Łuszczyca kropelkowata – przyczyny, objawy, leczenie

Łuszczyca kropelkowata jest chorobą objawiającą się występowaniem na skórze małych, różowych lub czerwonych grudek, rozsianych zwykle na nogach, rękach lub tułowiu. Schorzenie rozwija się przede wszystkim u dzieci i osób dorosłych przed trzydziestym rokiem życia. Pojawienie się zmian poprzedza często infekcja paciorkowcowa. Jak leczyć łuszczycę kropelkowatą?

Co to jest łuszczyca kropelkowata?

Łuszczyca kropelkowata jest jedną z postaci łuszczycy – niezakaźnej choroby zapalnej, objawiającej się rozwojem wyraźnie ograniczonych, łuszczących się rumieniowych zmian skórnych, czasami również krost.

Typ kropelkowaty łuszczycy charakteryzuje się występowaniem niewielkich, różowych lub czerwonych grudek mających kształt kropli. Zmiany obserwuje się zwykle na tułowiu, rękach i nogach. Ich pojawienie się jest nagłe i często poprzedzone infekcją, rzadziej narażeniem na inne czynniki środowiskowe.

Łuszczyca kropelkowata może rozwijać się w każdym wieku, także u dzieci. Szczyt zachorowalności przypada na trzecią dekadę życia.

Przyczyny łuszczycy kropelkowatej

W powstawaniu łuszczycy kropelkowatej rolę odgrywają czynniki genetyczne w połączeniu ze środowiskowymi. U podłoża choroby leżą procesy autoimmunologiczne, związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem limfocytów i wydzielaniem cytokin prozapalnych. Na skutek niewłaściwego działania układu odpornościowego dochodzi do nadprodukcji komórek skóry, co objawia się pod postacią widocznych, łuszczących się zmian.

Choroba najczęściej rozwija się po narażeniu na jeden z poniższych czynników:

• infekcję paciorkowcową (ustno-gardłową lub okołoodbytniczą),
• zakażenie górnych dróg oddechowych innymi czynnikami zakaźnymi,
• uraz skóry,
• przyjmowanie niektórych leków (m.in. beta-blokerów i leków przeciwmalarycznych),
• stres,
• konsumpcję alkoholu.

Objawy łuszczycy kropelkowatej

Łuszczyca kropelkowata objawia się nagłym powstawaniem licznych czerwonych lub różowych grudek lub blaszek o średnicy od dwóch do piętnastu milimetrów. Mogą być pokryte srebrną, łuszczącą się skórą. Zmiany w łuszczycy kropelkowatej zazwyczaj rozsiane są na nogach, rękach i tułowiu, rzadziej rozwijają się na twarzy, uszach, paznokciach i skórze głowy.

Jeśli czynnikiem wyzwalającym chorobę był uraz skóry (np. skaleczenie, oparzenie, w tym oparzenie słoneczne, ukąszenie owada, tatuaż), istnieje duże prawdopodobieństwo, że zmiany pojawią się w uszkodzonej okolicy.

Pacjent z łuszczycą kropelkowatą może także odczuwać świąd oraz mieć widoczne przebarwienia pozapalne skóry.

Objawy choroby mogą ustępować samoistnie w ciągu kilku tygodni lub miesięcy, w części przypadków dochodzi jednak do nawrotów (nawet po roku od zaniku zmian skórnych). U części pacjentów łuszczyca kropelkowata przechodzi w typ plackowaty, charakteryzujący się obecnością dużych, żywoczerwonych wykwitów na skórze.

Diagnostyka łuszczycy kropelkowatej

Rozpoznania łuszczycy kropelkowatej dokonuje się na podstawie dokładnego wywiadu z pacjentem, historii choroby, a także obrazu klinicznego. Schorzenie często rozwija się u osób spokrewnionych, dlatego istotne w diagnostyce mogą być informacje o rodzinnym występowaniu łuszczycy.

Dane o niedawnej infekcji paciorkowcami może pomóc w ustaleniu rozpoznania. Z tego powodu czasami pacjenci poddawani są badaniom krwi w kierunku przebytego zakażenia tym czynnikiem infekcyjnym.

Biopsja (pobranie wycinka) skóry wykorzystywana jest bardzo rzadko, w przypadkach trudnych w diagnostyce.

Leczenie łuszczycy kropelkowatej

Leczenie łuszczycy kropelkowatej rozpoczyna się od fototerapii i środków stosowanych miejscowo.

Fototerapia polega na kontrolowanej ekspozycji skóry na promieniowanie ultrafioletowe. Procedura (gdy jest wielokrotnie powtarzana) charakteryzuje się dużą skutecznością. Zaletą metody jest możliwość oddziaływania na rozległą powierzchnię skóry. Z tego powodu fototerapię uznaje się za bardzo przydatną w leczeniu mocno rozsianych zmian, które trudno leczyć środkami stosowanymi miejscowo, stanowiącymi drugi z podstawowych sposobów na poprawę stanu skóry pacjenta z łuszczycą kropelkowatą.

W leczeniu łuszczycy preparatami aplikowanymi miejscowo wykorzystuje się przede wszystkim kortykosterydy i/lub analogi witaminy D. Nakłada się je bezpośrednio na widoczne zmiany skórne jeden lub dwa razy dziennie przez okres około dwóch tygodni (czasami wymagane jest wydłużenie czasu leczenia).

Wykorzystanie kortykosterydów w leczeniu łuszczycy kropelkowatej jest przeciwwskazane w przypadku:

• infekcji bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych,
• atrofii skóry,
• ciąży,
• laktacji.

Rutynowe antybiotykoterapia u pacjentów z łuszczycą kropelkowatą nie jest rekomendowana ze względu na brak dostatecznych danych o jej skuteczności w leczeniu zmian skórnych. Ten rodzaj leków stosuje się jednak w przypadku aktywnej infekcji paciorkowcami.

Bibliografia:

1. Saleh D., Tanner L. S. (2020) Guttate Psoriasis, StatPearls.
2. Mehlis S., Callis Duffin K., Ofori A. O. (2020) Guttate psoriasis, UpToDate.