Irygacja pochwy i jej wpływ na kobiece zdrowie intymne

Higiena intymna to temat, w którym często powielane są różne mity. Jednym z nich jest konieczność regularnego wykonywania irygacji pochwy, która ma zapobiegać infekcjom dróg rodnych i korzystnie wpływać na ich zdrowie. Jednak czy taki zabieg jest bezpieczny? Sprawdź, jak irygacja pochwy wpływa na jej kondycję i kiedy faktycznie warto ją wykonać.

Irygacja pochwy – co to za zabieg? 

Irygacja pochwy to zabieg higieniczny, którego założeniem jest oczyszczenie dróg rodnych. Polega na wprowadzeniu do pochwy za pomocą specjalnego irygatora płynu, który w teorii wypłukuje z niej zanieczyszczenia. Irygacja pochwy bywa stosowana z różnych przyczyn, np.: 

• podczas infekcji czy stanów zapalnych dróg rodnych, 
• w celu usunięcia nieprzyjemnego zapachu z pochwy, 
• w celu oczyszczenia dróg rodnych po menstruacji czy stosunku, 
• profilaktycznie, żeby zapobiec rozwojowi infekcji. 

W prawidłowych warunkach pochwę zamieszkują bakterie, które utrzymują w niej kwaśne środowisko i w ten sposób chronią ją przed szkodliwymi drobnoustrojami.  W związku z tym, co potwierdzają liczne badania, irygacja pochwy nie tylko nie pomaga utrzymać dróg rodnych w dobrej kondycji, ale może wręcz negatywnie wpłynąć na ich zdrowie.  

Irygacja pochwy ziołami, domowymi mieszankami czy nawet zwykłą wodą zaburza pH pochwy oraz skład jej mikroflory. Może przez to osłabić barierę ochronną przeciwko patogenom i przyczynić się do rozwoju infekcji bakteryjnej lub grzybiczej. Oto dlaczego jeszcze nie jest to najlepszy z możliwych zabiegów: 

• nie zaleca się także irygacji pochwy po stosunku – taki zabieg nie zapobiega ani chorobom przenoszonym drogą płciową, ani zapłodnieniu.  
• irygacja pochwy w ciąży – może wyrządzić wiele złego; rośnie wtedy ryzyko porodu przedwczesnego i ciąży pozamacicznej, 
• regularne stosowanie irygacji pochwy wiąże się ze zmniejszoną płodnością lub niepłodnością, 
• irygacja pochwy może pomóc patogenom przenieść się głębiej w drogi rodne, do macicy, jajowodów i jajników – infekcje w tym obszarze są nazywane zapaleniem narządów miednicy mniejszej, a im częściej występują, tym większe ryzyko niepłodności.

Kiedy irygacja pochwy jest zalecana? 

Chociaż na co dzień nie zaleca się wykonywania irygacji pochwy, w niektórych sytuacjach może być ona wskazana ze względów zdrowotnych. Jednak wtedy zaleci ci ją lekarz, który wyjaśni też, jakich preparatów użyć i jak zrobić irygację pochwy. Oto niektóre wskazania do jej wykonania: 

• przygotowanie do zabiegu lub operacji ginekologicznej, 
• regeneracja pochwy po chemio- lub radioterapii, 
• leczenie niektórych przypadków infekcji – np. lekarz może zalecić irygację pochwy przy grzybicy w celu usunięcia kolonii drożdżaków.

Apteczne płyny do irygacji pochwy 

Zwykle preparaty do irygacji pochwy bazują na benzydaminie, która działa odkażająco i przeciwzapalnie. Mogą też zawierać substancje wspomagające regenerację śluzówki jak np. aloes czy kwas mlekowy. Ponadto w aptece znajdziesz też irygator dopochwowy, czyli plastikową butelkę, którą można ściskać jak harmonijkę – w ten sposób wtłacza się płyn do dróg rodnych. Jest ona wyposażona w długą końcówkę, którą umieszcza się w pochwie.

Czy domowe sposoby irygacji pochwy są bezpieczne? 

W internecie krąży wiele domowych sposobów na infekcje intymne, które obejmują np. irygację pochwy rumiankiem i innymi ziołami, a także jogurtem czy wodą z octem. Nie stosuj ich na własną rękę, ponieważ mogą podrażnić delikatną śluzówkę i zakłócić jej naturalną florę bakteryjną. Znacznie bezpieczniejszym, naturalnym sposobem na walkę z infekcją intymną jest nasiadówka. Możesz wykorzystać do niej zalecane do irygacji pochwy zioła, np. korę dębu, pięciornik, pokrzywę czy szałwię. 

Do utrzymania higieny dróg rodnych wystarczy ich mycie z zewnątrz. Pochwa wyposażona jest w skuteczne mechanizmy samooczyszczania, więc nie ma potrzeby pomagać jej w tym procesie. Wytwarzany przez nią śluz zmywa wszelkie ewentualne zanieczyszczenia, np. nasienie czy resztki krwi po menstruacji. Jeżeli niepokoi cię nieprzyjemny zapach z pochwy lub inne objawy wskazujące na infekcję, skonsultuj się z lekarzem, który zaleci ci odpowiednią terapię. 

Bibliografia: 

1. https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/douching [dostęp 04.06.2024]. 
2. Martino J. L., Vermund S. H., Vaginal douching: evidence for risks or benefits to women’s health, Epidemiologic Reviews 2002, 24(2): 109-124. 
3. Wireko S., Ofosu M., Agyemang F., Dankluvi H. E., Cobbina A. E., Vaginal douching and health risks among young women, Health Science Reports 2024, 7(2): e1882. 

Jaki płyn do irygacji pochwy wybrać?

Do irygacji pochwy kobiety wykorzystują wodę, gotowe preparaty z apteki lub samodzielnie przygotowane mieszanki ziół. Przy wyborze należy zachować ostrożność, ponieważ większość z nich niszczy i wypłukuje naturalną florę bakteryjną. Wyjątek stanowi gotowy płyn do irygacji pochwy, który zawiera kwas octowy. Jego zaletą jest wybiórcze eliminowanie drobnoustrojów i oszczędzanie pałeczek kwasu mlekowego.

Wszelkiego rodzaju domowe mieszanki, które zawierają: roztwór octu, czosnek, zioła, kefir itp., mogą poważnie szkodzić zdrowiu i nie należy ich używać.

Jak poprawnie wykonać irygację pochwy?

Irygację pochwy należy wykonać tylko na wyraźne zlecenie lekarza i stosować się do jego wskazówek. Płukanie wykonuje się w wannie lub pod prysznicem za pomocą przeznaczonego do tego celu irygatora dopochwowego. Roztwór powinno się przygotować w przegotowanej wodzie o temperaturze 40,5°C i pozostawić do ostygnięcia (aż osiągnie temperaturę ciała). Ważne jest, aby przed aplikacją dokładnie się podmyć. Następnie wprowadza się końcówkę irygatora do pochwy na odpowiednią głębokość i naciska zbiornik z płynem. Konieczne jest usunięcie go z pochwy, zanim dojdzie do rozprężenia. Po zakończonej czynności należy dokładnie osuszyć miejsca intymne. Narzędzie wystarczy opłukać pod bieżącą wodą i pozostawić do wyschnięcia. Nie wolno go myć w zmywarce ani dezynfekować.