Kłębuszkowe zapalenie nerek – przyczyny, objawy i leczenie

Kłębuszkowe zapalenie nerek jest zespołem dolegliwości, które powstają na skutek powikłań po zakażeniach bakteryjnych i wirusowych w kłębuszkach nerkowych. Schorzenie może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Choroba występuje nie tylko u ludzi, ale również u zwierząt. Leczenie kłębuszkowego zapalenia nerek jest uzależnione od przyczyny zachorowania. Terapia polega zwykle na podawaniu antybiotyków.

Kłębuszkowe zapalenie nerek pojawia się zazwyczaj w okresie około tygodnia lub dwóch po przebytej infekcji. Choroba bardzo często przebiega bezobjawowo. Symptomy pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium lub zostają wykryte przypadkowo podczas diagnostyki laboratoryjnej. Jakie są przyczyny i jak przebiega kłębuszkowe zapalenie nerek?

Kłębuszkowe zapalenie nerek – przyczyny

W organizmie człowieka nerki są odpowiedzialne za szereg funkcji – m.in. oczyszczają organizm z toksyn i produkują hormony. Nerki są zbudowane z kłębuszków nerkowych, tzw. nefronów, w których podczas infekcji dochodzi do rozprzestrzenienia się stanu zapalnego. Uszkodzenie kłębuszków nerkowych powoduje upośledzenie pracy układu moczowego.

Kłębuszkowe zapalenie nerek jest chorobą sezonową, która pojawia się najczęściej w szczycie zachorowań na infekcje wirusowe lub bakteryjne (wczesna wiosna, wczesna jesień). Do pojawienia się choroby dochodzi w momencie, gdy w kłębuszkach nerkowych zaczyna rozwijać się stan zapalny. Najczęściej spotykane jest kłębuszkowe zapalenie nerek u dzieci.

Inne często występujące przy kłębuszkowym zapaleniu nerek przyczyny to choroby o podłożu autoimmunologicznym, choroby metaboliczne, toczeń układowy lub inne schorzenia związane z układem sercowo-naczyniowym.

Kłębuszkowe zapalenie nerek – rodzaje choroby

Ponieważ przyczyną zachorowania na kłębuszkowe zapalenie nerek są różnorodne czynniki sprawcze, wyróżnia się następujące rodzaje tej choroby:

• kłębuszkowe zapalenie nerek powstałe na skutek infekcji bakteryjnych i wirusowych;
• błoniaste kłębuszkowe zapalenie nerek, które pojawia się w wyniku powikłań chorób naczyniowych;
• błoniasto-rozplemowe kłębuszkowe zapalenie nerek, powstałe na skutek uszkodzenia błony podstawnej kłębuszków nerkowych;
• submikroskopowe kłębuszkowe zapalenie nerek – najczęściej spotykane u dzieci, powstałe na skutek wadliwie działającego systemu odpornościowego.

Choroba może mieć różny przebieg, dlatego wyróżnia się ostre kłębuszkowe zapalenie nerek (pojawiające się nagle) oraz przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek (wydłużające się w czasie).

Kłębuszkowe zapalenie nerek – objawy

W początkowej fazie rozwoju kłębuszkowego zapalenia nerek objawy są praktycznie niezauważalne. Choroba długo rozwija się, nie dając żadnych symptomów, dlatego stan zapalny można zdiagnozować dopiero w zaawansowanym stadium. Brak leczenia na wcześniejszym etapie rozwoju choroby może doprowadzić do trwałego uszkodzenia nerek.

Objawy kłębuszkowego zapalenia nerek to między innymi:

• osłabienie, uczucie zmęczenia,
• obrzęki spowodowane zastojem moczu w przewodach moczowych,
• białkomocz i krwiomocz,
• bóle głowy,
• nadciśnienie tętnicze,
• brak apetytu,
• gorączka,
• brak apetytu.

W skrajnych przypadkach u chorego może dojść do obrzęku mózgu i pojawienia się objawów neurologicznych. W takich sytuacjach wymaga jest pilna interwencja lekarska.

Kłębuszkowe zapalenie nerek – leczenie i diagnostyka

Leczeniem chorób układu moczowego zajmuje się lekarz nefrolog, który w przypadku podejrzenia kłębuszkowego zapalenia nerek skieruje chorego na podstawowe badania diagnostyczne. Rozpoznanie choroby opiera się głównie na wywiadzie przeprowadzonym z pacjentem oraz ogólnym badaniu moczu. Analiza laboratoryjna może wykazać pojawienie się w moczu białka lub krwi. Niekiedy chorego kieruje się na badanie ultrasonograficzne (USG) nerek lub biopsję.

Przy kłębuszkowym zapaleniu nerek leczenie jest uzależnione od przyczyny. Jeśli choroba jest konsekwencją zakażenia bakteryjnego, podaje się antybiotyki. Niekiedy stosuje się inne leki. W kłębuszkowym zapaleniu nerek leczenie sterydami jest konieczne, jeśli choroba pojawiła się na skutek problemów naczyniowych. Leczenie immunosupresyjne jest z kolei wymagane w przypadku nieprawidłowego działania systemu odpornościowego. Przy kłębuszkowym zapaleniu nerek leczenie ziołami można potraktować jako terapię wspomagającą.

W kłębuszkowym zapaleniu nerek dieta także ma znaczenie. Przy kłopotach z nerkami zalecana jest dieta niskobiałkowa.

Kłębuszkowe zapalenie nerek może się pojawić także u zwierząt (np. kłębuszkowe zapalenie nerek u psa). W takim przypadku konieczna jest pilna wizyta u weterynarza, który zaordynuje odpowiednią kurację.