Przejdź do treści

Objaw Kerniga – jak wygląda i o czym świadczy? Znaczenie w diagnostyce zakażenia opon mózgowo-rdzeniowych

mózg w 3D
Fot. Kirsty Pargeter / stock.adobe.com
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Objaw Kerniga jako jeden z objawów oponowych wykorzystuje się w diagnostyce schorzeń związanych z podrażnieniem opon mózgowo-rdzeniowych. Badanie objawu Kerniga jest bardzo proste do przeprowadzenia, a wykonują je lekarze rodzinni, neurolodzy i inni specjaliści.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Ewelina Stefanowicz
lekarz

Na podstawie samego objawu Kerniga nie można postawić rozpoznania, jednak jest on wskazaniem do wykonania innych specjalistycznych badań. Niestety badanie objawu Kerniga nie jest badaniem wysokoczułym i symptom może nie wystąpić mimo istnienia patologii.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Bloxin Żel do jamy ustnej w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność
Naturell Immuno Hot, 10 saszetek
16,48 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł
Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Odporność, Beauty
Naturell Cynk Organiczny + C, 100 tabletek
12,99 zł

Objaw Kerniga – co to jest?

Jednym z podstawowych objawów badanych przy podejrzeniu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (objawów oponowych) u dzieci i dorosłych jest objaw Kerniga. To reakcja odruchowa ze strony układu mięśniowego możliwa do wywołania, kiedy dochodzi do podrażnienia osłonek otaczających rdzeń kręgowy oraz mózg w wyniku toczącego się procesu zapalnego. Występuje u około 5% chorych, nie charakteryzuje się więc wysoką czułością.

Objaw Kerniga został wynaleziony przez rosyjskiego lekarza Vladimira Kerniga już w 1882 roku na Litwie i od tego czasu wykorzystywany jest w diagnostyce. Od początku istnienia wykazywał ogromną przydatność w rozpoznawaniu zagrażającej życiu ludzkiemu chorobie opon mózgowych, szczególnie u dzieci pomimo niedostępności wysokozaawansowanych badań.

Charakterystyczny dla objawu Kerniga jest fakt występowania tego symptomu zawsze w obu kończynach dolnych, co odróżnia go od objawów występujących na przykład w rwie kulszowej – między innymi od objawu Laseque’a.

Objaw Kerniga – jak wygląda badanie?

Badanie objawu Kerniga przeprowadza się u pacjenta leżącego na plecach z rękoma ułożonymi wzdłuż osi ciała na płaskim podłożu. Polega na powstawaniu oporu ze strony mięśni w wyniku drażnienia opon mózgowych. Badanie objawu Kerniga jest nieinwazyjne i trwa dosłownie kilka sekund, dlatego możliwe jest do przeprowadzenia nie tylko przez lekarza neurologa. Osoba badająca prosi chorego o zgięcie nogi w kolanie oraz w stawie biodrowym pod kątem prostym. Kończynę w takiej pozycji próbuje wyprostować bez udziału pacjenta. Badanie to można wykonać w odwrotnej kolejności – wyprostowaną nogę podnieść do góry i obserwować jej zachowanie.

Objaw Kerniga uważa się za dodatni, kiedy dochodzi do powstania oporu podczas prostowania kończyny oraz w przypadku odruchowego zgięcia nogi w stawie kolanowym. Oprócz sztywności pacjent nie powinien zgłaszać bólu, a zamiast niego odczuwać dyskomfort.

Zobacz także

Objaw Kerniga – wskazania do badania

Badanie jest wykorzystywane w gabinetach lekarskich już od przeszło 100 lat i nadal ceni się jego wartość diagnostyczną mimo pojawienia się o wiele dokładniejszych metod w rozpoznawaniu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Wykrywanie tego symptomu znalazło swoje zastosowanie w chorobach internistycznych oraz pediatrycznych. Wskazaniami do badania objawu Kerniga oprócz podejrzenia zapalenia opon mózgowo rdzeniowych, szczególnie o etiologii bakteryjnej, są:

  • krwawienie podpajęczynówkowe,
  • choroby nowotworowe opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu,
  • rozległy udar mózgu.

W weryfikacji prawdziwości objawu oraz poszukiwania konkretnej przyczyny wykorzystuje się inne, dokładniejsze badania, np. nakłucie lędźwiowe, na którego podstawie określa się jakość płynu mózgowo-rdzeniowego i ocenia się parametry zapalne. Inne stosowane badania w diagnostyce to tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI).

Badania objawu Kerniga nie powinno się wykonywać samodzielnie, ponieważ może wówczas dojść do jego mylnej interpretacji. Zawsze należy wziąć pod uwagę całokształt stanu klinicznego pacjenta. Sztywność związana z prostowaniem kolana i biodra może być bowiem wywołana przez zmiany zwyrodnieniowe lub inne choroby neurologiczne.

Objaw Kerniga – objawy towarzyszące zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych

Należy pamiętać, że konieczne jest całościowe podchodzenie do diagnozowania chorób. Sam objaw Kerniga nie zawsze świadczy o występowaniu infekcji opon mózgowo-rdzeniowych. Dolegliwości występujące dodatkowo sugerują, że należy podjąć się dalszej, szczegółowej diagnostyce. Objawy te to:

  • wysoka gorączka,
  • nudności oraz wymioty,
  • bóle głowy,
  • wysypka,
  • inne dodatnie objawy oponowe; sztywność karku, Brudzińskiego, Flataua, Hermana, Amosa,
  • objawy neurologiczne – porażenia, ubytki widzenia, zaburzenia czucia.

Dopiero po całościowym spojrzeniu na pacjenta i na wyniki innych badań dodatkowych, biorąc pod uwagę także występowanie wymienionych objawów, wdraża się skuteczne leczenie, które w przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych opiera się na antybiotykoterapii.

Bibliografia

Przytrzymaj
i odkryj

A. Szczeklik, Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Stwardnienie rozsiane (SM) – choroba młodych kobiet. Objawy i programy lekowe

Twój mózg co jakiś czas potrzebuje odpoczynku i relaksu. Podpowiadamy, jak to zrobić

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

Kobieta stoi na ulicy

Ty czy twój mózg. Kto podejmie decyzję o tym, co dziś obejrzysz na Netfliksie?

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Kobieta ma orgazm

Orgazm – szczytowanie mózgu. Dlaczego warto w życiu mieć setki orgazmów?

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

Od 2023 r. pielęgniarki będą miały większe uprawnienia. Co to dla nas oznacza?

×