Kolonoskopia – charakterystyka, przygotowanie, wyniki. Jak przebiega badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego?

Kolonoskopia to badanie endoskopowe, które umożliwia ocenę i pobranie wycinków z końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Ze względu na komfort pacjenta badanie można przeprowadzić w znieczuleniu ogólnym. Kolonoskopia wymaga specjalnego przygotowania.

Przygotowanie do kolonoskopii opiera się na dokładnym oczyszczeniu – na kilka dni przed badaniem choremu zaleca się ścisłą dietę i środki przeczyszczające, aby pozbyc się resztek pokarmu zalegającego w jelitach. Standardowa kolonoskopia trwa około 15 minut. Wyniki otrzymuje się od razu, o ile nie pobrano wycinków do badania histopatologicznego.

Kolonoskopia – co to za badanie?

Kolonoskopia to badanie endoskopowe, umożliwiające ocenę dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Nie jest ono inwazyjne, ale nieprzyjemne, dlatego u większości chorych wykonuje się je w całkowitej sedacji. Standardowe badanie kolonoskopii trwa około 15 minut. Czas zabiegu może się wydłużyć, jeśli w trakcie pobierany jest materiał do badania histopatologicznego. Koszt badania jest uzależniony od placówki – jeśli jest przeprowadzane prywatnie, to cena kolonoskopii waha się między 300 a 700 zł.

Jak należy się przygotować do kolonoskopii?

Kolonoskopia ze znieczuleniem ma zapewnić komfort choremu. Poleca się ją osobom nieodpornym na ból i odczuwającym strach przed badaniem endoskopowym. W prywatnych klinikach znieczulenie jest płatne dodatkowo (kosztuje około 200 zł). Na kolonoskopię bez znieczulenia decydują się tylko nieliczni pacjenci.

Pacjenci, którzy nie wiedzą, jak przygotować się do kolonoskopii, powinni poprosić o odpowiednie informacje w placówce medycznej. Przygotowanie do tego badania nie jest trudne, wymaga jedynie ścisłej diety.

Na 24–48 godzin przed zabiegiem pacjent musi ograniczyć spożywanie pokarmów stałych, wzdymających i mających tendencję do długiego zalegania w żołądku. Dieta przed kolonoskopią powinna być lekkostrawna, najlepiej płynna lub półpłynna. Dobę przed badaniem trzeba przyjąć środki przeczyszczające przepisane przez lekarza. Dobrze jest mieć dzień wolnego, ponieważ ich działanie jest dość silne i wymaga częstych wizyt w toalecie. W dniu badania trzeba być na czczo. Dozwolone jest picie wody lub herbaty.

Kolonoskopia – przebieg badania

Badanie kolonoskopii przeprowadza się w pozycji leżącej. Badany jest układany na lewym boku z podkurczonymi kolanami. Na początku lekarz ogląda odbyt pacjenta, żeby sprawdzić, czy chory nie ma guzków krwawniczych lub ropni. Przeprowadza też badanie „per rectum” (za pomocą palca), aplikując żel znieczulający. Po aplikacji umieszcza w odbytnicy kolonoskop (giętka rurka umożliwiająca dokładną ocenę wnętrza dolnego odcinka przewodu pokarmowego). Badanie nie jest bolesne, ale niezbyt przyjemne. W czasie zabiegu do odbytu jest tłoczone powietrze, dlatego badany może wydawać dźwięki, które są dla niego zawstydzające. Nie jest to powód do wstydu, lecz powszechnie występujące zjawisko przy tym badaniu.

Cały zabieg trwa od kilkunastu do kilkudziesięciu minut. Czas trwania kolonoskopii jest uzależniony od tego, czy pobrane zostaną wycinki do badania histopatologicznego – badania mikroskopowego służącego do oceny patologicznie zmienionych tkanek. Na wynik takiego badania czeka się kilka lub kilkanaście dni.

Jeśli u pacjenta przeprowadzano kolonoskopię w znieczuleniu ogólnym, musi on pozostać w placówce co najmniej godzinę po zakończeniu badania. To wymóg konieczny, który ma zapobiec ewentualnym skutkom ubocznym po krótkiej narkozie. Po godzinie badany może wrócić do domu, ale ze względów bezpieczeństwa nie powinien prowadzić pojazdów mechanicznych. Wynik badania jest dostępny od ręki, jeśli nie były pobierane wycinki.

Co można jeść po kolonoskopii?

Dieta po kolonoskopii nie musi być tak restrykcyjna, jak przed zabiegiem. Ponieważ bezpośrednio po badaniu pacjent może odczuwać dyskomfort w jamie brzusznej i nagromadzenie gazów, których nie powinien wstrzymywać, musi unikać pokarmów wzdymających i ciężkostrawnych.

W jakim celu wykonuje się kolonoskopię?

Kolonoskopia jest kluczowym badaniem, jeśli chodzi o diagnostykę schorzeń dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Badanie wykonuje się, gdy istnieje podejrzenie nowotworów jelita grubego, nieswoistego zapalenia jelit, w celu usunięcia polipów oraz przy diagnostyce biegunek o niejasnej etiologii.

Powikłania po badaniu kolonoskopii są rzadkością. Mogą się zdarzyć u niespełna 1% wszystkich badanych. Do powikłań należą krwawienia po endoskopowym usunięciu polipów oraz bardzo rzadkie przedziurawienia jelita.