w istocie leży pośrodku klatki piersiowej – pomiędzy płatami płuc. Zdrowe serce ludzkie ma wielkość w przybliżeniu odpowiadającą wielkości zaciśniętej pięści swojego właściciela. U kobiet waży ok. 270 g, a u mężczyzn – ok. 320 g. Podczas przeciętnego życia człowieka serce uderza ponad 3,5 mld razy.
Dwufazowa praca serca
Swoją pracę serce rozpoczyna od pauzy, podczas której przedsionki i komory są rozkurczone, a krew z żył głównych i płucnych pod wpływem różnicy ciśnień przelewa się do serca. Gdy obie komory są już wypełnione krwią, węzeł zatokowo-przedsionkowy wytwarza bodziec elektryczny, pod którego wpływem dochodzi do skurczu przedsionków i wzrasta w nich ciśnienie. Na skutek tego do komór dostaje się krew z przedsionków i rośnie ich objętość – nazywana jest objętością końcoworozkurczową, a panujące w komorach ciśnienie – obciążeniem wstępnym bądź ciśnieniem późnorozkurczowym. Gdy ciśnienie w komorach jest większe niż ciśnienie w przedsionkach, dochodzi do zamknięcia zastawek, które wywołuje efekt akustyczny zwany pierwszy tonem serca. Następnie dochodzi do skurczu izowolumetrycznego, który nie zmienia objętości komór, ale powoduje za to wzrost ich napięcia i zwiększenie ciśnienie. W momencie kiedy ciśnienie w komorach przekracza ciśnienie panujące w aorcie i pniu płucnym, następuje faza wyrzutu, podczas której cała objętość krwi znajdującej się w komorach (tzw. objętość wyrzutowa) zostaje wypchnięta do aorty i pnia płucnego. Po wyrzucie krwi spada ciśnienie w komorach serca, w związku z czym następuje zamknięcie zastawek aortalnej i pnia płucnego, co wywołuje drugi ton serca. W komorach po wyrzucie zostaje pewna ilość krwi, która wytwarza ciśnienie końcowoskurczowe i sama również zwana jest objętością końcowoskurczową. Tym samym rozpoczyna się faza rozkurczowa. Gdy ciśnienie w komorach spada poniżej ciśnienia w przedsionkach, krew z przedsionków wlewa się do komór i powtarza się cykl pracy serca.
Jak boli serce?
Chore serce może boleć na różne sposoby. Charakter bólu często związany jest z jego przyczyną. Ból serca może być objawem:
- choroby wieńcowej – odczuwany jako ucisk, gniecenie lub dławienie, zlokalizowany jest za mostkiem i może promieniować do szyi, żuchwy, nadbrzusza oraz lewej ręki. Występuje przy stresie, wysiłku fizycznym oraz silnych emocjach;
- zawału serca – ból ostry, piekący, dławiący, narastający, niezależny od pozycji ciała i oddechu. Może promieniować do szyi, żuchwy, nadbrzusza oraz lewej ręki;
- zaburzeń rytmu serca – najczęściej ból kłujący, mogą mu towarzyszyć zawroty głowy, uczucie lęku, a nawet omdlenia;
- zapalenia mięśnia sercowego – nieswoisty ból, któremu towarzyszą bóle mięśni i stawów, złe samopoczucie, duszności i kaszel;
- nerwic – w okolicach serca zlokalizowane są tzw. nerwobóle, których przyczyną mogą być nerwice lub silny, przedłużający się stres.
Gdy “boli serce”, zawsze trzeba to skonsultować z lekarzem. Ból może być spowodowany poważnymi chorobami, które mogą stanowić zagrożenie życia lub prowadzić do groźnych powikłań. Warto dbać o zdrowie serca, regularnie uprawiając aktywność fizyczną. Zdrowy wysiłek fizyczny powinien być dostosowany do ogólnej kondycji organizmu. Aby utrzymać ciało w jak najlepszej formie, należy ćwiczyć 3 razy w tygodniu przez ok. 30–45 min.
Najnowsze


Chroń serce przed chłodem. Zimno może mu poważnie zaszkodzić

„Jeśli dziecko ma przeżyć, nie można czekać” – mówi prof. Marzena Dębska, która jako jedyna w Polsce wykonuje operacje serca płodu w łonie matki

Aorta – funkcje, budowa. Koarktacja i rozwarstwienie aorty

Hello My Hero. Jesika Misztal – bije w niej męskie serce, a ciało pokryte jest bliznami

Gorąca kąpiel – za i przeciw. Komu nie służy kąpiel w gorącej wodzie?

Serce w tarapatach. Tych sygnałów nie ignoruj!

Zawał szkodzi sercu i… psychice. „To potężna bomba, która spada na człowieka i nie kończy się na szpitalu” – mówi dr n. med. Michał Chudzik

Jaka jest najlepsza dieta dla serca? Ukazał się coroczny raport U.S. News o najlepszych i najgorszych popularnych dietach

RBBB (blok prawej odnogi pęczka Hisa) – objawy i leczenie

Kardiowersja elektryczna – co to jest, na czym polega, wskazania

Naukowcy podają prosty sposób na sprawdzenie wydolności serca

Tomografia komputerowa serca – jak wygląda? Wskazania, cena

Silne nogi to silny mózg? Sprawdź, co mówią badania

Mioglobina w moczu i we krwi – co to jest? Badanie, normy

Zawał w ciąży. Komu grozi i jak się przed nim uchronić?

Sauna – co daje? Jak z niej korzystać? Porady

Dieta dla serca? Zobacz, których produktów lepiej unikać

Jak żyć po zawale serca? Czy można ćwiczyć? Co można jeść?

Ile procent ma wino? Ile mogę go wypić?

Dieta dla serca? Postaw na ten jeden składnik

Nadciśnienie białego fartucha to sygnał ostrzegawczy. Na czym polega i jak je rozpoznać?

Bicie serca – szybkie, nierówne. Jaki powinien być puls?

Migotanie przedsionków – przyczyny, objawy i leczenie tej postaci arytmii

Koronarografia – na czym polega badanie i kiedy się je przeprowadza?

Choroba Kawasakiego u dorosłych i dzieci – objawy, przyczyny, powikłania

Ablacja – co to jest, na czym polega. Jak wygląda rekonwalescencja po ablacji?

Choroby serca – rodzaje, objawy i przyczyny najczęstszych z nich

Jak rozpoznać zawał i pomóc osobie, która go przechodzi? Poznaj porady ratownika medycznego!

Ból w klatce piersiowej. Lekarz wyjaśnia, co to może oznaczać

Nie lekceważ tych objawów. To może być serce

Zadbaj o serce dziadków!

Rytm zatokowy w wyniku badania EKG

Cewnikowanie serca – na czym polega badanie?

6 sposobów, by mieć zdrowe serce po 50-tce

Scyntygrafia serca – wskazania i przeciwwskazania do badania

Dr Michał Czapla: regularna aktywność fizyczna jest podstawą skutecznej profilaktyki chorób serca

Kłucie w sercu – czego może być objawem?

Kinaza kreatynowa – czym jest, działanie, wskazania do badania i dolegliwości

Jak zmienia się serce, gdy masz 20, 30, 40, 50 lat?

Komu owoce mogą szkodzić?

Stany lękowe – czy mnie boli czy tylko myślę, że boli?

Serce: 5 sygnałów ostrzegawczych

Chcesz obniżyć poziom złego cholesterolu? Pokochaj białe owoce i warzywa!

Twój chłopak chrapie? To może być zwiastun problemów z sercem

Odczuwasz lęk, niepokój i nierówne bicie serca? Sprawdź, jakie są tego przyczyny

5-10-8 – prosta zasada zdrowego serca
