się ten artykuł?
Hipertensjolog to specjalista od nadciśnienia tętniczego krwi. Jego rola w opiece zdrowotnej jest niezwykle ważna w kontekście rozpoznawania i leczenia podwyższonego ciśnienia oraz zapobiegania jego powikłaniom. Co jest wskazaniem do wizyty u hipertensjologa i jakie badania są wykonywane w jej trakcie?
Kto to jest hipertensjolog?
Hipertensjolog to lekarz specjalizujący się w leczeniu pierwotnego i wtórnego nadciśnienia tętniczego. Specjalizację w tym obszarze medycyny można uzyskać w Polsce od 2006 roku. Statystyki z 2023 roku wskazują, że zawód ten wykonuje w naszym kraju 377 lekarzy, ale zapotrzebowanie na specjalistyczną opiekę z tego zakresu jest znacznie większe. Stale rośnie liczba osób chorujących na nadciśnienie tętnicze – według szacunków aż 10 mln Polaków ma cierpi na to schorzenie, a co trzecia osoba nawet nie jest świadoma choroby.
Co leczy lekarz hipertensjolog?
Zadaniem hipertensjologa jest diagnostyka nadciśnienia tętniczego krwi, rozpoznanie przyczyn jego występowania oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia. Nadciśnienie tętnicze krwi zwykle nie jest jedynym objawem zgłaszających się do lekarza pacjentów, dlatego musi on mieć wiedzę na temat wielu jednostek chorobowych. Pacjenci z nadciśnieniem często cierpią na takie schorzenia jak:
- cukrzyca,
- nadwaga i otyłość,
- zespół metaboliczny,
- dyslipidemia,
- choroby nerek,
- choroby serca: choroba wieńcowa, niewydolność serca,
- choroby endokrynologiczne: niedoczynność i nadczynność tarczycy, hiperaldosteronizm pierwotny, zespół Cushinga, nadczynność przytarczyc.
Mając to na uwadze, hipertensjolog w swojej codziennej praktyce powinien potrafić interpretować wyniki badań laboratoryjnych i obrazowych oraz współpracować z lekarzami innych specjalizacji, w tym z kardiologiem, nefrologiem czy diabetologiem. Istotną rolą tego specjalisty jest uświadamianie pacjentów na temat działań profilaktycznych, które mogą podjąć, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia nadciśnienia i rozwoju innych poważnych chorób, w tym zawału serca oraz udaru mózgu.
Jakie objawy mogą wskazywać na nadciśnienie tętnicze?
Nadciśnienie tętnicze rozwija się stopniowo i we wczesnej fazie rzadko daje objawy. Jeśli nie wykonujesz regularnych pomiarów oraz nie monitorujesz swojego stanu zdrowia, możesz łatwo przegapić moment, w którym twoje ciśnienie skurczowe przekroczy 139 mm Hg, a rozkurczowe będzie wyższe niż 89 mm Hg. Z czasem nadciśnienie tętnicze krwi powoduje:
- bóle i zawroty głowy,
- zaburzenia snu,
- zwiększoną męczliwość,
- kołatanie serca,
- zwiększoną potliwość.
Jakie badania zleca hipertensjolog?
Diagnostyka przyczyn nadciśnienia tętniczego wymaga wykonania odpowiednich badań. Hipertensjolog może wypisać skierowanie na podstawowe badania laboratoryjne, takie jak: morfologia krwi, jonogram czy lipidogram. Do oceny ciśnienia tętniczego służy holter ciśnieniowy, czyli całodobowe monitorowanie ciśnienia krwi za pomocą aparatu przymocowanego do ciała pacjenta. Innym badaniem, które pozwala na oznaczenie ciśnienia tętniczego, a jednocześnie rejestrowanie pracy serca, jest holter EKG.
Leczenie u hipertensjologa
Leczenie nadciśnienia tętniczego powinno być przyczynowe. Jeśli masz niewielkie nadciśnienie, w jego redukcji pomogą działania niefarmakologiczne, które możesz wdrożyć sama:
- zwiększ codzienną aktywność fizyczną – zadbaj o co najmniej 30-45 minut wysiłku fizycznego o umiarkowanej intensywności,
- unikaj używek: nie pal papierosów, ogranicz spożycie alkoholu,
- dąż do uzyskania prawidłowej masy ciała,
- wprowadź prawidłową dietę: ogranicz spożycie soli, jedz 4-5 porcji (jedna porcja to 100 g) warzyw i owoców dziennie.
Jeśli pomimo wprowadzonych modyfikacji stylu życia nadciśnienie utrzymuje się, zasadne jest rozpoczęcie farmakoterapii. Leki dobierane są do stanu klinicznego pacjenta i chorób towarzyszących. Zastosowanie znajdują:
- beta-blokery,
- inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI),
- diuretyki,
- blokery kanału wapniowego,
- antagoniści receptora angiotensyny (ARB).
Do niefarmakologicznych metod normalizacji ciśnienia tętniczego zaliczamy:
• normalizację masy ciała oraz wdrażanie zaleceń dietetycznych dotyczących ilościowych i jakościowych zmian w żywieniu (co najmniej 4–5 porcji produktów roślinnych dziennie, unikanie potraw zawierających tłuszcze zwierzęce, włączenie do diety ryb, owoców i jarzyn, dostarczanie nienasyconych kwasów tłuszczowych),
• ograniczenie spożycia soli kuchennej do 5 g na dobę, unikanie dosalania potraw, spożywanie produktów o niskim stopniu przetworzenia i bez środków konserwujących,
• ograniczenie spożywania alkoholu do 30 g czystego etanolu na dobę przez mężczyzn i 20 g na dobę przez kobiety,
• zaprzestanie palenia tytoniu (aktywne poradnictwo antynikotynowe, leczenie farmakologiczne),
• odpowiednia aktywność fizyczna o umiarkowanym nasileniu, z przewagą ćwiczeń wytrzymałościowych, najlepiej 5 razy w tygodniu po co najmniej 30–45 minut.
Bibliografia:
- Bryl W., Springer M., Leczenie nadciśnienia w praktyce lekarza POZ w świetle aktualnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego Lekarz POZ 2017, nr 5, s. 331-337.
- Naczelna Izba Lekarska w Warszawie, Zestawienie liczbowe lekarzy i lekarzy dentystów wg dziedziny i stopnia specjalizacji z uwzględnieniem podziału na lekarzy wykonujących i niewykonujących zawodu, 2023.
- Wojciechowska M., Izdebska E., Profilaktyka nadciśnienia tętniczego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2014, Tom 20, Nr 4, 370-373.
