Łuszczyca odwrócona – przyczyny, objawy, leczenie, dieta

Łuszczyca odwrócona to choroba, która występuje stosunkowo rzadko. Jej głównymi objawami są zmiany rumieniowe, które nie występują przy klasycznej odmianie łuszczycy. Z badań wynika, że z łuszczycą odwróconą zmagają się głównie osoby w podeszłym wieku, z obniżoną odpornością.  Jakie są inne objawy choroby? Jakie są jej przyczyny i jak wygląda leczenie?

Co to jest łuszczyca odwrócona?

Łuszczyca odwrócona (Psoriasis inversa) to jedna z odmian łuszczycy. W przeciwieństwie do innych jej rodzajów, przyjmuje ona postać zmian rumieniowych, a nie typowych dla tej choroby zrogowaceń i łusek. Ze względu na ich lokalizację, stanowią one często przyczynę dolegliwości bólowych. Łuszczyca odwrócona często pojawia się ona u osób starszych oraz otyłych, na nagromadzonych fałdach skórnych. Nierzadko chorują na nią również pacjenci z wirusem HIV, u których odporność jest wyjątkowo niska. Warto pamiętać, że jest to choroba, która nawraca – szczególnie jesienią i wiosną.

Ze względu na czynniki genetyczne, można wyróżnić dwa typy łuszczycy odwróconej:

• typ A – zwykle pierwsze jej objawy można zauważyć przed 40. rokiem życia, u pacjentów występują wówczas bardzo widoczne zmiany na skórze;
• typ B – pojawia się najczęściej między 50. a 70. rokiem życia, przyczyniają się do niej zaburzenia układu odpornościowego.

Niestety, łuszczyca odwrócona często występuje w towarzystwie łuszczycy stawowej. Jest to niebezpieczna choroba, która grozi kalectwem, a nawet i zgonem, ze względu na dolegliwości układu sercowo-naczyniowego.

Przyczyny łuszczycy odwróconej

Bezpośrednią przyczyną łuszczycy odwróconej jest zbyt duża liczba podziałów komórkowych w naskórku (a konkretnie – w jego warstwie podstawnej), a także błędny cykl dojrzewania keratynocytów. O ile u zdrowych osób proces złuszczania naskórka trwa 28-30 dni, o tyle u osób chorych na tę łuszczycę trwa on jedynie 3-4 dni. W obrębie skory pojawia się wówczas stan zapalny. Jak twierdzą specjaliści, przyczyną tych problemów może być nadmierna aktywacja limfocytów T (indukowana przez nieznany antygen naskórkowy), która przyczynia się do wydzielania cytokin zapalnych.

Łuszczyca odwrócona to choroba o podłożu genetycznym i środowiskowym. Na jej powstanie wpływa też styl życia, budowa ciała oraz ogólny stan zdrowia. Chodzi tu m.in. o takie czynniki, jak:

• stres,
• alkohol,
• papierosy,
• światło słoneczne,
• depresja,
• zła dieta,
• niewielka aktywność fizyczna,
• otyłość
• niektóre kosmetyki.

Do pojawienia się jej symptomów doprowadzają również:

• grzybica skóry,
• otarcia naskórka,
• oparzenia,
• zadrapania,
• skaleczenia,
• obniżona odporność,
• hipokalcemia (niski poziom wapnia we krwi),
• zbyt intensywne leczenie występujących już zmian łuszczycowych.

Jej objawy można zauważyć również po zabiegach chirurgicznych – wówczas pojawia się tzw. objaw Koebnera, czyli wysyp grudek na obszarze rany pooperacyjnej. Wystąpienie choroby może być także związane z lekami, takimi jak antydepresanty, kortykosteroidy, beta-blokery czy leki przeciwzapalne. Oczywiście nie wszystkie tego typu leki wywołują chorobę, dotyczy to jedynie niektórych środków.

Ponadto, na powstawanie łuszczycy odwróconej mogą wpływać choroby:

• próchnica zębów,
• zapalenie oskrzeli,
• angina paciorkowcowa,
• odra,
• różyczka,
• ospa,
• grypa,
• cukrzyca,
• zapalenie zatok,
• przerośnięte migdały,
• zapalenie pęcherza moczowego.

Przyczyny mogą być również genetyczne – jeżeli istnieje lub istniała łuszczyca odwrócona w rodzinie, zwiększa się jej ryzyko wystąpienia.

Łuszczyca odwrócona – objawy

Najbardziej charakterystycznym objawem łuszczycy odwróconej są zmiany skórne w pachwinach, w okolicach narządów rozrodczych, pod piersiami oraz w okolicy pępka. Nierzadko spotykana jest łuszczyca między pośladkami, określana również mianem „łuszczycy odwróconej odbytu”.

Pojawiające się podczas choroby wykwity mają kolor jasnoczerwony, ponadto są gładkie i mocno błyszczące, a ich brzegi – wyraźnie zaznaczone. Jeżeli się łuszczą, to jedynie w minimalnym stopniu. Poza tym często pękają, najczęściej w okolicach stawów łokciowych i kolanowych. Łatwo jest również je podrażnić i spowodować otarcia, jako że zmiany te występują w delikatnych partiach ciała – w efekcie często dochodzi do ich sączenia. U większości osób zmiany skórne swędzą i pieką, jednak nie należy ich rozdrapywać. Może to pogorszyć przebieg choroby oraz zaognić stan skóry.

Maść na łuszczycę odwróconą i jej leczenie

Ze względu na to, że zmiany chorobowe występują na stosunkowo małym obszarze, na początku zwykle wykorzystuje się leki na łuszczycę odwróconą, które należy stosować miejscowo. Jeżeli chodzi o maść na tę chorobę, najczęściej w jej składzie znajdują się:

• pochodne witaminy D,
• cygnolina,
• środki sterydowe.

Maści mają działanie przeciwzapalne i immunopresyjne, co oznacza, że hamują odpowiedź układu odpornościowego. Jeżeli terapia miejscowa nie przynosi oczekiwanych efektów, stosuje się leczenie systemowe, przy pomocy zastrzyków oraz leków doustnych. Czasem specjaliści proponują również fototerapię oraz fotochemioterapię. Niekiedy warto zwrócić uwagę na ziołolecznictwo i hydroterapię, jak również na samą zmianę diety.

Dieta przy łuszczycy odwróconej

Sposób odżywiania jest bardzo istotny w przypadku łuszczycy odwróconej. W codziennym menu powinny pojawić się produkty bogate w witaminy (szczególnie te z grupy B) oraz kwasy Omega-3. Warto spożywać m.in.:

• kapustę,
• marchew,
• czosnek,
• groch,
• ogórki,
• owoce cytrusowe,
• winogrona,
• truskawki,
• wiśnie,
• ryby,
• owoce morza,
• cielęcinę.

Zrezygnować należy z kolei z takich produktów, jak:

• przyprawy,
• napoje alkoholowe.

W diecie należy ograniczyć także wszelkiego rodzaju tłuszcze nasycone, tłuszcze trans oraz cukry proste. Trzeba więc zrezygnować z dużej ilości tłuszczów zwierzęcych, fast-foodów, gotowych dań, jak również słodyczy.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3510394/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4953126/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6997231/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26051061/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31100992/