Prądy diadynamiczne (Bernarda) – rodzaje i zastosowanie

Prądy diadynamiczne (prądy Bernarda) działają przeciwbólowo i przekrwiennie, dlatego znalazły zastosowanie we współczesnej fizykoterapii. Wykorzystuje się je w celu zmniejszenia lub wzrostu napięcia mięśniowego, elektrostymulacji mięśni oraz łagodzenia dolegliwości bólowych w chorobach zwyrodnieniowych kręgosłupa. Podczas zabiegu istotne znaczenie odgrywa prawidłowe rozmieszczenie elektrod oraz dobranie odpowiedniego natężenia prądu.

Czym są prądy diadynamiczne?

Prądy diadynamiczne (DD), inaczej diadynamik lub prądy Bernerda (nazywane tak od nazwiska ich odkrywcy) należą do metod fizykoterapeutycznych określanych mianem elektroterapii lub elektrolecznictwa. Prądy te stosuje się w rehabilitacji od blisko 60 lat.

Prądy diadynamiczne – dawki

Z fizycznego punktu widzenia prądy Bernarda to prądy małej częstotliwości (5o i 100 Hz), które składają się z prądu stałego (galwanicznego) oraz prądu zmiennego sinusoidalnego (faradycznego). Podczas zabiegów natężenie prądu stałego nie powinno przekraczać trzech mA, natomiast natężenie prądu impulsowego dostosowywane jest indywidualnie do pacjenta i jego odczuć.

Rodzaje prądów diadynamicznych

Wyróżnia się sześć rodzajów prądów diadynamicznych. Stymulacja mięśni lub nerwów odpowiednim typem prądu lub połączeniem dwóch rodzajów prądu przynosi odmienne korzyści zdrowotne. To, jaki prąd zostanie użyty, wpływa też długość zabiegu, który może trwać od dwóch do dziesięciu minut. Prądy DD dzielą się na:

• prądy DF i LP– odczuwane są jako wibracja; działają przeciwbólowo i przekrwiennie, zmniejszają napięcie mięśniowe, wykorzystuje się je u osób z przeczulicą,
• prądy CP – działają przeciwbólowo, zwiększają napięcie mięśniowe, stosowane są na obrzęki,
• prądy MF – odczuwane są jako pulsowanie; zwiększają napięcie mięśniowe, działają przekrwiennie i odżywczo na tkanki; wykorzystuje się je w nerwobólach,
• prądy RS i MM – działają przekrwiennie i odżywczo na tkanki, służą do elektrostymulacji – umożliwiają skurcz mięśni w zaniku prostym.

Zastosowanie prądów diadynamicznych

Ze względu na swoje działanie przeciwbólowe i przekrwienne, prądy diadynamiczne znalazły zastosowanie w rehabilitacji. Łagodzenie bólu elektroterapią możliwe jest dzięki zwiększeniu progu bólu poprzez stymulację średnich i grubych włókien nerwowych oraz hamowanie przewodzenia w cienkich włóknach nerwowych. Aby uzyskać efekt terapeutyczny, konieczne jest zastosowanie do trzech serii zabiegowych, z których każda składa się z 10 spotkań. Cena pojedynczego zabiegu to około 10 zł.

Wskazaniem do zastosowania prądów diadynamicznych są:

• choroby reumatyczne i zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa,
• zespoły bólowe,
• stany pourazowe i obrzęki,
• migreny,
• nerwobóle, neuralgia nerwu trójdzielnego, rwa kulszowa,
• zaburzenia ukrwienia obwodowego,
• choroba Reynauda,
• dyskopatia,
• mięśniobóle.

Ponadto prądy diadynamiczne w kosmetyce stosowane są w celu odżywienia skóry, a także jej ujędrnienia i zwiększenia napięcia.

Rehabilitacja DD – na czym polega?

Zabieg prądami diadynamicznymi polega na umieszczeniu na ciele specjalnych elektrod, którymi przewodzony będzie prąd. Skóra w miejscu zabiegu musi być czysta i sucha, ponieważ krem lub maść mogłyby zakłócić przepływ prądu. Przed rozpoczęciem procedury pacjent musi zdjąć wszystkie metalowe elementy, gdyż mogłoby dojść do poparzenia ciała. Podczas elektroterapii kluczowe znaczenie ma rozmieszczenie elektrod, oraz ułożenie ich na specjalnych wilgotnych podkładach, które zapewnią dobre przewodzenie prądu.

Istnieją dwie metody stosowane w elektroterapii – jedno- i dwubiegunowa. W metodzie dwubiegunowej stosuje się elektrody tej samej wielkości. Katoda przyłożona jest w miejscu bólowym, natomiast anoda na obwodzie. Z kolei w metodzie jednobiegunowej elektrodę czynną, czyli katodę umieszcza się w tzw. punkcie spustowym. W czasie zabiegu stężenie prądu jest stopniowo zwiększane. Pacjent może odczuwać mrowienie, jednak nie powinna pojawić się bolesność. Jeśli tak się jednak stanie, powinien on poinformować o tym osobę przeprowadzającą zabieg. Ważne jest, aby w trakcie zabiegu nie zmieniać pozycji, ponieważ skutkiem ubocznym ruchu może być zsunięcie się elektrod i poparzenie skóry.

Przeciwwskazania do stosowania prądów diadynamicznych

Terapia prądami diadynamicznymi przeciwwskazana jest u osób posiadających rozrusznik serca oraz metalowe elementy w ciele. Nie można z niej korzystać w trakcie infekcji oraz gorączki. Muszą z niej zrezygnować osoby ze stanami zapalnymi skóry, zaburzeniami czucia, gruźlicą oraz schorzeniami metabolicznymi. Warto pamiętać, iż prądów Bernarda nie stosuje się także w ciąży.

Bibliografia:

1. Mika T., Fizykoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008
2. Mikołajewska E., Elementy fizjoterapii. Fizykoterapia dla praktyków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
3. Barbara Zychowicz, „Wykorzystanie prądu w kosmetyce”, Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
   Radom 2006.