Posiew z pochwy – jak wygląda badanie i kto powinien je wykonać?

Posiew z pochwy to badanie wykonywane w przypadku podejrzenia zaburzeń flory bakteryjnej w pochwie. Za pomocą specjalnej szpatułki pobierany jest wymaz wydzieliny, który następnie poddawany jest ocenie mikrobiologicznej. Pozwala na stwierdzenie obecności chorobotwórczych patogenów i określenie ich wrażliwości na antybiotyki.

Posiew wymazu z pochwy należy do standardowych badań laboratoryjnych wykorzystywanych w diagnostyce ginekologicznej. Jego wykonanie jest zalecane także każdej kobiecie w ciąży w celu wczesnego wykrycia nosicielstwa paciorkowca. Ma to szczególne znaczenie, ponieważ w trakcie porodu może ono przejść na noworodka i stanowić zagrożenie dla jego zdrowia.

Na czym polega posiew z pochwy?

Pochwa jest naturalnie zasiedlana przez różnego rodzaju drobnoustroje, których zadaniem jest ochrona przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, a także regulowanie poziomu pH (co jest zadaniem pałeczek bakterii kwasu mlekowego), dzięki czemu zapobiegają infekcjom w obrębie narządów rodnych kobiety. W prawidłowych warunkach nie odpowiadają one za procesy chorobotwórcze. Jednak gdy dojdzie do zaburzenia naturalnej flory bakteryjnej, patogeny namnażają się i rozwija się zakażenie. Czynnikami ryzyka jest antybiotykoterapia, palenie tytoniu, aktywność seksualna, ciąża, nieprawidłowa higiena i stres czy leczenie immunosupresyjne.

Posiew z pochwy jest mikrobiologicznym badaniem, które pozwala na stwierdzenie zaburzeń flory bakteryjnej pochwy, w tym obecności chorobotwórczych grzybów. Pobrany materiał jest umieszczany na specjalnych podłożach, które umożliwiają wyhodowanie bakterii, drożdżaków i pasożytów, a tym samym ich identyfikację. Dodatkowo, bakteriologiczny wymaz z pochwy z antybiogramem pozwala stwierdzić, na które antybiotyki są wrażliwe patogeny obecne w narządach rodnych kobiety, a wobec których wykazują oporność. Pozwala to na dobranie skuteczniejszej terapii farmakologicznej.

Jak wygląda badanie posiewu z pochwy?

Posiew z pochwy wykonywany jest z wymazu pobranego specjalną szpatułką z pochwy. Materiał biologiczny jest pobierany przez lekarza ginekologa w gabinecie lekarskim na fotelu ginekologicznym, a następnie zabezpieczony, dokładnie opisany i dostarczany do laboratorium. Tam przenosi się go na specjalne podłoże, na którym wzrastają drobnoustroje. Aby określić wrażliwość na leki, uzyskane szczepy poddaje się działaniu antybiotyków. Pobrana próbka musi być chroniona przed zanieczyszczeniem, ponieważ mogłoby to skutkować fałszywie dodatnim wynikiem. Aby posiew wydzieliny z pochwy był wiarygodny, należy odpowiednio przygotować się do badania:

• pobrać wymaz z pochwy minimum 3 dni po zakończeniu menstruacji,
• wstrzymać się od kontaktów seksualnych na 2 dni przed badaniem,
• zrezygnować z irygacji pochwy i stosowania leków dopochwowych na 2 dni przed pobraniem wymazu,
• tuż przed pobraniem próbki dokładnie umyć okolice intymne wodą.

Wskazania do wykonania posiewu wymazu z pochwy

Wskazaniem do wykonania posiewu z pochwy jest podejrzenie zakażenia bakteryjnego, grzybiczego lub pasożytniczego narządów płciowych. W większości przypadków towarzyszą im następujące objawy:

• świąd i pieczenie okolic intymnych,
• nieprzyjemny zapach z dróg rodnych,
• upławy, zabarwiona wydzielina, białe grudki.

Pobranie wymazu z pochwy i poddanie go badaniu mikrobiologicznemu jest szczególnie zalecane w sytuacji, gdy infekcje mają charakter nawracający lub utrzymują się, mimo stosowania terapii farmakologicznej.

Posiew z pochwy w ciąży

Posiew z pochwy i odbytu w ciąży jest jednym z badań profilaktycznych. Przeprowadza się je w celu wykrycia obecności paciorkowców z grupy B (GBS) – Streptococcus agalactiae. U osób dorosłych nie wywołuje on zazwyczaj żadnych dolegliwości, jednak jest szczególnie niebezpieczny dla zdrowia i życia noworodków. Do zakażenia dochodzi w trakcie porodu, przy przechodzeniu dziecka przez kanał rodny. Bakteria może powodować ciężkie zapalenia płuc oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Posiew z pochwy GBS wykonuje się między 33. a 37. tygodniem ciąży. Badanie polega na pobraniu jednego wymazu z przedsionka pochwy i drugiego z okolicy odbytu. Materiał biologiczny umieszcza się na podłożu. Wynik otrzymuje się po 5 dniach. Jeżeli stwierdza się obecność paciorkowców, zaleca się  antybiotykoterapię w trakcie porodu.

Wynik posiewu z pochwy

Na wynik posiewu z pochwy oczekuje się zwykle około 5 dni. Jeżeli jest on ujemny, oznacza to, że w pobranym wymazie nie stwierdzono obecności chorobotwórczych patogenów. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie drobnoustroje są przez niego wykrywane, dlatego jeżeli występują objawy choroby, należy rozszerzyć diagnostykę, np. w kierunku Chlamydii. Natomiast dodatni wynik posiewu z pochwy oznacza zakażenie jednym z drobnoustrojów. Jest to wskazanie do włączenia terapii farmakologicznej zgodnej z otrzymanym antybiogramem.